Aydın Orijinli Fıstıkçamı (Pinus pinea L.) Fidanlarında Morfolojik Özellikler ve Fidan Kalitesi

Çalışmada, Aydın-Koçarlı yöresinden açık tozlaşma ürünü olan 15 aileye ait 2+0 yaşlı fıstıkçamı (Pinus pinea L.) fidanlarının, boy ve kök boğazı çapı ölçülerek, boy/çap oranı hesaplanmıştır. Elde edilen değerler yardımıyla bu özelliklere ait kalıtım derecesi tahmin edilmiş ve ailesel karşılaştırmalar yapılmıştır. Bununla birlikte fidanların, boyu ve kök boğazı çapı için Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) kalite sınıflarına dağılımları yapılarak kalite sınıflarının hassasiyeti, ayırma (diskriminant) analizi ile denetlenmiştir. Çalışmada aileler arasında geniş farklılık belirlenirken, ortalama fidan boyu 22.9 cm, kök boğazı çapı 4.4 mm, boy/çap oranı ise 5.4 bulunmuştur. Kalıtım derecesi fidan boyu için 0.80, kök boğazı çapı için 0.32, boy/çap oranı için ise 0.19 tahmin edilmiştir. 2+0 yaşlı fidanların TSE Şubat 1988 standartlarına göre %90’dan fazlası kaliteli fidan sınıfında yer almaktadır. Ayırma analizi sonucu TSE kalite sınıflarının çalışmaya konu fidanlar için başarılı olduğu belirlenmiştir

Morphological Characters and Quality in Stone Pine (Pinus pinea L.) Seedlings of Aydin Provenance

Keywords:

-,

___

  • Anonim 1986. Fidanlık Çalışmaları. OGM Yayınları, Ankara.
  • Anonim 1988. İğne Yapraklı Ağaç Fidanları, TS 2265/Şubat-1988. TSE yayınları, Ankara.
  • Avanoğlu B., Ayan S., Demircioğlu N., Sıvacıoğlu A., 2005. Kastamonu-Taşköprü Orman Fidanlığında Üretilen 2+0 Yaşlı Karaçam (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.) Fidanlarının TSE Normlarına Göre Değerlendirilmesi, YTÜ, SİGMA, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 2, 73–83, İstanbul.
  • Ayıntaplı P., 1995. Serinyol ve Tekir fidanlıklarında üretilen Kızılçam, Anadolu Karaçamı ve Toros Sediri fidanlarında kalite sınıflaması araştırmaları. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 116 s. Trabzon.
  • Bilir N., 1997. Doğu Karadeniz Bölgesinde Toros sediri (Cedrus libani A.Rich.) orijin denemeleri fidanlık aşaması. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 90 s. Trabzon.
  • Bilir N., 2002. Doğu Karadeniz Bölgesinde kurulan Toros Sediri (Cedrus libani A.Rich.) orijin denemelerinin ilk sonuçları. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 98 s. Trabzon.
  • Deligöz A., 2007. Anadolu karaçamı (Pinus nigra arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) fidanlarına ait bazı temel morfolojik ve eko- fizyolojik özelliklerin dikim başarısına etkisi. Doktora Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 295 s. Isparta.
  • Demirci A., 2006. Silvikültür’ün Temel İlkeleri. K.T.Ü. Orman Fakültesi Yayınları No:83, Trabzon.
  • Demircioğlu N., Ayan S., Avanoğlu B., Sıvacıoğlu A. 2004. Kastamonu-Taşköprü orman fidanlığında üretilen 2+0 yaşlı Sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarının TSE normlarına göre değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(10), 243- 251.
  • Eler Ü., Keskin S., Örtel E. 1993. Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarında kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. O.A.E. Dergisi, 240, 81-105.
  • Eriksson, G., Ekberg, I., Clapham, D., 2006. An introduction to forest genetics. ISBN 91-576- 7190-7, Uppsala, 185 pp.
  • Eriksson, G., Ekberg, I., Clapham, D., 2006. An introduction to forest genetics. ISBN 91-576- 7190-7, Uppsala, 185 pp. Falconer, D.S., 1981. Introduction to quantitative genetics. ISBN 0-582-44195-1, New York, 340 pp.
  • Genç M., 1992. Doğu ladini (Picea orientalis (L.) Link.) fidanlarına ait bazı morfolojik ve fizyolojik özelliklerle dikim başarısı arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Genç M. 2004. Silvikültürün Temel Esasları. SDÜ Orman Fakültesi yayınları No: 44, Isparta.
  • Gezer A. 1976. Ağaçlandırmalarda Kullanılmaya Elverişli Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link.) Fidanlarının Bazı Morfolojik Yapılarına Göre Tespiti ve Bunun Sonucunda Bulunacak Elverişli Tipteki Fidanların Fidanlıklarda Üretim Oranını Arttırma Üzerine Araştırmalar. OAE Teknik Bülten Serisi No: 91, Ankara.
  • Gezer A., Aslan S.1980. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde İyi Gelişim Gösteren Bazı İğne Yapraklı Ağaç Türlerinin Seçimi Üzerine Araştırmalar. OAE Yayınları Teknik Bülten Serisi No:103, Ankara.
  • Kızmaz M. 1993. Karaçam fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. O.A.E. Dergisi, 238, 5- 38.
  • Özpay Z., Tosun S. 1993. Kayın (Fagus orientalis Lipsky.) fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. O.A.E. Dergisi, 241, 107-137.
  • Semerci A. 2005. Fifth year performance of morphologically graded Cedrus libani seedlings in the Central Anatolia Region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29, 483-491.
  • Turna İ., 1996. Doğu ladini (Picea orientalis (L) link.) populasyonlarında genetik yapının izoenzim analizleri ile belirlenmesi. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 117 s. Trabzon.
  • Tosun S., Özpay Z., Tetik M. 1993. Sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. O.A.E. Dergisi, 239, 39-80.
  • Ulusan MD., Bilir N. 2008. Broad-sense heritability for seedling characters and its importance for breeding in scots pine. SDU Journal of Sciences, 3, 133-138.
  • URL1, 2009. Fıstıkçamı. http:// www.ogm.gov.tr/agaclarimiz/agac8.htm
  • Üçler A.Ö., Gülcü S., Bilir N. 2000. Anadolu Karaçamı ve Kızılçam'da tohum kaynağı- morfolojik fidan kalitesi ilişkileri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu (25-29 Eylül, 2000), 39, İzmir.
  • Ürgenç S., 1982. Orman Ağaçları Islahı. İÜ Orman Fakültesi Yayınları No: 293, İstanbul.
  • Yahyaoğlu Z., Genç M., 2007. Kalite Sınıflaması Çalışmaları ve Türkiye İçin Öneriler. (Editörler: YAHYAOĞLU, Z. ve M. GENÇ, Fidan Standardizasyonu, Standart Fidan Yetiştirmenin Biyolojik ve Teknik Esasları) Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Yayın No. 75, 467-491, Isparta
  • Yıldız D., 2005. Bazı yetiştirme tekniklerinin Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.)`nde fidan morfolojisine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 117 s. Isparta.
  • Williams, E.R., Matheson, A.C., 1994.
  • Experimental design and analysis for use in tree
  • improvement. ISBN 0-643-05555-x, Melbourne, 174 pp.
  • Wright, J., 1976. Introduction to forest
  • genetics. Academic Press, New York, USA. 463 pp.
Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-2399
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Kastamonu Üniversitesi