DOĞU VE BATI DÜŞÜNCE DÜNYASINDA İNSAN FİİLLERİ

Felsefe, günlük hayatımızda kullanmış olduğumuz kavramların derinliklerine inerek onları anlamlandırmaya çalışır. Özünde düşünce jimnastiği olarak tanımlayabileceğimiz felsefe birçok kavram üzerinde yüzyıllar boyunca tartışmalara zemin oluşturmuştur. Bu tartışmalardan biri de insanî fiil üzerinedir. Eski Yunandan günümüze kadar olan süreçte insan fiil konusu tartışılmış ve üzerinde herhangi bir konsensüse varılamamıştır. Bu konu Aristo’dan günümüze kadar birçok düşünür tarafından incelenmiş ve üzerinde çok sayıda çalışma yapılmıştır. Özellikle İslamî geleneğin katkısı çok büyük olmuştur. Mu’tezile’nin başlattığı tartışmaya daha sonra Ehl-i Sünnet kelamcıları da katılmış ve bu konuda yüzlerce cilt kitaplar yazmışlardır. İmam-ı Eş’ari, İmam-ı Maturidî, Nesefî, Razi ve Taftazanî gibi kelamcılar ilgili konuya çok büyük emek sarf etmişlerdir. Benzer şekilde konu üzerinde Batılı filozoflardan Immanuel Kant, Mill ve 20. Yüzyılın önemli düşünürlerinden Alfred Schutz gibi filozof ve düşünürler de önemli katkı sağlamışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Fiil, Ehl-i Sünnet, Mu'tezile, Cebriye, Saik, İnsanî Fiil

PDF

___

Duran, Bünyamin. “Said Nursi'nin Düşüncesinde 'Adil İnsan'ın Sosyo-Politik Çerçevesi (Alfred Schutz Fenomenolojisi Yardımı İle).” Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi (5), (2018): 41.
Duran, Bünyamin. (2018). “Bediüzzaman'da Vahiy, Akıl, Hürriyet ve Ahlak İlişkisi,” http://www.bediuzzamansaidnursi.org/icerik/bedi%C3%BCzzamanda-vahiy-akil-h%C3%BCrriyet-ve-ahlak-ili%C5%9Fkisi, (erişim 07.02.2018).
Gölcük, Şerafeddin. Bâkıllânî ve İnsanın Fiilleri, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997.
Schutz, Alferd. Collected Papers V, Phenomenelogy and the Social Sciences. New York: Springer, 2011.
Nursi, Said. İşârât-ül İ’caz. İstanbul: Sözler Neşriyat, 2011.
Nursi, Said. Sözler. İstanbul: Sözler Neşriyat, 2011.
Taftazanî, Sa’düddîn. Şerhu'l Akaid, çev., Talha Hakan Alp. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2017.
Swingewood, Alan. Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. çev., M. Küçük. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1998.
Yazıcıoğlu, Mustafa Said. Maturîdî ve Nesefî’ye Göre İnsan Hürriyeti. Ankara: OTTO Yayınları, 2017.