NASREDDİN HOCA FIKRALARINDA TÜRK MİTOLOJİSİNİN VE HALK İNANIŞLARININ İZLERİ

Nasreddin Hoca'nın fıkraları üzerine günümüze kadar birçok araştırmacı çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalarda Nasreddin Hoca'nın fıkraları birçok yönden incelenmiştir; ancak mitoloji ve halk inanışları yönünden yeterince incelenmemiştir. Nasreddin Hoca'nın fıkralarında mitolojik izlerin ve halk inanışlarının izlerinin bulunup tespit edilmesi için geniş çaplı çalışmalar yapmak gerekmektedir. Biz de bu çalışmamızda Nasreddin Hoca'ya atfedilen fıkralarda tespit ettiğimiz Türk mitolojisine ve halk inanışlarına ait unsurları inceleyip fıkraların bugüne kadar yeterince dikkat çekmemiş yeni bir yönüne ışık tutmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Nasreddin Hoca, fıkra, Türk mitolojisi, halk inanışları

THE SIGNS OF TURKISH MYTHOLOGYAND BELIEVES IN NASREDDIN HOCA ANECDOTES

Lots of researchers have certain studies about Nasreddin Hoca anecdotes till today. The anecdotes in these studies had been thoroughly analysed but not about mythology and folk believes. Ascertaining and finding the mythological signs of folk believes in Nasreddin Hoca anecdotes need to make studies in depth. In this study, we also try to analyse the factors belong to mythology and folk believes that ascertained in Nasreddin Hoca anecdotes by us and explain these anecdotes' a new way which had not been signalized till today.

Keywords:

Nasreddin Hoca, anecdote, Turkish mythology, folk beliefs,

PDF

___

BORATAV P. Naili: (1984). 100 Soruda Türk Folkloru, İstanbul, Gerçek Yay.
ÇETİN Nuran: (2007). Adıyaman İli ve Çeversindeki Manevi Halk İnanç/arının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi, Konya. (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi)
ÇOLAK Faruk: (2007). ”Nasreddin Hoca'yla İlgili Bazı Anlatmalarda Mitolojik Unsurlar”, Türklük Bilimi Araştırmaları, XXII, Güz, s. 65-74.
ÇORUHLU Yaşar: (2010). Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul, Kabalcı Yay.
ELÇİN Şükrü: (1977). ”Tuz Ekmek Hakkı Deyimi Üzerine”, Halk Edebiyatı Araştırmaları, Ankara, Kültür Bakanlığı Yay., 5.164-170
ELİADE Mircea: (1999). Şamanizm, (çev: İsmet Birkan), Ankara, İmge Kitabevi.
KALAFAT Yaşar: (1990). Doğu Anadolu’da Eski Türk inançlarının İzleri, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yay.
KALAFAT Yaşar: (2010). Doğu Anadolu’da Eski Türk İnanç/arının İzleri, Ankara, Berikan Yay.
KALAFAT Yaşar: (2011). Türk Kültürlü Halk/arda Tematik Halk İnanma/arı, Ankara, Berikan Yay.
KABAK Turgay: (2011). ”Silifke Halk İnanış ve Uygulamalarında Çarşamba Günün Yeri ve Önemi”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, S. 9. s. 167-181.
KIRBAŞ Mengüç: (1991). Deyimler Sözlüğü, Ankara, Koza Yay.
OĞUZ M. Öcal: (1997). ”Nasreddin Hoca: Bir Yaklaşım, Bir Problem”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 5. 70-100.
ÖGEL Bahaeddin (1989): Türk Mitolojisi, c. |., Ankara, Türk Tarih Kurumu Yay.
ÖRNEK Sedat Veyis: (1971). Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
ÖZBAŞ Mustafa: (2010). ”Kurtarıcı Kargadan Burnu Pislikten Çıkmayan Kargaya; Türk Halk Anlatılarında Karganın Dönüşümü”, Milli Folklor, 5:88, Ankara, 5. 57-65.
ÖZCAN Hüseyin: (2005). ”Halk Aşıklarının Dilinde Tuz”, www. cansaati.org, (15. 10. 2011).
RADLOFF Wilhelm-KUNOS İgnaz: (1998). Proben, (çev: Saim Sakaoğlu-Metin Ergun), Ankara, Türk Dil Kurumu Yay.
ROUX Jean-Paul: (1999). Altay Türklerinde Ölüm, İstanbul, Kabalcı Yay.
SAKAOĞLU Saim-ALPTEKİN Ali Berat: (2009). Nasreddin Hoca, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
SAKAOĞLU Saim-DUYMAZ Ali: (2010). islamiyet Öncesi Türk Destanları, İstanbul, Ötüken Yay.
SAX Boria: (2006). Top/umun Aynasmda Karga, İstanbul, Kitap Yay.
ŞENOCAK Ebru: (2007). ironik Yaşamda Sonsuza Yürüyen Kahraman: Nasreddin Hoca, Konya, Mozaik Kültür Vakfı Yay.
TAŞ İsmail: (2002). Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji, Konya, Kömen Yay.
YILDIRIM Dursun: (1999). Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları, Ankara, Akçağ Yay. i56