Kurtuluş Savaşı (Milli Mücadele) Resimlerinde Anadolu Kadını İmgesi

Anadolu kadını İslamiyet'in kabulüne kadar yaşamın her alanında erkeklerle yan yana özgür bir şekilde her türlü sorumluluğu paylaştığı gibi Kurtuluş Savaşı'nda da hem cephede hem de cephe gerisinde erkeklerle birlikte mücadele vermiştir. Anadolu kadınının Kurtuluş Savaşı'ndaki büyük mücadelesi Türk resminde birçok sanatçının resimlerine konu olmuştur. Bu araştırmanın amacı, Milli mücadelede Anadolu kadınını konu alan bu sanatçıların resimlerinin incelenmesi, biçim ve içerik yönünden benzerlik ve farklılıkların ortaya konmasıdır. Araştırmada Milli Mücadele resimlerinde kadının da konu edinildiği ressamlardan altısının birer yapıtı amaçlı örneklem yoluyla belirlenmiş ve doküman analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen resimlerde genellikle Anadolu kadınlarının kararlı bir şekilde siperde savaşan askerlere mermi ve diğer bazı malzemeleri savaş alanına yetiştirmeye çalıştıkları ve savaşın zorlu şartlarına rağmen yanlarında çocukları ile savaşan askerlere destekleri ile betimlendikleri görülmektedir. İncelenen resimlerde, Kurtuluş Savaşının kahramanlarından biri olan Anadolu Kadınının onurlu duruşu farklı sanatçılar tarafından farklı tarzlarda olmasına rağmen, aynı duygularla betimlendiği, savaşın dramatik boyutundan çok güç, onur, dayanışma, yücelik duyguları yaratan içeriklerle özgürlük ve kurtuluş inancı bu resimlerin ana temasını oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır

The Image of Anatolian Women in Paintings Depicting the War of Independence

Anatolian women took an active part in the struggle in the Turkish War of Independence with men both in the battlefield and in the hinterland, just as they had been together with men, sharing every responsibility in every aspect of life prior to the acceptance of Islam. The great struggle of Anatolian women in the War of Independence has been the subject of works of art by many Turkish painters. The purpose of this research is to examine the pictures of these artists who are about Anatolian women in national struggle, to reveal similarities and differences in terms of form and content.In this research, the six elements of the National Struggle were identified through the sample for the purpose of their works and analyzed by document analysis technique. It was concludedfrom the analysis that Anaolian women were depicted while trying to transport bullets and other equipment the soldiers fighting in trenches needed to the battlefield and trying to help the soldiers in spite of harsh conditions with their children. Despite the fact that the dignified position of the Anatolian woman, who is one of the heroes of the War of Independence, is in different styles, the images that are described in the pictures inspired by the same sentiments and with the content that creates feelings of power, honor, solidarity and glory from the dramatic dimension of the war have reached the result of freedom and liberation

___

BALKAYA, F. (1998). Atatürk ve kadın. Sanat Üzerine Yazdıklarım (93-98 Makaleler). Ankara: Nadir Yayınları.

BERKTAY, F. (2002). Doğu ile batının birleştiği yer: kadın imgesinin kurgulanışı. Uygar Kocabaşoğlu (ed.). Modern Türkiye’de siyasi düşünce: modernleşme ve batıcılık. İstanbul: Iletişim Yayınları.

CANTAY, (12-13 Kasım, 2000). “İnkılap yolunda” 60. Yılında bir eseri yeniden değerlendirmek. Celal Esad Arseven anısına sanat tarihi semineri bildirileri. 7-10 Mart 1994 Mimar Sinan Üniversitesi Oditoryumu. İstanbul.

DEMİRÖZ, A. (Aralık, 1984). Kadınların siyasal haklarının 50. yıldönümünde binbir çilenin, acının, Engelin içinden” Saçak, Sayı:11.

ELİBAL, G. (1973). Atatürk resim ve heykel yabancı heykeltıraşlar. 2. Basım). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

ERBİL, D., BÜYÜKİŞLEYEN, Z. ve SAĞDIÇ, O. (1984). Abidin Elderoğlu. Türk Ressamlar Dizisi:5. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Genel Yayın No:260.

GİRAY, K. (2000). Çallı ve atölyesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

HOŞ, H. (2001). Türk Kadını ve Cumhuriyet Dönemi kadın hakları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Anabilim Dalı.

KAPLAN, S. (2009). Türk Kurtuluş Savaşı’nda iç ve dış mücadele. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.

KARAOĞLU, A. (1995). Batılı anlamda Türk resminde yerellik. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.

KORUR, A. (2008). Cumhuriyet’in ilk on beş yılında Türk resim ve heykel sanatı (1923-1938). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. Ankara.

MAMUR, N. (Ocak-Şubat, 2012). Türk Resim Sanatında kadın sanatçının tuvalinde kadın imgesi. Akademik Bakış Dergisi, 28.

ÖDEKAN, A. (1999) Cumhuriyetin renkleri, biçimleri: görsel dil-kuramsal dil- sanat ortamı, etkinlikler, sorunlar. İstanbul: Türkiye İş Bankası,Tarih Vakfı Yayınları.

ÖNDİN, N. (2003). Cumhuriyet’in kültür politikası ve sanat. Sanat Dünyamız. s.89, s.145.

ÖZKAN, A. (2014). Cumhuriyet Dönemi’nde Türk kadınına verilen haklar ve siyasi hayata yansımaları. (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Hatay.

PAPİLA, A. (2012). Cumhuriyet Döneminin Türk kimliğinin, Cumhuriyet ideolojisinin oluştuğu (1923-1950) yılları arasında üretilen resimler üzerinden analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16 (1). 151-168).

SARIHAN, Z. (2007). Kurtuluş Savaşı kadınları (3. Bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.

SAVCI, K. (1973). Cumhuriyet’in 50. yılında Türk Kadını. Ankara: Başbakanlık Basımevi.

ŞERİFOĞLU, Ö. F. (Ocak-Şubat, 2017). 1923 Birinci Ankara resim Sergisi. Cumhuriyet’in İlanı ve Yeni İdealler. Sanat Dünyamız Dergisi. (156).

İNAL, G. Tankut Öktem Biyografi. http://www.tankutoktem.com/biyografi/tankut.oktem.html (11.03.2017 tarihinde alınmıştır).

YILDIRIM, S. (2016). Milli Mücadele’de Kastamonu ve sosyal bilgiler dersinde Kastamonu’nun yakın tarihinin verilmesine yönelik öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı. Bolu.

YILMAZ, T. (2012). 1923-1940 Arası kadın romanlarında kadın ve Cumhuriyet. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. İstanbul.

https://tr.pinterest.com

http://www.leblebitozu.com

http://maksivizyon.blogspot.com.tr