Alman Seyyah Engelbert Kaempfer’in Gözünden Şah Süleyman ve Sarayı

Engelbert Kaempfer, 1681 yılında, bilimsel çalışmalarını sürdürmek amacıyla İsveç’e göç etmiş ve oradan Kral XI. Karl’ın talimatıyla İran’a gönderilmek üzere oluşturulan heyette, heyetin sekreteri ve doktoru olarak görevlendirilmiş, tıp alanında uzman bir Alman araştırmacıdır. İsveç Kralı’nın amacı ve heyete vermiş olduğu görev, İran ile yeni ticaret yolları geliştirmek ve Şah’ı Osmanlı’ya karşı birlikte hareket etmeye ikna ederek anlaşma sağlamaktır. Heyet 29 Mart 1684 tarihinde İsfahan’a ulaşır. Kaempfer buradaki görevinde 20 ay kadar kalır, Farsça ve Türkçe öğrenir, çevresine, saraya, topluma dair gözlemlediği ve öğrendiği her ayrıntıyı yazar. İran Şahı’nın Sarayı başlığı altında derlenmiş yazıları, dolaysız olarak sarayı ve İran’ı tanıtmaya yönelik metinler olarak kaleme alınmıştır. Almanya’da günümüzde de önemli bir başvuru eseri olan bu seyahatname, Türkiye’de yürütülecek birçok araştırma için de aydınlatıcı bir kaynak niteliğindedir. Türkçe çevirisi henüz bulunmayan bu önemli eseri Almanca aslından inceleyerek, Kaempfer’in aktarımlarını sunmak suretiyle, tarih literatürüne ve ilgili alanlarda yürütülecek yeni çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Engelbert Kaempfer, Şah Süleyman, Seyahatname, Safevi Sarayı, İran Türkleri, Alman Edebiyat

PDF

___

Kaynakça
Ateş, A., (2011), Avşarlı Nadir Şah ve Döneminde Osmanlı-İran Mücadeleleri. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi.
Aydoğmuşoğlu, C., (2015), Safevi Devleti Tarihi, Ankara, Kimlik Yayınları.
Deubel, H., (1982), “Vorwort”, Hüls, Hans u. Hoppe, Hans (Bearb.), Engelbert Kaempfer zum 330. Geburtstag Gesammelte Beiträge zur Engelbert-Kaempfer-Forschung und zur Frühzeit der Asienforschung in Europa, ss. 11-14. Lippische Studien, Band 9, Lemgo, Wagener Verlag.
Erdoğan, E., (2017a) “Safevi Devleti’nde Harem”, Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi / Journal of Turkish History Researches, Yıl/Vol. 2, Sayı/No. 1 Bahar/Spring 2017, ISSN (çevrimiçi): 2459-0185 ISSN (basılı) : 2548-091X, ss. 23-47.
Erdoğan, E., (2017b), “Safevi Tarihine Dair Bir Bibliyografya Denemesi: XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Safevi Devleti’ne Giden Bazı Seyyahlar ve Seyahatnâmeleri”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, sy.1 (2017), ss.11-25.
Gündüz, T., (2008), “Safeviler”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.35, s.451-457, İstanbul.
Hinz, W., (Hrsg.), (1984), “Einführung” zu Engelbert Kaempfer: Am Hofe des persischen Königs 1684-1685, 1. Aufl., Thienemann, Edition Erdmann, Stuttgart.
Hüls, H., (1982), “Auf den Spuren Engelbert Kaempfers im Iran”, Hüls, H. u. Hoppe, H. (Bearb.), Engelbert Kaempfer zum 330. Geburtstag Gesammelte Beiträge zur Engelbert-Kaempfer-Forschung und zur Frühzeit der Asienforschung in Europa, ss. 167-182, Lippische Studien, Band 9, Lemgo, Wagener Verlag.
Kaempfer, E. (1982), “Medizinische Dissertation über zehn fremdländische Beobachtungen.Aus dem lateinischen übersetzt von Hals Hüls und Rothraut Müller König”, Engelbert Kaempfer zum 330. Geburtstag Gesammelte Beiträge zur Engelbert-Kaempfer-Forschung und zur Frühzeit der Asienforschung in Europa, Lippische Studien, Band 9, Hüls, H. u. Hoppe, H. (Bearb.), ss.31-61, Lemgo, Wagener Verlag.
Kaempfer, E. (1984), Am Hofe des persischen Großkönigs 1684-1685, Hrsg. Walther Hinz, 1. Aufl., Thienemann, Stuttgart,Edition Erdmann.
Meier-Lemgo, K. (1960), Engelbert Kaempfer erforscht das seltsame Asien, 2. und erweiterte Auflage, Hamburg, Verlag de Gruyter & Co.
Möhlmann, R., (2008), Leonhard Rauwolf und Engelbert Kaempfer – Zwei Forschungsreisen verschiedener Zeiten und die Rückwrikungen ihrer Unternehmungen auf Europa, Norderstedt Grin Verlag.
Roemer H. R., (1986), The Safevid Period, The Cambridge History of Iran, C.6, Cambridge, Cambridge University Press.
Santamaria, R. V., (2015), İspanyol Elçi Garcia de Silva Y Gigueroa’nın gözüyle Safevi Şah Abbas Döneminde Ziyafet Merasimleri ve Kadınların Durumu, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ankara.