Delaware Okul İklimi Ölçeği Öğrenci Versiyonunun Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, Bear, Gaskins, Blank ve Chen (2011) tarafından ilk, orta ve lise öğrencileri için geliştirilen ve Yang, Bear, Chen, Zhang, Blank ve Huang (2013) tarafından güncel-lenen Delaware Okul İklimi Ölçeği (DOİ-Ö)’ni Türk Kültürüne uyarlamaktır. Ölçek maddelerinin Türkçe sürümünün dilsel eşdeğerliğinin sağlanması İngilizce ve Türkçe dillerinde uzman bir grubun fikir birliği ile gerçekleştirilmiştir. DOİ-Ö’nün yapı geçerliliği, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. DFA için ölçek, gönüllük esasına dayalı olarak 2017-2018 öğretim yılı bahar döneminde, amaçlı uygun örnekleme yönte-mine göre gönüllük esasına dayalı olarak, Bursa’nın X ilçesi-nin farklı okul türlerinde öğrenim gören toplam 333 lise öğren-cisine uygulanmıştır. DFA analizi sonucunda modelin faktör yapılarının ve uyum iyiliği değerlerinin en az “kabul edilebilir” düzeylerde olduğu doğrulanmıştır. DOİ-Ö maddelerinin yeterli düzeyde ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Cronbach Alpha katsayısı; öğretmen-öğrenci ilişkileri boyutu için .80; öğrenci-öğrenci ilişkileri boyutu için .67; okul ilgisi boyutu için .73; okul kurallarının adilliği boyutu için .73 ve ölçek bütünü için .84 bulunmuştur. Ölçek bütünü ve alt boyutla-rının ilişki katsayısı değerleri, ölçek bütünü ve alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı doğrusal bir ilişki olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla DFA orijinal yapıyı doğrulamıştır. Alt boyutlar, Türkçe’ye “öğretmen-öğrenci ilişkileri”, “öğrenci-öğrenci ilişkileri”, “okul ilgisi” ve “okul kurallarının adilliği” şeklinde çevrilmiştir. Uyarlanan ölçekte orijinali gibi 17 madde mevcuttur. Sonuç olarak, Türk Kültürüne uyarlanan DOİ-Ö’nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edil-miştir. Özellikle, bu ölçek, okulların yönetim süreçlerine ilişkin çeşitli çıkarımlara ulaşma noktasında faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler:

okul iklimi, okul yönetimi, iklim, yönetim, öğrenci, okul

PDF

___

Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A review of the research. Review of Educational Research, 52, 368–420. doi:10.1037/0003-066X.63.9.852
Atik, G., & Güneri, O. Y. (2016). Ortaokul öğrencileri için okul iklimi ölçeği: Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 15(1), 92-103.
Baumrind, D. (1996). The discipline controversy revisited. Family Relations, 45, 405-414. https://pdfs.semanticscholar.org/e2ce/f4fbc5c5d750bbdcf5a0dae3889d79308c5f.pdf
Bayar, Y., & Uçanok, Z. (2012). Ergenlerin dâhil oldukları zorbalık statülerine göre okul sosyal iklimi ve genellenmiş akran algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2337-2358.
Bear, G. G. (2010). School discipline and self-discipline: A practical guide to promoting prosocial student behavior. NY:Guilford Press.
Bear, G. G., Cavalier, A. R., & Manning, M. A. (2005). Developing self-discipline and preventing and correcting mis-behavior. Allyn & Bacon.
Bear, G.G., Gaskins, C., Blank, J., & Chen, F.F. (2011). Delaware School Climate – Student: Its Factor Structure, Con-current Validity, and Reliability. Journal of School Psychology, 49, 157-174
Brownlow, C. (2004). SPSS Explained. London: Routledge
Bryman, A., & Cramer, D. (1999). Quantitative data analysis with SPSS release 8 for Windows. London & New York: Taylor and Francis.
Bucak, E. B. (201102). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde örgüt iklimi: Yönetimde ast-üst ilişki-si. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(7), 3-17.
Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (17. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Veri analizi el kitabı. Ankara: PEGEM Akademi.
Cohen, J., McCabe, L., Michelli, N. M., & Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education. Teachers college record, 111(1), 180-213.
Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for Windows. London: Sage Publications.
Freiberg, H. J. (2005). School climate: Measuring, improving and sustaining healthy learning environments. Routled-ge.
Garrity, C., Jens, K., Porter, W., Sager, N., & Short-Camilli, C. (1996). Bully-Proofing Your School: A Comprehensive Approach. Reclaiming Children and Youth: Journal of Emotional and Behavioral Problems, 5(1), 35-39.
Gregory, A., & Cornell, D. (2009). “Tolerating” adolescent needs: Moving beyond zero tolerance policies in high school. Theory into Practice, 48(2), 106-113.
Gregory, A., Cornell, D., Fan, X., Sheras, P., Shih, T. H., & Huang, F. (2010). Authoritative school discipline: High school practices associated with lower bullying and victimization. Journal of Educational Psychology, 102(2), 483−496.
Gündoğan, A, & Koçak, S. (2017). Öğretmen Adaylarının Okul İklimi Algıları ile Akademik Öz-Yeterlik İnançları Ara-sındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 639-657. DOI: 10.19126/suje.333266
Hambleton, R. K., & Bollwark, J. (1991). Adapting tests for use in different cultures: Technical issues and methods. Bulletin of the International Testing Commission, 18, 3‐32.
Hanif, R., & Smith, P. K. (2010). Perceptions, attitudes and experiences concerning bullying and school social climate: A comparison of Pakistan and England. In K. Österman (Ed.), Indirecrt and direct agression (pp. 159-169). Frankurt: Peter Lang Publishing.
Haynes, N. M., Emmons, C., & Ben-Avie, M. (1997). School climate as a factor in student adjustment and achieve-ment. Journal of Educational and Psychological Consultation, 8(3), 321-329.
Homana, G., Barber, C., & Torney-Purta, J. (2006). Background on the School Citizenship Education Climate Assess-ment. Denver, CO: Education Commission of the States. Retrived from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.405.6658&rep=rep1&type=pdf on 25th of December 2018.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi (S. Turan, Çev. Edt.) Ankara: Nobel.
Hoy, W. K., & Sabo, D. J. (1998). Quality middle schools: Open and healthy. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997a). The road to open and healthys chools: A handbook for change-Elementary and middle school edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997b). The road to open and healthyschools: A handbook for change-Middle and secon-dary school edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Openschools/healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park, CA:Sage.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
Hutcheson, G. & Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. London: Sage.
Kartal, H., & Bilgin, A. (2009). Öğretmen ve öğrenci gözüyle zorbalık ve okul iklimi. Euroasian Jounal of Educational Researc (EJER), 36.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3nd ed.). New York London: The Guilford.
Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 117-139.
Kottkamp, R. B., Mulhern, J. A., & Hoy, W. K. (1987). Secondary schoolclimate: A revision of the OCDQ. Educational Administration Quarterly, 23(3),31-48.
Kurt, T., & Çalık, T. (2010). Okul İklimi Ölçeği’nin (OİÖ) Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
Limon, İ., & Durnalı, M. (2017). İşbirlikçi İklim Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 282-294.
Pallant, J. (2001). SPSS survival manual. Maidenhead, PA: Open University Press.
Stockard, J., & Mayberry, M. (1992). Effective educational environments. Newbury Park, CA: Corwin.
Sveiby, K-E. ve Roland Simons, R. (2002). Collaborative climate and effectiveness of knowledge work-an empirical study. Journal of Knowledge Management, 6(5), 420-433.
Sweetland, S. R., & Hoy, W. K. (2000). School characteristics and educational outcomes: Toward an organizational model of student achievement in middle schools. Educational Administration Quarterly, 36(5), 703-729.
Tabachnick B, Fidell L (2013): Using Multivariate Statistics, (6th International edition cover edn), Sage Publications, Thousand Oaks, New Jersey.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi.
Terzi, A. R. (2015). Üniversite öğrencilerine yönelik okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 111-117.
Tezbaşaran AA (1996): Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
Turan, S. (1998). Measuring Organizational Climate and Organizational Commitment in the
Turkish Educational Context. (ERIC NO: ED429359) https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED429359.pdf
Türk Dil Kurumu (TDK) (2018). Güncel Türkçe Sözlük. [Çevrim-içi: http://www.tdk.gov.tr, Erişim tarihi: 2 Aralık 2018].
Yang, C., Bear, G. G., Chen, F. F., Zhang, W., Blank, J. C., & Huang, X. (2013). Students' perceptions of school climate in the US and China. School Psychology Quarterly, 28(1), 7.
Yang, C., Bear, G. G., Chen, F. F., Zhang, W., Blank, J. C., & Huang, X. (2013). Students' perceptions of school climate in the US and China. School Psychology Quarterly, 28(1), 7.
Yıldız, E. Ç., & Sümer, Z. H. (2016). Saldırgan davranışlarını yordamada çevresel risk, çevresel güvenlik ve okul iklimi algısı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34),161-173.
Zullig, K. J., Koopman, T. M., Patton, J. M., & Ubbes, V. A. (2010). School climate: Historical review, instrument deve-lopment, and school assessment. Journal of Psychoeducational Assessment, 28(2), 139-152.