Aristoteles'in Siyaset Felsefesinde Anayasal Yönetim

Aristoteles'in siyasetle ilgili düşüncelerinin, Politika, Nikomakhos'a Etik, Eudemos'a Etik, Atinalıların Devleti ve Retorik adlı eserlerinde yer aldığı söylenebilir. Politika'nın ikinci kitabında sözlerine "sırada devletin biçimini tartışmak ve hangisinin daha iyi olduğunu anlayabilecek durumda olduğumuzu varsayarak bunu anlamaya çalışmak var" diyerek başlayan Aristoteles, bunun için iyi yönetilen bazı devletlerin anayasalarına bakmaya ve, hiç kuşkusuz Platon'u kast ederek, bazı yazarların ütopyalarına bakmaya ihtiyaç duyulacağına işaret eder. Platon'da olduğu gibi, devletten hep site devletini anlayan Aristoteles'e göre, devlet adamıyla devlet, kralla uyrukları, aile reisiyle ev halkı, efendiyle köleleri arasındaki ilişkilerin hep aynı türden ilişkiler olduğunu sanmak yanlıştır. Aristoteles, ne zengin azınlığın ne de yoksul çoğunluğun değil de, ancak ortak çıkarın gözetilmesiyle oluşabilecek orta tabakanın güçlü olduğu ve adaletin kendisiyle tecelli ettiği bir yönetim biçimi olan politeianın oligarşi ile demokrasinin uzlaştırılması sonucunda ortaya çıkabileceğini öne sürer. Demokratik anayasanın oligarşik anayasaya göre isyana ve devrime daha az açık olması nedeniyle ötekine göre daha sürdürülebilir bir nitelik taşıdığı kanısında olan Aristoteles, hem etik hem siyaset anlayışının merkezinde yer alan altın orta ilkesi gereği, güçlü bir orta tabakaya yaslanan anayasanın en güvenli ve en sürdürülebilir bir anayasa olacağından kuşku duymamaktadır.

Constitutional Government in Aristotle's Political Philosophy

It can be said that the thought of Aristotle regarding politics takes place in hisworks: Politika, Nikomakhos'a Etik, Eudemos'a Etik, Atinalıların Devleti andRetorik. At the outset of his second book of Politika, he argues that "our purposeis to consider what form of political community is best of all for those who are themost competent to realize their ideal of life." To be able to accomplish this, heindicates that we have to examine not only the constitutions of "well-governedstates" but also "any theoretical forms", held in esteem. Aristotle undoubtedlyrefers to Platon and argues that it is a necessity to understand some author's bookrelated with Utopia. As is the case with Plato and Aristotle who alwaysunderstands a state as the "site," considers that it is wrong to think that therelationship between statesman and state, households and householder, slaves andmaster are the same kind of it. Aristotle argues that neither rich minority nor poormajority, but the common interest of the middle layer constituted with observanceis robust and the politeia, a form of government manifested its own justice, canoccur as a result of reconciling democracy with oligarchy. Aristotle, who is of theopinion that democratic constitution is a more sustainable constitution comparedto oligarchic constitution due to its less obviousness to rebellion and revolution, inkeeping with the principle of the "Golden Middle," located in the heart of bothethics and politics, has no doubt about that constitution leaned on a strong middleclass will be the safest and most sustainable constitution.

___

  • ARİSTOTELES, Politika (Çev. Furkan Akderin), Say Yayınları, İstanbul 2013.
  • ARİSTOTELES, Nikomakhos'a Etik (Çev. Furkan Akderin), Say Yayınları, İstanbul 2014.
  • ARİSTOTELES, Eudemos'a Etik (Çev. Saffet Babür), BilgeSu, Ankara 2015.
  • W.D. ROSS, Aristoteles (Yayına Hazırlayan: Ahmet Arslan), Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir 1993.
  • A. ARSLAN, İlkçağ Felsefe Tarihi 3, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2007.
  • M.A. AĞAOĞULLARI, Kent Devletinden İmparatorluğa, İmge Kitabevi, 6. Baskı, Ankara 2009.
  • G.E.R. LLOYD, Aristoteles (Çev.Aylin Kayapalı), Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2014.
  • L.ARNHART, Siyasi Düşünce Tarihi (Çev. Ahmet Kemal Bayram), Adres Yayınları, Ankara 2004, s.73.
  • C.OKTAY, Siyaset Bilimi İncelemeleri, Alfa, 6. Baskı, İstanbul 2012, s.69.