Aristoteles'te Estetik Hoşlanma
Duyusal nesnelere ya da genel olarak olaylara yaklaşımımız biyolojik, faydacı, ya da bilimsel olabileceği gibi, bunların hepsini dışlayan, bir nesneyi veya olayı/olayları bizzat kendi “güzelliği” içinde kavrayan estetik bir yaklaşım da olabilir. “Aristoteles’te estetik hoşlanma” genel başlığı altında, Poetika’nın kılavuzluğunda, özel olarak katharsis ve mimesis teorilerinin incelenmesine geçmeden önce şunu söyleyebiliriz ki, Aristoteles’in tragedya, müzik ve retorik sanatlarına dair açıklamalarında birtakım belirlemeler söz konusudur. Ancak bu belirlemeler başka bir şey ya da başka bir şeyin yararına (örneğin devletin) olmaktan çok, o alanların kendilerini daha iyi kılmak açısından yapılan belirlemelerdir. Sanatın verdiği zevk, Aristoteles’in ifadesi ile söyleyecek olursak “kendine özgü, özel bir zevk” tir. Bu zevk, bilimin ya da felsefenin sağladığı zevkten farklı olarak, seyirci ya da dinleyicinin kahramanın karakterine, eylemine veya heyecanına katılmaktan, onu yaşamaktan
Aesthetic Enjoyment in Aristoteles
Our approach to sense or general objects could be biological, utilitarian or scientific, or an aesthetic approach that excludes all these and comprehends an object or event in its own beauty. Under the general title of “Aristotle’s aesthetic aspect” and by the guidance of Poetica, before searching the theories of catharsis and mimesis we can say that there are some determinations about Aristotle’s explanations for tragedy, music and rhetoric arts. These determinations are made for their own fields more than the determinations are being the benefit of another or another thing (for example goverment). If we tell in the way of Aristotle; the pleasure of art is “a distinctive and special pleasure”. This pleasure is different from the pleasure that science or philosophy can give, in the sense of a pleasure that the spectator’s or the listener’s enjoyment of living and joining into hero’s character, action or excitement.
___
- AKARSU, Bedia (1998) Felsefe Terimleri Sözlüğü, İnkılap Kitabevi Yayınları, Ankara.
- ARİSTOTELES (2001) Poetika, çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- ARİSTOTELES (2002) Politika, çev. Mete Tunçay, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- ARİSTOTELES (2004) Retorik, çev. Mehmet H. Doğan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- HANÇERLİOĞLU, Orhan (1997) Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- PLATON (1975) Büyük Hippias, çev. Oya Özay, Hürriyet Yayınları, İstanbul.
- PLATON (1980) Devlet, çev. Sabahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz) Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- PLATON (1997) Phaidros, çev. Hamdi Akverdi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
- PLATON (2002) Şölen, çev. Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- ROSS, W. David (1993) Aristoteles, yay. haz. Ahmet Arslan, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir.
- TUNALI, İsmail (1996) Grek Estetiğ, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.