Mürşide İçmeli’nin Sanat ve Eğitim Anlayışı

Bu araştırmanın amacı illüstratör, grafik tasarımcısı, baskıresim sanatçısı ve eğitimcisi olarak Mürşide İçmeli'nin sanat ve eğitim anlayışını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda İçmeli hakkındaki literatür taranmış, ayrıca araştırmacının yakın çevresindeki dört öğrencisiyle yüz yüze görüşme yapılmış, sanat ve eğitim hakkındaki görüşleri derlenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yaklaşımıyla çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonunda, İçmeli'nin sanat anlayışı öz-kültür, stilizasyon, yalınlık, metafizik ve simgesel anlatım, geometri ve matematik, düşünce ve mantık, araştırma, disiplin, çağdaş anlatım ve mükemmeliyetçilik gibi kategorilerle açıklanabilirken, eğitim anlayışının, model olma, çocuk gibi olma, öz-kültürün formlarından yararlanma, olumlu eleştiri, özgün anlatım teknikleri yaratmak, araştırıcı öğrenme ve birey odaklı eğitim gibi kategorilerle açıklanabileceği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda ilköğretimden yükseköğretim kademelerine kadar, sanat eğitimi süreçlerinde yararlanılabilecek öneriler geliştirilmiştir.

Mürşide İçmeli’s Understanding of Art and Education

This study aims to determine the artistic and educational approach of Mürşide İçmeli as an illustrator, graphic designer, originial printmaking artist, and educator. To this end, the relevant literature on İçmeli was reviewed, and four of her students who worked closely with her were interviewed face to face to collect information on her views about art and education, and these views were content-analyzed and interpreted. The findings suggest that İçmeli’s understanding of art can be categorized under the views of self-culture, stilization, plainness, metaphysics and symbolic expression, geometry and mathematics, thought and logic, research, discipline, modern expression and perfectionism, while her views on education focused mainly on forming a model, being like a child, making use of forms of self-culture, constructive criticism, creating genuine teaching techniques, investigative learning, and individualoriented education. Based on these findings, recommendations have been made to be used in all levels of education from primary level to higher education.

___

Akalın, G. (2014). Asistan gözüyle Mürşide İçmeli, 10.01.2017 tarihinde http://www.sanattanyansimalar.com/asistan-gozuyle-murside-icmeli/746/ adresinden alınmıştır.

Akyüz, U. (2014). Mürşide İçmeli, vefa. 15.01.2017 tarihinde ugurcanakyuz.blogspot.com/2014/12/ murside-icmelivefa.html. adresinden alınmıştır.

Alpaslan, K.T.D. (2007). Türk gravür bası sanatının doğuşu ve öncü bir sanatçı; Mürşide İçmeli, Karadeniz Araştırmaları, 12. 137-145.

Aslıer, M. (1989). Çağdaş Türk resim sanatı tarihi, İstanbul: Tiglat Yayınları, 173.

Ayan, M. (2007). Sosyolojik açıdan özgün baskıresim sanatının bugünkü durumu ile ilgili profesyonel sanatçıların görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Bayav, D. (2015). 19. Yüzyıl. sonu ve 20. yy başında kadın ressamlarımız. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(29). 15-28.

Bingöl, Y. (1993) Cumhuriyet dönemi kadın sanatçılarımız: Prof. Mürşide İçmeli, Kültür ve Sanat Dergisi, Mart 1993, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Buçak Telli, Ç. (2010). Mürşide İçmeli retrospektif sergi. 10.01.2017 tarihinde blog.milliyet.com.tr/murside-icmeliretrospektif-sergi/Blog/?BlogNo.. adresinden alınmıştır.

Demir, H. (2011). Özgün baskıresim sanatı ve sanatta demokratik paylaşım, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 20. 73-82.

Eseller Pasin, G. (2012); Kadının farkındalık ve özgürleşmesinde sanatın önemi, Dokuz Eylül Üniversitesi Uluslararası Kadın Konferansı, Kadın Olmak Farkındalık ve Özgürleşme, Bildiriler Kitabı, 7-12.

Fırıncı, M. (2006). Alman Ekspresyonizmi (Dışavurumculuk), Die Brücke (Köprü) ve Türk baskıresim sanatına etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 19: 110-115.

Gençaydın, Z. (1981), Mürşide İçmeli’nin özgün baskıları, Sanat Çevresi, 28, 16. İçmeli, M. (1981). Hatırladıklarım, Sanat Çevresi, 28.

İçmeli, M. (1985). Çağdaş açıdan Türk grafik sanatçıları, Türkiye’de sanatın bugünü ve yarını. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları 1, 61-66.

Kassap, S. (2010). Günümüz özgün baskı sanatında ifade biçimleri , Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Keskinok, K. (1986).Müşide İçmeli’nin sanatı üzerine düşünceler, Sanat Çevresi, 90, 24-25.

Kültür ve Turizm Bakanlığı e kitap (Tarihsiz), Ölçü, Gizem, Matematik ve Mürşide İçmeli http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,80295/olcu-gizem-matematik-ve-murside- icmeli.html

Kırışoğlu, O. (1986). Özgün baskı ustası ve değerli eğitimci Müşide İçmeli, Sanat Çevresi, 90, 26-27.

Kırışoğlu, O. (2005). Sanattan Yansımalar, Mürşide İçmeli: Bir sanatçı bir usta, bir öğretmen, Çağsav Bülteni, http://www.sanattanyansimalar.com/advertising.php?r=27 adresinden 12.1.2017 tarihinde alınmıştır.

Mamur Yılmaz E. (2016). Güzel sanatlar liseleri resim bölümü öğrencilerinin özgün baskıresim uygulamalarına ilişkin tutumları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1903-1920.

Özdekan, A. (1999). Kadın sanatçı sorunu, Cumhuriyetin renkleri, biçimleri (Editör Ayla Özdekan) içinde. Türkiye İş Bankası ve Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul. 26-31.

Öztürk, M.S. (2016). Viking ödüllü baskıresim yarışmalarının değerlendirilmesi, İdil Dergisi, 5(5),23, 985-1006. DOI: 10.7816/idil-05-23-12.

Şenyapılı, Ö.(1988).Başkent Ankara’da sanat ve sanatçılar, Mürşide İçmeli’ye devlet sanatçısı ünvanı verilmeli, Sanat Çevresi, Sayı, 111, Ocak, 1988, 68-69.

Yaman Yasa, Z. (1995) . Mürşide İçmeli, Ankara: Enlem 80 Ltd. Şti. Yayınları.

Yılmaz S. ve Eren, A. (2016) Görsel sanatlar öğretmen inançları: Beklentiler ve ilgili programlarla bağlantılar, Eğitimde Yenilik Arayışları, 63. Bölüm. (Editörler Özcan Demirel, Serkan Dinçer) Pegama Yayıcılık. DOI: http://dx.doi.org/10.14527/9786053183563.063.

Yılmaz, S. (2016) Görsel sanatlar öğretmenlerinin mesleki kimliğine ilişkin beklentiler ve ilgili öğretmen eğitimi programlarıyla ilişkisi, Cumhuriyetin Işığında Yükseköğretimde Uluslararası Sempozyumu. ISBN: 978- 975-507-285-2, 532-547.