SURİYELİ SIĞINMACILARA YÖNELİK AYRIMCI VE ÖTEKİLEŞTİRİCİ SÖYLEMİN YEREL MEDYADA YENİDEN ÜRETİLMESİ
Kitle iletişim araçlarının haber ve yorumlarında kullandığı metinler, makul
çoğunluğun toplumsal düzenini meşrulaştıran propaganda metinlerine ve kendinden olmayana
yönelik nefret içerikli söylem biçimine dönüşmektedir. Kamuoyunu bilgilendirme amacı
taşıyan kitle iletişim araçları, toplumsal anlamda düşünüş biçimlerini hâkim ideolojinin
düşünce biçimlerine göre şekillendirmektedir. Medya böylece toplumsal yönlendirmeyi ve
denetimi sağlamada yardımcı bir rol üstlenmektedir. Yani medya kamuoyunun sesi olmaktan
ziyade, hâkim iktidarın ve ideolojisinin sesi olma amacını yüklenir. Egemen sınıf, toplumsal
denetimi sağlamak için çeşitli ideolojik aygıtlar kullanır. Bu aygıtlardan günümüzde en
önemli olanı medyadır. Medya; gerek dilsel anlamda kullandığı nefret içerikli söylem
biçimiyle, gerekse de haber içeriklerindeki güçlünün yanında taraf tutan konumu nedeniyle
toplumu yönlendirmede önemli bir rol üstlenmektedir. Medyatik iktidar, haber içeriklerini ve
haberin ideolojik ve anlamsal bağlamlarını güçlülerin tanımlarına göre kurarken, azınlıkların
veya muhalif grupların dışlanmasına neden olan bir tür toplumsal denetim biçimini de
söylemsel düzlemde yeniden yapılandırmaktadır.
Makale kapsamında Suriyeli sığınmacıların yaşam biçimlerine, kültürel değerlerine
karşı beslenen önyargının nedenleri, nefret söyleminin yarattığı tahribat irdelenecektir.
Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden farklı ideolojilerde on dört adet yerel gazete
incelenerek, toplumsal algının önyargılarla manipüle edilme süreci değerlendirilmeye
çalışılmıştır. Yerel medyada Suriyelilere yönelik kullanılan dilin, biçim ve içeriğinin hangi
yapısal ideolojik süzgeçlerden geçerek bir toplumsal algı yarattığı açıklanmaya çalışılmıştır.
Toplumsal anlamda herkese eşit mesafede olması gereken medyanın, içselleştirilmiş
önyargılarla beraber sığınmacıları potansiyel suçlu olarak gösterdiği açıkça görülmüştür.
Yerel medya kanallarında nefret söyleminin, hâkim unsurların, güçlülerin güçsüz
üzerindeki egemenliğinin, ırkçılığının, ötekileştirmesinin yeniden üretiminde rol oynadığı
anlaşılmıştır. Önyargıların ve ayrımcı söylemin oluşumu ve nefret suçuna dönüşmesinde yerel
medya kanallarının ne denli etkili olduğu, çeşitli illerde Suriyeli sığınmacılara yönelen linç
girişimlerinde de açıkça ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Suriye, sığınmacı, medya, nefret, ayrımcılık
RE-PRODUCTION OF DISCRIMINATORY AND OTHERIZING DISCOURSE FOR THE SYRIAN REFUGEE AT THE LOCAL MEDIA
Texts used in the news and critics by the mass media are transformed into propagandas
that legalize the social order of reasonable majority and into those discourses containing hatred against foreigners. Dominant class uses various ideological instruments in order to
guarantee supervision of society. In the present time, most important of these instruments is
media. Media has adopted an important role in directing and guiding the society because of its
statements based on hatred in linguistic terms and its position supporting the strong class in
the society. Mass media aiming to inform the public are shaping social forms of thinking
according to the line of thinking adopted by the dominant ideology. In this manner, media
supports the government in its attempts to guide and supervise the society. This means that
media is not the real voice of society but rather than that, it is the voice of dominant
government and its ideology. While media constructs the new contents and ideological and
meaningful contexts of the news according to the definitions established by the stronger class
and it re-shapes a certain method of social supervision causing alienation of minorities and
opposing groups.In the scope of this paper, reasons of the prejudice against lifestyle, cultural values of
the Syrian refugees, devastation caused by hate speech will be probed through examples. It is
tried to examine the process of manipulating the public perception, analyzing different local
newspapers which have published Turkey’s seven geographical regions. It will be tried to
explain how the language, style and content used against refugees, in the local media create a
social perception by passing through which constructive ideological filters. Media should be
equal distance to every person. It is obviously showed on media as if the refugees are
potential criminals by the people prejudice.
The local media channels are found to be the typical instruments playing a strong role
in re-production of sovereignty, racism and factionalizing of dominant elements in the society
which is based on dominancy of the ruling class over the weak class. The lynching attempts
against Syrian immigrants encountered in various cities prove how local media channels are
influential in creating prejudices and discriminating approach against Syrians and its
transformation into crimes of hatred.
Keywords:
Syria, immigrant, media, hatred, discrimination,
___
- Acıyıp işe aldıkları Suriyeli, kafeyi soydu. (2015, 4 Ocak). Kocaeli Gazetesi. http://www.kocaeligazetesi.com.tr/haber/1386940/aciyip-ise-aldiklari-suriyeli-kafeyisoydu (Erişim Tarihi:05.01.2017).
- Aile Boyu Dilencilik. (2015, 8 Haziran). Muş Manşet Gazetesi. http://www.musmanset.com/gundem/aile-boyu-dilencilik-h5171.html (Erişim Tarihi: 06.01.2017).
- BMMYK (1997). Sığınma İkilemi, Dünya Mültecilerinin Durumu.
- BMMYK (2001). Mültecilerin Korunması. Uluslararası Mülteci Hukuku Rehberi. Parlamenterler İçin El Kitabı, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi, Sayı 2.
- Buz, S. (2002). Türkiye’deki Sığınmacıların Üçüncü Bir Ülkeye Gidiş için Bekleme Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, SBE, Ankara.
- Bu Ülkede Sığınmacı veya Dinci Olmak Varmış. (2016, 17 Ocak). http://guneyege.net/buulkede-siginmaci-veya-dinci-olmak-varmis Güney Ege Gazetesi. (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Chomsky, N. (1999). Medya Gerçeği. İstanbul: Tüm Zamanlar Yayıncılık.
- Chomsky, N. (1998). Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir. İstanbul: Minevra Yayıncılık.
- Chomsky, N. (2006). Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği. İstanbul: Aram Yayıncılık.
- Council of Europe - Committee of Ministers, Recommendation No.R (97) 20 0f the Committee of Ministers to Member States on “Hate Speech”, (Adopted 30 October 1997 at the 607th meeting of the Ministers’ Deputies) (Erişim Tarihi:05.01.2015).
- Dijk. V. (2003). Söylem ve İdeoloji. İstanbul: Su Yayınları.
- Erzurum'u Suriyeliler İstila Etti. (2014, 1 Temmuz). Erzurum Ajans Gazetesi. http://www.erzurumajans.com/9_erzurumu-suriyeliler-istila-etti-11080f.html (Erişim Tarihi: 12.01.2017).
- Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. İstanbul: Su Yayınları.
- Göregenli, M. (2013). Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
- Güngör, N. (2011). İletişim, Kuramlar, Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Hani Suriyelilere Antalya Yasaktı? (2015, 26 Haziran). Akdeniz Gerçek Gazetesi. www.akdenizgercek.com.tr/haber/11188-hani-suriyelilere-antalya-yasakti- (Erişim Tarihi: 05.01.2017).
- Ilgın, L. (2003). Söylem ve İdeoloji. İstanbul: Su Yayınları.
- İnceoğlu, Y. (2014). Azınlıklar, Ötekiler ve Medya. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- İnceoğlu, Y. ve Çomak, N. (2009). Metin Çözümlemeleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Köse, H. (2007). İletişimin Issızlaşması. İstanbul: Yirmidört Yayınları.
- Medyanın Savaşseverliği. (2012, 14 Ekim). Radikal Gazetesi.
- Onlara Sağlık da Bedava (2014, 5 Kasım). Bolu Gündem Gazetesi. http://www.bolugundem.com/onlara-saglik-da-bedava-73285h.html (Erişim Tarihi: 06.01.2017).
- Roussillion, R. (2002). “Topluluk Karşısında Tek Başına Olma Yeteneği”. Ben Siz Biz: Topluluk Zihniyetinin Psikanalizi. İstanbul: İthaki Yayınları.
- Sinop’a Suriyeliler Geliyor. (2013, 12 Kasım). Boyabat Son Haber. http://www.boyabatgazetesi.com/?subaction=showfull&id=1384136318&archive=1396 324425&start_from=&ucat=1& (Erişim Tarihi: 06.01.2017).
- Sungur, S. (2014). Azınlıklar ve Medya. İstanbul: Derin Yayınları.
- Suriyeli dilenciler rahatsız ediyor. (2015, 3 Kasım). Sivas Memleket Gazetesi. http://www.sivasmemleket.com/etiket/ge%C3%A7miyor.html (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Suriyeli eliyle ceza! (2014, 26 Ağustos). Haberkale İnternet Portalı. http://www.haberkale.com/haber/-18545.html (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Suriyeli mülteciler kadar kıymeti harbiyemiz yok. Bu nasıl iş? (2015, 24 Haziran). Hendek Şafak Gazetesi http://www.bizimsakarya.com.tr/guncel/suriyeli- mülteciler-kadarkiymeti-harbiyemiz-yok-h33620.html (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Suriyeliler yine olay çıkardı. (2015, 22 Ağustos). Urfanatik Günlük Siyasi Bağımsız Gazete. http://www.urfanatik.com/asayis/suriyeliler-yine-olay-cikardi-h43409.html (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Türkiye’ye Sığınan Suriyeliler Misafir Değil, Mülteci. (2014, 11 Ocak). Agos Gazetesi. http://www.agos.com.tr/tr/yazi/6324/turkiyeye-siginan-suriyeliler-misafir-degil-multeci (Erişim Tarihi: 11.01.2017).
- Vatandaşa cimri mülteciye bonkör. (2013, 1 Kasım). Kilis Postası. http://www.kilispostasi.com/vatandasa-cimri-multeciye-bonkor/1203819/ (Erişim Tarihi: 11.0.2017).
- Weber, A (2009). Nefret Söylemi El Kitabı. Avrupa Konseyi Yayınları.
- Yine Suriyeliler Yine Olay. (2015, 27 Ekim). Hatay Asi Gazetesi. http://www.asigazetesi.com/haber/yine-suriyeliler-yine-taciz-huzurumuz-kacti/1796/ (Erişim Tarihi: 12.0.2017).
- Zizek, S. (2002). Kırılgan Temas. İstanbul: Metis Yayınları.
- 7 Yaşındaki Kızı Kaçırmaya Çalışan Suriyeli Mülteciye Meydan Dayağı. (2013, 13 Haziran). Uşak Haber Merkezi. http://www.usakhabermerkezi.com/guncel/7-yasindaki-kizikacirmaya-calisan-suriyeli-multeciye-meydan-dayagi-h6575.html (Erişim Tarihi: 12.0.2017).
- ISSN: 2146-3212
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Karadeniz Teknik Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
KIRBAÇSIZ EFENDİLER ZİNCİRSİZ KÖLELER: TÜRK SİNEMASINDA İKTİDAR BAĞLAMINDA EFENDİ-KÖLE DİYALEKTİĞİ
Ebru DAVULCU, Emel TANYERİ MAZICI
SURİYELİ SIĞINMACILARA YÖNELİK AYRIMCI VE ÖTEKİLEŞTİRİCİ SÖYLEMİN YEREL MEDYADA YENİDEN ÜRETİLMESİ
MEDYANIN CİNSİYETÇİ SÖYLEMİNDE ANOMİK VE DİKOTOMİK UNSURLAR: AYŞEGÜL TERZİ ÖRNEĞİ