GİRESUN’DA BAKIRCILIK

Giresun'da bulunan zengin bakır madenleri, 19. ve 20. yüzyılda yabancı uyruklu kişi ya da Osmanlı Devleti vatandaşı gayrimüslimlere, işletilmesi için imtiyaz olarak verilmiştir. Madenlerden çıkarılan bakır cevheri "kalhane" denilen tesislerde işlenerek külçe haline getirilmiş ve çevre illerle birlikte yurt dışına gönderilmiştir. Bölgedeki hammadde zenginliği, bakırcılık sanatının gelişmesine zemin hazırlamış, bu bağlamda çok sayıda usta, mesleğe yönelmiştir. İl merkezindeki Kazancılar Çarşısı'nda kümelenen bakırcı esnafı, bilindik ürünlerin dışında Giresun İbriği, Giresun Tavası, Fındık Mangalı gibi sanat değeri taşıyan kap-kacaklar üreterek meslekte fark yaratmıştır. Günümüzde bakıra olan talebin azalmasıyla, bu sanat dalı yok olmaya yüz tutmuş; sayısı onlarca olan esnaftan sadece bir tanesi kalmıştır. Bu araştırma, Giresun'da bakır madenleri, bakırcılık, bakırcı esnafı ve Giresun İbriği'nin yapım aşamaları gibi konuları içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Giresun, El Sanatı, Bakır, Bakırcılık, İbrik

COPPERSMITH İN GİRESUN

In this study, subjects as Copper mines in Giresun, coppersmith and copper tradesmen and the process of Giresun ewer have been included. According to the archive records; it has been understood that there were rich copper mines and they were operated by foreigners. The copper jewels have been marketed to inner and foreign market after being processed in the establishements called "kalhane". Rich stocks made it possible to have a developed copper art in Giresun. In the street known as Kazancılar Street, there were many copper artisans. There were many ewers and frying pans in Giresun style. There is only one artisan left dealing with this art. The copper art are on the verge of disappearing.

Keywords:

Giresun, Handcrafts, Copper, Coppersmith, Ewer,

PDF

___

ARLI Mustafa: (1984). Beypazarı’nda Dövme Bakırcılık, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
Altunbay Mustafa, (2007). XVIII. Yüzyılda Espiye Madenleri, Tarihi, Kültürel Özellikleri ve Gelenekleriyle Espiye Sempozyumu, Espiye Belediyesi Yayınları, Ankara, 5. 95-128.
BELLİ Oktay - Kayaoğlu Günday: (1993). Anadolu’da Türk Bakırcılık Sanatının Gelişimi, Sandoz Kültür Yayınları, İstanbul.
BEŞİRLİ Mehmet: (2009). ”Tirebolu Kazası Harkköy Köyü Kükürtlü Bakır Madeninin İhalesi 1913”, Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu, ,(Ed. Gazanfer İLTAR), c. 1, Ankara, 5. 391-405.
EMİROĞLU Kudret: (1993). Trabzon Vilayeti Salnamesi 1874, C. 3, Ankara.
EMİROĞLU Kudret: (1995). Trabzon Vilayeti Salnamesi 1874, C. 6, Ankara.
IŞIK Ali: (2011). Ey Gidi Giresun, Ankara, Giresun Engelliler Gençlik ve Spor Kulübü Yayınları, Ankara.
FATSA Mehmet: (2010). XV. ve XVI. Yüzyıllarda Giresun (Sosyal ve Ekonomik Hayat), Giresun İl Özel İdaresi Kültür Serisi, Ankara.
KARAMAN Oktay: (2003). ”XIX. Ve XX. Yüzyıllarda Giresun ile Çevresindeki Madenler ve Maden İşletmeciliği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. V, Afyon.
Cumhuriyetin On yılında Giresun 1923-1933, Işık Matbaası, Giresun Ticaret Ve Sanayi Odası, Giresun 1933.
Yeşil Giresun Gazetesi (23 Aralık 1926) Arşiv Belgeleri:
BOA., İMV, No: 7/51-52, 21 Rebiülahir 1303.
BOA., İMV, No: 30/63 23 Recep 1305.
BOA., DUİT, No:17-3/12, 29 Rebiülahir 1336.
BOA, i.ş0., No: 975,5 Şubat 1872.
BOA, TTD, nr. 52, s. 387.
BOA, TTD, nr. 52, s. 760.
BOA, MAD, d, nr. 10115 BOA, HRT. 2478 BOA, HRT. 2186 BOA, HRT. 0941 BOA, HRT. 2045