Lynne Tirrell’in Anapher Teorisi’nin Metin Tahliline İlişkin Pratik Faydaları: Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Hikâyeleri Örneği

Tekrar edilemeyen olaylar ve tekrar edilebilir içeriğin kurgulanmasına fırsat vermesi bakımından anapher temel bir elementtir. Fakat bu tasavvur iki temel probleme sahiptir. (1) Evvela metaforu bir mıknatıs addedilirse diğer tüm kelimeler onun etrafında mı konuşlanır? (2) Metafor bir kelime yahut kelime grubu mudur; yoksa bağlamın tamamı külliyen metaforu mu teşkil eder? Bu soruları net biçimde cevaplamak maksadı ile teoriyi ele alırken bunu misaller ile desteklemeyi ihmal etmedik. Yakup Kadri’nin hikayelerinden misaller ile bu geçişi ve teorinin “geçici ikâme”, “mukayese” ve “etkileşim” gibi temel bakışlarla arasındaki farkı görmek de mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Anapher, Lynne Tirrell, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, metafor

The Practical Benefits of Lynne Tirrell's Theory of Anapher in Text Analysis: The Case of Yakup Kadri Karaosmanoğlu's Stories

As a key element, the anaphor makes it possible to create non-repeatable events and repeatable content. (1) If the metaphor is first described as a magnet, are all other words placed around it? (2) Is the metaphor a word or word group; or does the entire context make up the metaphor entirely? To answer these questions, examples were taken as help during the explanation of the theory. With examples from the stories of Yakup Kadri it will be possible to see this transition and the difference of the theory to basic views such as "Substitution", "Comparison" and "Interaction".

Keywords:

Anaphora, Lynne Tirrell, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, metaphor,

PDF

___

Brandom, Robert B. (2000): Expressive Vernunft: Begründung, Repraesentation und diskursive Festlegung, Çev: E. Gilmer, H. Vetter, Suhrkamp, 1014 S.
Duman, Mehmet Akif (2018): Von der Rhetorik zum belâgat, vom mecâz zur Metapher (Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat), Berlin: Logos Verlag.
Goethe, Johann Wolfgang (1994): West-östlicher Divan. Teil I ve II Frankfurt a. M.: Deutscher Klassiker Verlag.
Hülzer-Vogt, Heike (1991): Kippfigur Metapher - metaphernbedingte Kommu¬nikationskonflikte in Gesprächen. Ein Beitrag zur empirischen Kommunika¬tionsforschung. Band 1: Gesprächsanalyse. Münster: Nodus Publikationen (= Studium Sprachwissenschaft, Beiheft 16).
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri (1914/ 1990): Bir Serencam, İstanbul: İletişim.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri (1997): Hikâyeler, İstanbul: İletişim.
Rolf, Eckard (2005): Metaphertheorien. Typologie. Darstellung. Bibliographie, Berlin/New York: de Gruyter.
Tirrell, Lynne (1989): „Extending: The Structure Of Metaphor“. In: Noûs 23, Nr.1 (1989), S:17-34.
Turbayne, Colin Murray ([1962]/1970): The Myth of Metaphor. Revised Edition. Columbia, South Carolina: University of South Carolina Press.
Turbayne, Colin Murray (1970): The Myth of Metaphor, Reviewed Edition. Columbia, South Carolina: University of South Carolina Press.
Weinrich, Harald (1963/1976/1996): „Semantik der Kühnen Metapher“, Zuerst erscheinen in: Deutsche Vierteljahrschrift 37 (1963), S.325-344; Sprache in Texten, Stuttgart: Klett-Cotta, S.295-316; in. Haverkamp, Anselm. Theorie der Metapher, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, S.316-339.
Weinrich, Harald (1976): Sprache in Texten. Stuttgart: Klett.
Weinrich, Harald (1980): „Metapher“. In: Historisches Wörterbuch der Philoso¬phie. Bd 5. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, S.1179-1186.