CUMHURİYET DÖNEMİNDE BULGARİSTAN’DAN TÜRKİYE’YE KİTLESEL GÖÇLER

Bulgaristan’dan Türkiye’ye yönelik göçlerin diğer Balkan Devletlerinden olan göçlere oldukça benzer özellikleri bulunmaktadır. Zira Balkan devletlerinin genel olarak Osmanlı hâkimiyeti altına girmesi, Osmanlı idaresi altında kalması ve Osmanlı’dan ayrılarak müstakil devlet olma aşamaları birbirine benzediği gibi, Yunanistan dışındaki devletlerin bağımsız oldukları dönemlerdeki siyasi hayat serüvenleri de birbirine benzerlik teşkil etmektedir. Bu ülkelerde, I. ve II. Dünya savaşları arasında milliyetçi krallıklar, II. Dünya Savaşı’ndan sonra demokrasiye geçiş arasındaki devrede ise komünist-sosyalist rejimler iş başında olmuşlardır. Krallık rejimlerinin hemen hepsinde ülkelerinde yaşayan Türk ya da Müslüman azınlıklar, yaşadıkları rejimin homojen bir ırk meydana getirme projesine engel teşkil ettikleri için, sosyalist idareler dönemindeki Türk ya da Müslüman azınlıklar ise, bu rejime ayak uyduramadıkları için istenmemişlerdir. Her iki devrede de bu azınlıklar önce asimile edilmeye çalışılmışlar, asimilasyona karşı direnç oluşunca da zorunlu göçe mecbur edilmişlerdir. Yalnız Bulgaristan’ın, diğer Balkan ülkelerinden farklı bir özelliği vardır. O da, Bulgaristan ile Türkiye’nin hemhudut; Bulgaristan’da yaşayan Türk azınlığın, toplam nüfusa göre oranının hatırı sayılır şekilde yüksek olmasıdır

Anahtar Kelimeler:

93 Harbi, Zorunlu Göç, Sosyalizm, Bulgaristan, Türkiye.

MASS MIGRATION TO TURKEY FROM BULGARIA DURING THE REPUBLICAN ERA

The migration from Bulgaria to Turkey presents many similarities with those of other Balkan States just like the way Balkan countries were integrated into and remained in Ottoman rule as well as the way these countries became independent, except for Greece, including the political developments that shaped these independent countries. There emerged nationalist kingdoms between World War I and II. However, following World War II some of them preferred communist-socialist regimes were in action. Turkish or Muslim minorities were not welcomed as they were seen as an obstacle to the creation of homogenous race in almost all the kingdom. However, in socialist regimes they were not welcome as they were blamed not to be in harmony with the socialist principles of government. In both cases the minorities in question were first subjected to assimilation policies to which they showed resistance. Bulgaria differs from other Balkan states in that Bulgaria shares border with Turkey and that the ratio of Turkish minority to the larger population is great

Keywords:

93 War, Forced Migration, Socialism, Bulgaria, Turkey,

PDF

___

CCA, 272-11-24-129-2; 272-11-24-127-29; 030-10-241-629-15; 030-18- 01-02-06-57-9; 030-10-117-815-15; 030-01-20-115-2; 030-01-18-100-36. b) Resmi yayınlar
Resmî Gazete, 30 Mayıs 1969, S. 13210
TBMM Tutanak Dergisi, XXXII (29.09.1989), s. 96.
Türkiye ile Bulgaristan Arasında Mün’akid Muhadenet Muahedenamesi, 18 Ekim 1925.
Uluslararası Göç Örgütü, Göç Terimleri Sözlüğü, (Editör: Bülent Çiçekli), Yayın No: 18 c) Kitaplar
DANİŞMEND, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, I, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1971; IV, İstanbul 1972. d) Makaleler
BARLAS, Dilek-Yonca, KÖKSAL, “Türk Bulgar İlişkileri ve Türk Azınlık”, ASEAD, IV/12 (2017).
ÇOLAK, Filiz, “Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Hareketi (1950- 1951)”, Tarih Okulu, S. 14 (2013), s. 121.
ÇULHA, İbrahim, “Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Süreci (1950-1951)”, Akademik-Der, S. 1 (2017 Sonbahar).
DAYIOĞLU, Ali, “1989-2010 Döneminde Bulgaristan’la ve Müslüman- Türk Azınlıkla İlgili Gelişmeler”, 89 Göçü, Balkar & Balmed, İstanbul 2010.
DEĞERLİ, Esra Sarıkoyuncu- Karakuzu, Yonca, “1950-1951 Yıllarında Bulgaristan’dan Türkiye’ye Türk Göçü”, Akademik Bakış Dergisi, S. 57 (Eylül-Ekim 2016).
GERAY, Cevat, “Türkiye’de Göçmen Hareketleri ve Göçmenlerin Yerleştirilmesi”, Orta Doğu Amme İdaresi Dergisi, S. 3 (Ankara 1970)
HACISALİHOĞLU, Mehmet-Neriman, Ersoy Hacısalihoğlu, “89 Göçü- Bulgaristan’da 1984-89 Azınlık Politikaları ve Türkiye’ye Göç”, Balkar ve Balmed, İstanbul 2010.
HACISALİHOĞLU, Neriman Ersoy, “1984-1989 İsim Değiştirme Meselesi ve Uygulamaları”, 89 Göçü, Balkar ve Balmed, İstanbul 2010.
HALAÇOĞLU, Yusuf, “Bulgaristan”, DİA, VI, İstanbul 1992, s. 396- 399.
KAYAPINAR, Levent, “Atatürk, Menderes ve Özal Dönemi Bulgaristan’dan Gelen Göçmenler Üzerine Gözlemler”, 89 Göçü, Balkar ve Balmed, İstanbul 2012.
KUYUCUKLU, Nazif, “Bulgaristan”, DİA, VI, İstanbul 1992, s. 399-401.
MEMİŞOĞLU, Hüseyin, “Pomaklar”, DİA, XXXIV, İstanbul 2007, s. 320-322.
ÖZTÜRK, Sait, “Devlet Hikâyeleri: Kimliğinin Kaybı ve Yeniden/Yenisinin Kazanılması”, 89 Göçü, Balkar ve Balmed, İstanbul 2012.
PINAR, Mehmet, “1950-1951 Bulgaristan’dan Türkiye’ye Göçler ve Demokrat Parti’nin Göçmen Politikaları”, Atam Araştırma Merkezi Dergisi, XXX/89 (Temmuz 2014).
ŞİMŞİR, Bilal N., “Bulgaristan’daki Türk Azınlığı”, Balgöç, Balkanlarda Türk Kültürü, S. 48 (2003). e) Süreli Yayınlar
Akşam, 11 Ağustos 1950.
Akşam, 13 Ağustos 1950.
Akşam, 15 Ağustos 1950.
Cumhuriyet, 1 Eylül 1950.
Zafer, 3 Aralık 1950.
Ayın Tarihi, 9 Ekim 1951.
Milliyet, 25 Haziran 1989.
Tercüman, 25 Haziran 1989.
Hürriyet, 30 Aralık 1989.