KUZEY KAFKASYA VE KUZEY KARADENİZ'DEKİ İSKİT KURGANLARININ ORTAYA ÇIKIŞI

Kuzey Kafkasya ve Karadeniz'in Kuzeyine MÖ 8. yüzyıldan itibaren yeni bir kültür getiren ve bölgenin hâkimiyetini ele geçiren konargöçer kavim İskitler olmuştur. Bu kavmin kökeni hakkında pek çok tartışma olmasına rağmen, genel görüş onların orta Asya kökenli oldukları yönündedir. Antikçağ kaynaklarından en önemlisi olan Herodot'un Tarih adlı eseri bu görüşün en önemli belgesi niteliğindedir. Bölgeye ilk yerleşenler Kimmerler olsa da, daha sonraları İskitler Hazar Denizi'nin kuzeyinden itibaren, Volga Irmağı, Don Irmağı, Dinyeper Irmağı, Bug Irmağı, Dinyester Irmağı havzaları Karadeniz'in kuzeyi ve Doğu Avrupa'ya kadar yayılıp hüküm sürmüşlerdir. Hatta Balkanlar ve Anadolu'ya kadar seferler düzenlemişler ve kendi kültürlerine ait olan kurganların içine bu seferlerden toplamış oldukları eserleri de yerleştirmişlerdir. İskitler'in atalar kültü ve öteki âlemde yaşam inancı kurganların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Kurganlara da son derece önem vermişler, hükümdarlarından beylere ve halka kadar çeşitli boyutlarda ve zenginlikte kurganlar inşa etmişlerdir. Kurganlar ile ilgili ilk arkeolojik kazıları Rus bilim adamları yapmış ve kurganları inşa tekniklerine göre sınıflandırmışlar ve çıkan malzemeyi de tasnif etmişlerdir. Kurganlardan çıkan arkeolojik malzeme bozkır yaşamı hakkında kıymetli bilgiler edinmemizi sağlamıştır. Arkeolojik malzemelerden edindiğimiz bilgilere göre, İskit sanatı hayvan üslubu Asya'dan Doğu Avrupa'ya kadar yayılmıştır. Hayvan üslubu ile süslenmiş eserler Kafkasya, Kuzey Karadeniz ve Doğu Avrupa'ya kadar kurganlarda bulunmuştur

HE EMERGENCE OF ISKİT'S KURGANS İN THE NORTH CAUCASUS AND NORTH BLACKSEA

The dominant nomadic tribe in the Nort Caucaus and the Nort Blacksea was the İskit bringing a new culture sice 8th century B.C. Although thera are lots of discussion about this tribe's root, the most common is that they are from Middle Asia. The most important resource about the early age "the history" by Herodot is the base of this opinion.However, the first setler was Kimmers the İskits held sway from the North Caspian Sea to Volga, Don, Dinyeper, Bug Dinyester rivers and the nort Blacksea and the East Europe. Moreover, they organized lots of expeditions to the Balkans and Anatolıa. They put the products gotduring the expeditions in the kurgans. The belief living in the other world and ancestor cult caused the kurgan yo come out. They cared the kurgans and they built kurgans in the different size and prosperty. The first excavations about the kurgans made by Russian scientists and they classified according to the building techniques . Also, the archeological offering provides us important imformation about steppe life style. According to the information we learn thanks to the archeological offering İskit's animal style art spread from Asia to the East Europe. And these works were found in the kurgans in Caucaus, North Blacksea East Europe.

PDF

___

ALTINKAYNAK, Erdoğan (12/2006) Kırım'ın Kerç Şehrinde İskit Kral Mezarları. www. Ufukötesi.com.tr. sitesinden alınmıştır.
BAYKUZU, Tilla Deniz (2012) Asya Hun İmparatorluğu. Konya: Kömen Yayınları.
ÇAY A., Durmuş, İ. (2002) İskitler, Türkler Ansiklopedisi. Cilt. 1,s.861-903, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
ÇORUHLU, Y.(2007) Erken Devir Türk Sanatı. İstanbul, Kabalcı Yayınları.
DİYARBEKİRLİ, Nejat(1972) Hun Sanatı. İstanbul: Meb Yayınları.
DURMUŞ, İ. (1993) İskitler (Sakalar). Ankara: T.K.A.E. Yayınları.
DURMUŞ, İ. (2004) İskitlerde Ölü Gömme Geleneği. Milli Folklor, sayı 61, s.21-29.
DURMUŞ, İ. (2009 ) Türk Kültür Çevresinde Ant. Milli Folklor, 2009, Yıl 21, sayı 84.
DURMUŞ, İ. (2011) Türklerde Kan Kardeşliği Ve Antla İlgili Unsurlar. Milli Folklor, yıl 23, sayı 89. S. 100-108.
DURMUŞ, İ. (2012) Sarmatlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
DURMUŞ, İ. (2013) Türk Tarihinin Öncüleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
Ekrem, Erkin(2010) Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Kavimleri. Bilim ve Ütopya Dergisi, yıl 16, sayı 193. S.4-31.
ESİN, Emel (2006) Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
FRY Roger (May 1923) The Burlingtan Magazine for Cannaisseurs. Vol. 42, No: 242 pp 216 - 220.
GÖMEÇ Saadettin (2012) Türk-Hun Tarihi. Ankara: Berikan.
GRAKOV, B.N.(2006) İskitler. (Çev. D.Ahsen Batur). İstanbul: Selenge Yayınları.
HEROTODOTOS (2006) Tarih (Çev. Mümtekin ÖKMEN). İstanbul:İş Bankası Yayınları.
KLYASHTORNY, S.G., Sultanov, T,İ.(2004) Türkün Üç Bin Yılı. (Terc. Ahsen BATUR). İstanbul: Selenge Yayınları.
KOHL PHILIP L. (2007) The Makıng of Bronze Age Eurasıa. New York: Cambridge University Press.
KURAT, Akdes Nimet (2002) IV-XVIII Yüzyıllarında Karadeniz'in Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri. Ankara: Murat Kitabevi.
MELYUKOVA, A.I. (1995) Scythıans Of Southeastern Europe. Jeannıne Davıs Kımball, Vladımır A. Bashılov, Leonıd T. Yablonsky(Ed.), Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age. Berkeley: Zınat Press.
MELYUKOVA, A.İ. (2000)İskitler ve Sarmatlar. Denis Sinor (Ed.), Erken İç Asya Tarihi (s.141-166). İstanbul: İletişim Yayınları.
MEMİŞ Ekrem (2005) İskitlerin Tarihi. Konya: Çizgi Kitabevi.
Muzio Lo Ciro (2002) Erken Dönem Türklerin Defin İşlemleri. Türkler Ansiklopedisi. Cilt.3, s.123-128, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
OLKHOVSKY, V.S.(1995) Scythıan Culture In The Crımea. Jeannıne Davıs Kımball, Vladımır A. Bashılov, Leonıd T. Yablonsky(Ed.), Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age. Berkeley: Zınat Press.
ÖGEL, Bahaeddin (2001) Türk Kültürünün Gelişme Çağları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
ÖGEL, Bahaeddin(2000) Türk Kültür Tarihine Giriş Cilt I-IX. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
PETRENKO, V. G. (1995) Scythıan Culture ın the North Caucasus. Jeannıne Davıs Kımball, Vladımır A. Bashılov, Leonıd T. Yablonsky(Ed.), Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early IRON AGE. Berkeley: Zınat Press.
PİOTROVSKY Boris. (1973 - 1974) Excavations and Discoveries in Scythian Lands. The Metropolitan Museum of Art Bulletin. Vol. 32, No. 5, From the Landsof the Scythians: Ancient Treasures from the Museums of the U.S.S.R. 3000 B.C.-100 B.C. pp. 26-31 ww.jstor.org sitesinden, 08/01/2014 tarihinde indirilmiştir.
SÂMİ, Şemseddin(1985) Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: Tercüman YKB Yayınları.
Strzygovski, Josef (1935) "Türkler Ve Orta Asya Sanatı Meselesi". İstanbul Üniversitesi Türkiyat dergisi, Cilt 3. S. 1-110.
TARHAN, M. Taner (2002) Kimmerler ve İskitler. Türkler Ansiklopedisi. Cilt. 1,s.597-609, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
TARHAN, M. Taner(1970) Bozkır Medeniyetlerinin Kısa Kronolojisi. İÜ Tarih Dergisi, sayı 24, s. 17-32.