OSMAN TOPAÇOĞLU, Esra Nurten YER, Recep BAYCAN

İnebolu Orman İşletme Müdürlüğündeki Anadolu Kestanesi (Castanea sativa Mill.) Ormanlarının Meşçere Kuruluşu ve Doğal Gençleşme Örnekleri

ÖzetAnadolu’nun yerli bir türü olan Castanea sativa Mill. Kastamonu ilinin Karadeniz kıyısındaki ormanlarda geniş bir yayılış alanına sahiptir. Ormanlardan elde edilen ürün ve hizmetlerin sürekli bir şekilde sağlanması meşcere kuruluşlarına uygun silvikültürel işlemlerin gerçekleştirilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle Kestane ormanlarının kuruluş ve doğal gençleşme özelliklerinin belirlenmesi biyolojik çeşitlilik ve doğa koruma açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada; Kastamonu ili İnebolu İşletme Müdürlüğündeki Anadolu kestanesi (Castanea sativa Mill.) ormanlarının meşcere kuruluşları ve doğal gençleşme örnekleri araştırılmıştır. Ayrıca doğal gençleşme örneklerindeki vitalite (yaşam gücü) durumu ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu sayede elde edilen veriler yardımı ile meşcere kuruluşları değerlendirilerek bu kuruluşları oluşturan faktörlerin etki şekilleri belirlenmiş uygun işlemler ile gerek doğal gençleşme gerekse meşcere vitalite ve stabilitesini sürekli sağlayacak işletmecilik tekniğine vurgu yapılarak doğaya yakın silvikültürün altlıklarının oluşturulması amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde; meşcere kapalılık derecesinin "gevşek ışıklı kapalılık" olduğu yerlerde yoğun gençlik gruplarının yer aldığı meşcerenin “tam ve sıkışık kapalılık” olduğu yerlerde ise gençliğin daha az yoğunlukta var olduğu tespit edilmiştir. Gençliğin dağılımında yamaç durumu dikkate alındığında alt yamaç ile üst yamaç arasında önemli bir farkın olmadığı belirlenmiştir. Vitalite sınıfının belirlenmesi amacıyla seçilen örnek bireylerin çoğunun 4. ve 5. vitalite sınıflarında yer aldığı görülmüştür. 1, 2 ve 3. vitalite sınıflarına ise hiçbir örnek alanda rastlanmamıştır. Bu durum gençliklerin büyük çoğunluğunun yeterli boy ve çap artımı yapabildiğinin göstergesi olmuştur. Varlığı son yıllarda biyotik etkenler yüzünden tahrip olan kestane ormanlarının doğal gençleşme özellikleri üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Kestane meşçerelerinin doğal olarak gençleştirilmesi veya doğal olarak gelmiş gençliklerde devamlılığının sağlanması yönünde uygun planlamalar bu alanlarda başlatılmalıdır.

The Stand Structure of the Anatolian Chestnut (Castanea sativa Mill.) Forests and Samples of Natural Regeneration in Inebolu Forestry Enterprise

Castanea sativa Mill., which is a native strain of Anatolia, has an extensive range in the forests on the shore of Black Sea at Kastamonu province. Providing products and services, which are obtained from the sustainable forests, becomes possible by carrying out the silvicultural processes that are consistent with the stand structure. Therefore, determining the stand structure and natural regeneration characteristics of the forests, have great importance with regard to biological diversity and natural conservation. In this study, the stand structure of the Anatolian Chestnut forests and natural regeneration examples have been researched. Additionally, the vitality status in natural regeneration examples has been considered in detail. Thus, after evaluating the structure of the stands with the help of the data collected, the types of effects of the factors instituting these structures have been identified; and by expressing the administration technique that will continuously provide stand vitality, stability, and natural regeneration with appropriate processes; it is aimed to establish the basis of the silviculture, which is close to the nature. When the results of the study are evaluated; it is identified that, the intense youth groups take place in the areas where the closure level of the stand is “loose-light closure”, and the youth is less intense where the stand has “whole and crown closure”. When the statuses of the slopes are considered for the distribution of the youth, it is identified that there isn’t a significant difference between the lower and higher slopes. It is seen that, the majority of the sample individuals, which were selected in order to determine the classes of vitality, took places in the 4th and 5th classes of vitality. And, the 1st 2nd and 3th classes of vitality were not come across in any of the sample areas. This situation has been an indicator of the fact that, a gross majority of the youth is able to have adequate amount of height and diameter increment. The natural regeneration characteristics of the chestnut forests that have been ruined in recent years because of biological effects should be emphasized with more stress. Plans in the direction of, naturally regenerating the chestnut stands or providing the continuity of the naturally obtained youth, should be initiated. Key words: Silvicultural processes, Sustainable system, Stand structure, Vitality, Anatolian chestnut

PDF

___

Akca, Y. Yilmaz, S. 1999. A study on selection of Castanea sativa in Niksar. Proc 3rd Turkey Natl Hortic Congr 14-17 September, 1999, Ankara, 801-803.
Anonim, 2012. Kestane Eylem Planı 2013-2017. Orman Genel Müdürlüğü. Ankara.
Atay, İ. 1982. Doğal Gençleştirme Yöntemleri. İ.Ü. Or. Fak. Yay. No: 306.
Balcı, N. 2008. Kocadüz (Hendek) yöresindeki doğu kayını (Fagus orientalis lipsky) doğal gençliklerinde vitalite ve büyüme formları üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Silvikültür Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Clark, S., McNab, H., Loftis, D., Zarnoch, S. 2012. American Chestnut Growth and Survival Five Years after Planting in Two Silvicultural Treatments in the Southern Appalachians. USA Forests. 3. 1017-1033.
Çeliker, N.M., Onoğur, E. 2001. Türkiye’de Kestane Kanseri (Cryphonectria parasitica (Murr.) Barr.) Hastalığına Karşı Biyolojik Mücadele Olanakları. Türkiye IX. Fitopatoloji Kongresi. 3-8 Eylül 2001. Tekirdağ.
Çoban, S. 2007. Bolu Aladağ’daki Sarıçam Meşcerelerinde Doğal Gençleşme Örnekleri Üzerine Araştırmalar,. Yüksek Lisans Tezi, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Darabant, A., Chhetrı, P.B., Raı, P.B., Dorjı, K., Gratzer, G. 2001. Light requirements of the main tree species in Bhutan’s conifer belt. Research Report. RNR RC jakar. Special Publication. No.4
Demirci, A., Yavuz, H., Üçler, A.Ö., Oktan, E., Yücesan, Z. 2002. Ülkemizdeki Saf Doğu Ladini Ormanlarında Meşcere Kuruluşları. Büyüme ve Artım İlişkileri ve Silvikültürel Öneriler. TÜBİTAK- TOGTAG. Proje No: TARP-2051. Trabzon.
Erdem, R. 1951. Türkiye’de Kestane Ölümünün Sebepleri ve Savaş İmkanları, Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Sayı 102, Seri 11, Ankara.
Ertan, E., Seferoğlu, G., Dalkılıç, G.G., Tekintaş, F.E., Seferoğlu, S., Babaeren, F., Önal, M., Dalkılıç, Z. 2007. Selection of Chestnuts (Castanea sativa Mill.) Grown in Nazilli District. Turkey. Turk J Agric For 31 (2007) 115-123.
Genç, M. 2001. Orman Bakımı. S.D.Ü Orman Fakültesi Yayınları. No:14/3. Isparta.
Gürer, M. 1999. Kestane Kanseri. Kızıllar Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Kumluca- Bartın.
Karagöz, M., Gençsoylu, Y. 2004. Aydın İli kestane yetiştirme alanlarında zararlı ve yararlı türler ve ekonomik önemleri Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi. (08-10 Eylül 2004. Samsun) 109.
Kerr, G. 2000. Natural regeneration of Corsican pine (Pinus nigra subsp. laricio) in Great Britain. J. For. 73, 479–488.
Koyuncu, F., Cetinbas, M., Yildirim, A.N. 2008. Pomological properties and proximate analysis of native chestnut (Castanea sativa Mill.) germplasm from Isparta. Turkey, J Am Pomol Soc 62:98-109.
Liebhold, A.M., McCullough, D.G., Blackburn, L.M., Frankel, S.J., Von Holle, B., Aukema, J.E. 2013. A highly aggregated geographical distribution of forest pest invasions in the USA. Divers Distrib 19:1208–1216.
Lovett, G.M., Canham, C.D., Arthur, M.A., Weather, K.A., Fitzhugh, R. D. 2006. Forest ecosystem response to exotic pests and pathogens in eastern North America. Bioscience 56:395–405.
Odabaşı, T., Çalışkan, A., Bozkuş, F. 2007. Orman Bakımı. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları. No: 445.
Ozkan, Y. 2003. Investigations on morphological and pomological characteristics of chestnut genotypes in Ikizce and Senbolluk natural areas of Ordu vicinity. Acta Hortic
Saatçioğlu, F. 1971. Orman Bakımı (Meşcere Yetiştirmesine Ait Tedbirler). İÜ Orman Fak. Yayını. No:1636/160. İstanbul.
Serdar, Ü., Soylu, A. 1999. Selection of chestnuts (Castanea sativa Mill.) in Samsun vicinity. Acta Hort.. 494. p: 333-338.
Serdar, Ü. 1999. Selection of Chestnuts (Castanea sativa Mill.) in Sinop Vicinity. Acta Hort. 494. p: 327-332. Serdar U (2002) Chestnut selection in Camili vicinity (Artvin-Borçka). J Faculty Agr OMU 17:57-30.
Serdar, U., Demirsoy, H., Demirsoy, L. 2009. Determination of Superior Chestnut Genotypes in the Central Black Sea Region of Turkey. Acta Hortic 815: 37-42.
Serdar, U., Beyhan, N., Demirsoy, L., Demirsoy, H. 2010. Some phenological properties of chestnut genotypes in the Black Sea Region, Turkey. Acta Hortic 866: 135-141.
Smith, D., Larson, B., Kelty, M., Ashton, P., 1997. The Practice of Silviculture: Applied Forest Ecology. Wiley, New York.
Soylu, A., Ufuk, S. 1994. Marmara Bölgesi kestanelerinin seleksiyon yoluyla ıslahı. Sonuç Raporu. Atatürk Bahçe Kültürleri Araşltırma Enstitüsü. Yalova.
Soylu, A., Serdar, Ü., Eratan, E., Mert, C. 2009. Turkey. Following Chestnut Footprints (Castanea spp.) Cultivation and Culture. Folklore and History. Traditions and Uses. Published by ISHS.Scripata Horticulturae N. 9. Year 2009.
Topaçoğlu, O., Bozkuş, F.H., Güney, K. 2008. Ilgaz Dağı Kuzey Bakıda Subalpin ve Yüksek Montan Yükselti Basamağındaki Bazı Meşcere Kuruluşlarının Silvikültürel Özellikleri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 8 (1) 1-13.
URL 1, 2016. http://www.tuik.gov.tr.
Zlatanov, T., Schleppi, P., Velichkov, I., Hinkov, G., Eggertsson, O., Zlatanova, M., Vacik, H. 2013. Structural diversity of abandoned chestnut (Castanea sativa Mill.) dominated forests: Implications for forest management. For. Ecol. Manage. 291.326-335.