MEDYANIN CİNSİYETÇİ SÖYLEMİNDE ANOMİK VE DİKOTOMİK UNSURLAR: AYŞEGÜL TERZİ ÖRNEĞİ
Şiddet, vahşet veya işkence gibi davranış ve eylemler şüphesiz toplumsal bir sorun
olarak gündelik yaşam pratiğinin adeta ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumdadır. Birçok
parametrenin etken olduğu bu sosyal sorunda medya dahlinin ayrı konumlandırması gerekir.
Zira her yeni güne yeni bir kadın cinayeti haberi ile uyanmanın neredeyse mümkün olmadığı
ülkemizde kadına uygulanan şiddetin medyada yansıtılış şekli ve kadının konumlandırılış
biçimi dikkat çekmektedir. Dolaysıyla medyanın takındığı bu tavır ‘cinsiyet ayrımcılığı’,
‘şiddet’ gibi algılarının oluşması ve şekillenmesi açısından da oldukça önem arz etmektedir.
Ayşegül Terzi vakası da bu kategorideki haberlere örnek teşkil edebilecek türdendir. Söz
konusu olay, İstanbul/Maslak’ta bayramın birinci günü, (16.09.2016 tarihinde) 23 yaşındaki
Ayşegül Tezi isimli bir hemşirenin şort giymesi nedeniyle, tanımadığı bir erkek tarafından
otobüste saldırıya uğraması ile medyaya yansımış ve uzun bir süre gündemde kalmıştı. Bu
araştırmada şiddet ve ayrımcılık kıskacındaki kadının medyada temsili bahse konu olan bu
örneklem üzerinden incelenmiş ve kadına uygulanan şiddet vakaları yazılı medya özelinde
irdelenmeye çalışılmıştır.
Araştırma, Ayşegül Terzi olayının olduğu gün ve müteakip haftayı kapsayan 16–22
Eylül 2016 tarihleri aralığı ile farklı yayın politikalarına ve ideolojilere sahip 3 gazete (Sabah,
Milliyet, Cumhuriyet) ve 3 internet sitesi (Bianet, Mynet, Yeni Akit) ile sınırlandırılmıştır. Bu
bağlamda Ayşegül Terzi vakası esas alınmakla birlikte, kadına uygulanan diğer şiddet
haberleri de araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Çalışma, 16 – 22 Eylül 2016 tarihleri
aralığında örnekleme dâhil edilen gazete ve internet sitesi haberlerinden derlenen 30 haberin
içerik analiz yöntemi ile irdelenmesi marifetiyle yürütülmüştür. Belirlenen zaman aralığında,
söz konusu gazete ve internet sitesi haberlerinde, kadına uygulanan şiddet haberlerinin
30’undan 20’sinin Ayşegül Terzi vakasına ilişkin haberler olduğu belirlenmiş ve haberin
veriliş şekli ile yankı uyandırılmaya çalışıldığı görülmüştür. Çalışma sonucunda elde edilen
en önemli bulgu ise, Ayşegül Terzi vakasının (haber değeri dışında) kadının ayrımcılığa
uğraması ve bir haber metası olarak görülmesidir. Zira farklı yayın politikalarına sahip gazete
ve internet sitesi haberleri bahse konu olan şiddeti habere dönüştürürken dikkat çeken bir
farklılık ortaya koyamadıkları gibi haberleri toplumsal değil, bireysel vaka boyutuyla aktarmış
ve kadına uygulanan şiddeti sıradanlaştırmışlardır
Anahtar Kelimeler:
Kadın, şiddet, yazılı basın, içerik analizi, Ayşegül Terzi
ANOMIC AND DICHOTOMICAL ELEMENTS IN THE SEXIST DISCOURSE OF THE MEDIA (MEDIA REPRESANTATION OF WOMAN IN THE CLIP OF VIOLANCE AND DISCRIMINATION: THE SAMPLE OF AYŞEGÜL TERZİ)
As a social problem, behaviors and actions such as violence, brutality and torture have
undoubtedly become an integral part of everyday life practice. While many parametres are the
factors in this social problem, it is necessary to position the media as a separate entity. It is
almost impossible to wake up to a new day without the news of a new murder of women in
our country. Therefore, it is remarkable to understand that what is the position of the woman
and how the violence applied to the woman in our country is reflected in the media. So, this
attitude taken by the media is very important in terms of the formation and shaping of
perceptions such as 'sex discrimination' and 'violence'. The case of Ayşegül Terzi is also the
type that can serve as an example for the news in this category. The incident was reflected in
the media on the first day of the feast in Istanbul / Maslak (on 16.09.2016) when a 23-year-old
nurse Ayşegül Terzi was attacked by a man because of she was wearing shorts whom she did
not know and this news was on the agenda for a long time. In this study,the representation of
the woman in the written media and violence and discrimination applied to the woman was
examined through this sample and the other violence cases were also tried to be examined.
The research was limited to 3 newspapers (Sabah, Milliyet, Cumhuriyet) and (Bianet,
Mynet, Yeni Akit) 3 internet sites with different publishing policies and ideologies with the
date of Ayşegül Terzi incident and the following week between 16-22 September 2016. In this
context, Ayşegül Terzi case is taken as a basis and included to other violence reports applied
to the woman in th escope of the research. The study was conducted through the content
analysis method of 30 articles compiled from newspaper and internet news articles between
September 16th and 22nd, 2016. It has been determined that about 20 out of 30 articles about
violence applied to the woman in the newspaper and internet news in the specified time are
related to Ayşegül Terzi case and it is seen to be echoed with the way of informing. The most
important finding of the study is that the case of Ayşegül Terzi (apart from the news value) is
discriminated and seen as a news article. Because news in newspapers and websites with
different publishing policies can not bring out a noticeable difference in turning violence into
a legitimate issue, their news is not social, but ordinarized and transmitted to the individual
case the violence that has been applied to the woman
Keywords:
Women, violence, written Press, content analysis, Ayşegül Terzi,
___
- Alankuş, S. (2007). Kadın Odaklı Habercilik, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
- Akmeşe, Z. & Deniz, K.(2015). Kadına Yönelik Cinsiyetçi Söylemin İnternet Haber Portallarında Yer Alma Biçimleri,Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8/1, ss:311-326.
- Çelenk, S. (2010). Kadınların Medyada Temsili ve Etik Sorunlar, Bülent Çaplı & Hakan Tuncel (Ed.), Televizyon Haberciliğinde Etik içinde (s. 229-236). Ankara: AÜ İLEF.
- Dursun, Ç. (2008).Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet ve Haber Medyası: Alternatif Bir Habercilik, T.C. Başkanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- Erol, D. (2013).Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Türkiye Yazılı Basında Şiddet Haberleri ve Haber Fotoğrafları, Selçuk İletişim, 8, 1, ss:192:211
- Erol, Ö. (2010).Aile İçi Şiddete Son Kampanyası ve Kadına Yönelik Şiddet Haberleri Analizi, Marmara Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, İstanbul.
- Erden, O. Ö. (2008).Akıl/Beden Dikotomisinden Modern Eril Politik Uğrağa: Beden’in İnşasından Cinsiyetçi Politika Üzerine Bir Not,Toplum ve Demokrasi, 2 (4), 129-138.
- Ergur, A., ve Diğ., (Tarih yok).Kentleşme Sorunsalının Açılımlarında Bir Öncü ve Kurucu: Barlas Tolan’ın Eserleri ve Akademik Yaşamına Genel Bir Bakış, ss:1-30.
- Gökulu, G. &Hosta, N. (2013).Basında Kadına Yönelik Şiddet Haberlerinin Analizi: Hürriyet, Sabah ve Posta Gazeteleri, International Journal of SocialScience, Volume 6 Issue 2, p. 1829-1850.
- Halıcı, C. (2007).Gazete Haberlerinde Kadına Yönelik Şiddet: Posta ve Takvim Gazetelerinde Kadına Yönelik Şiddet Haberleri Üzerine Bir Araştırma, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basın ve Yayın Anabilim Dalı. Eskişehir.
- İşliyen, F. (2015).Şiddet Haberlerindeki ‘Mağdur Kadın’ Miti Üzerine Göstergebilimsel Bir İnceleme: Habertürk Gazetesi Ş.E. Cinayeti Örneği,Global Media Journal TR Edition, 6 (11), ss:478-496.
- Karasu, M. A. (2008). Türkiye’de Kentleşme Dinamiklerinin Suça Etkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57(4), 255-281.
- RTÜK (2004). Medyada Şiddete Duyarlılık, Başkanlık Basım Evi, Ankara.
- TBMM Araştırma Komisyonu Raporu (2006).Töre ve Namus Cinayetleri ile Kadınlara ve Çocuklara Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan TBMM Araştırma Komisyonu Raporu, T.C Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Can Ofset Matbaa, Ankara.
- Özuğurlu, M. (2005).Hak Haberciliği, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, ss:159- 168.
- Ulusal, D. (2007).Yazılı Basında Şiddet ve Şiddet İçerikli Haber Sunumunda Kadının Konumlandırılışı, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ss:1-130.
- Saraç, S. (2013). Toplumsal Cinsiyet Yansımaları, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara.
- Şahin, Ç. (2012), Erkek Egemen Cinsiyetçi Söylemin Türkiye’deki Kadın Haklarına Yansımaları, Hukuk Gündemi, 2, ss:52-59.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Basım), Seçkin Yayınları, Ankara.
- Uçurum, K., (Tarih yok).Yabancılaşma, II. Öğrenci Üye Kurultayı Bildiriler Kitabı, ss:125-128, www.emo.org.tr/ekler/f30c0ce8636ff2c_ek.pdf, (12.06.2017).
- http://emanowar.blogspot.com.tr/2007/05/anomi-ve-yabanclama.html (06.11.2016).
- http://logos-maialmila-fahl.blogcu.com/anomi-merton-durkheim/10158077 (06.11.2016).
- http://yeniokul.net/3262/dikotomi-nedir) (06.11.2016).
- http://docplayer.biz.tr/6184019-Nicel-ve-nitel-arastirma-yontemleri.html (03.01.2017).
- www.bianet.com.tr
- www.maynet.com.tr
- www.yeniakit.com.tr
- www.sabah.com.tr
- www.cumhuriyet.com.tr
- www.milliyet.com.tr
- ISSN: 2146-3212
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Karadeniz Teknik Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ebru DAVULCU, Emel TANYERİ MAZICI
KIRBAÇSIZ EFENDİLER ZİNCİRSİZ KÖLELER: TÜRK SİNEMASINDA İKTİDAR BAĞLAMINDA EFENDİ-KÖLE DİYALEKTİĞİ
MEDYANIN CİNSİYETÇİ SÖYLEMİNDE ANOMİK VE DİKOTOMİK UNSURLAR: AYŞEGÜL TERZİ ÖRNEĞİ
SURİYELİ SIĞINMACILARA YÖNELİK AYRIMCI VE ÖTEKİLEŞTİRİCİ SÖYLEMİN YEREL MEDYADA YENİDEN ÜRETİLMESİ