Perge Batı Kapıdan Bir Heykel

Arkeoloji bilimine ilk kez tanıtılan portre heykel, 2016 yılında Perge Antik Kenti'ndeki batı kapısındagerçekleştirilen kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkartılmıştır. Geç dönemde kanalizasyon kapağı olarak kullanılangiyimli portre heykel, baş ve gövde olmak üzere iki parça olarak keşfedilmiştir. Genç bir erkeği temsil eden portrebaştaki saç stili, diğer karakteristik özellikler ve heykeltıraşlık eserindeki üslup özellikleri de irdelenerek eser içinkimlik ve dönem önerisinde bulunulmuştur. İlk önce durum ve tanımı gerçekleştirilen portre heykelin saç stiliyorumlanmıştır. Uygulanan saç stiliyle birlikte favorilerle oluşturulan sakal yapısı da Severuslar Hanedanlığı’nınson imparatoru, MS 222-235 yıllarında hüküm süren Alexander Severus’un III. tip (MS 230-235)portresindekilerle benzerdir. Alın üzerinde tasarlanan saç bukleleri dışında hacimli, hareketli ve farklı yönlereeğilim gösteren saç stiliyle birlikte diğer kendine özgü karakteristik özellikler de erkek başını, tarihlendirildiğidönemin imparator portresinden ayırmaktadır. III. tipteki Alexander Severus portrelerinden esinlenerek yontulanportre heykeldeki diğer üslup özellikleri de imparatorun da bünyesinde yer aldığı Severuslar Hanedanlığıdönemine özgüdür. Ayrıca ince tanecikli beyaz mermerden üretilen portre heykel için üretim yeri konusunda daDokimeion varsayımı yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Perge, Portre Heykel, Severuslar Hanedanlığı Dönemi, Alexander Severus Dönemi

A Statue from West Gate of Perge

The portrait statue, which is introduced to the science of archaeology for the first time, was unearthed in 2016during the excavations conducted at the west gate in Perge. The dressed portrait sculpture, which was used as asewer cover in the late period, was discovered as two parts, a head and a torso. Identity and period proposal havebeen suggested for the piece by being examined the hair style of the portrait head representing a young man, othercharacteristic features and the stylistic features of the sculptural piece. First of all, the hair style of the portraitstatue, of which condition and definition was carried out, has been interpreted. The beard shape created withsideburns along with the hairstyle applied is similar to the IIIrd type portrait (230-235 AD) of Alexander Severus,the last emperor of the Severan Dynasty, who reigned between 222-235 AD. Apart from the hair tresses designedon the forehead, the voluminous, active and trending hairstyle in different directions along with other distinctivecharacteristics differ the man head from the emperor portrait of the period in which it was dated. The other stylisticfeatures of the portrait statue, inspired by the IIIrd type portraits of Alexander Severus, are unique to the period ofthe Severan Dynasty, in which the emperor was included. In addition, the Dokimeion was assumed about theproducing place of the portrait statue sculpted of fine-grained white marble.

Keywords:

Perge, Portrait Statue, Period of Severan Dynasty, Period of Alexander Severus.,

PDF

___

Albustanlıoğlu, T. (2006). Dokimeion ışığı altında Roma İmparatorluk döneminde mermer kullanımı: İmparatorluk yönetimindeki Anadolu mermer ocaklarının işletme stratejisi ve organizasyonu (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altun, Ö. (2016). Geç Roma portreciliği (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Bergmann, M. (1977). Studien zum römischen porträt des 3. jahrhunderts n. Chr. Bonn: Rudolf Habelt Verlag Gmbh.
Bernoulli, J. J. (1891). Römische ikonographie: Die bildnisse der römischen kaiser II. Von Galba bis Commodus. Stuttgart-Berlin-Leipzig: Union Deutsche Verlagsgesellschaft.
Durugönül, S. (2021). Roma devlet kabartmalarında propaganda ve sanat. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
Fittschen, K. ve Zanker, P. (1985). Katalog der römischen porträts in den Capitolinischen Museen und den anderen kommunalen sammlungen der stadt Rom: Band I-text. West Germany: Philipp von Zabern-Mainz am Rhein.
Fittschen, K. ve Zanker, P. (1985). Katalog der römischen porträts in den Capitolinischen Museen und den anderen kommunalen sammlungen der stadt Rom: Band I-tafeln. West Germany: Philipp von Zabern-Mainz am Rhein.
Güven, B. A. (2014). Pamphylia Bölgesi Roma dönemi portreciliği (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Heintze, H. v. (1961). Römische porträt-plastik. Stuttgart: Hans E. Günther Verlag.
Hinks, R. P. (1976). Greek and Roman portrait sculpture. London: British Museum Publications.
İnan J. (1965). Antalya Bölgesi Roma devri portreleri: Römische porträts aus dem gebiet von Antalya. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
İnan J. ve Rosenbaum E. (1966). Roman and early Byzantine portrait sculpture in Asia Minor. London: The Oxford University Press. Kleiner, D. E. E. (1992). Roman sculpture. New Haven-London: Yale University Press.
Linfert, A. (1992). Die antiken sculpturen des musée municipal von château-gontier. Germany: Philipp von Zabern.
Özgan, R. (2015). Roma portre sanatı III. İstanbul: Ege Yayınları.
Poulsen, V. (1964). Römische bildwerke: Die blauen bücher. Münih-Stuttgart: F. Bruckmann K. G. - J. F. Steinkopf.
Schröder, S. F. (1993). Katalog der antiken skulpturen des museo del prado in Madrid. Germany: Philipp von Zabern.
Vermeule, C. C. (1981). Greek and Roman sculpture in America. London: University of California Press.
Waelkens, M. (1982). Carriéres de marbre en Phrygie (Turquie). Bulletin des Musées d’Art d’Histoire, 53, 33-54.
Wegner, M. (1939). Die herrscherbildnisse in antoninischer zeit. Berlin: Verlag Gebr. Mann.
Wegner, M. (1956). Hadrian. Plotina. Matidia. Sabina. Berlin: Verlag Gebr. Mann.
Wiggers, H. B. ve Wegner, M. (1971). Caracalla bis Balbinus. Berlin: Verlag Gebr. Mann.
Wood, S. (1986). Roman portrait sculpture 217-260 A.D. Leiden: E. J. Brill.