KARADENİZ’E KIYISI OLAN ÜLKELERİN DENİZ SAĞLIĞI PERFORMANSLARININ ANALİZİ: SD TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE BİR UYGULAMA

Araştırmada en son ve güncel olan 2021 yılı için Karadeniz’e kıyısı olan 6 ülkeye ait Okyanus Sağlığı Endeksi (OHI) bileşen değerleri üzerinden söz konusu ülkelerin deniz sağlığı performansları Standart Sapma (SD) tabanlı EDAS yöntemi ile ölçülmüştür. Bulgular kapsamında ilk olarak standart sapma yöntemiyle ülkelere göre turizm ve rekreasyon, gıda tedariki, balıkçılık fırsatları ve mekân hassaslığı bileşenlerinin diğer bileşenlere göre daha önemli olduğu belirlenmiştir. İkinci olarak ülkelerin SD tabanlı EDAS yöntemine göre deniz sağlığı performansları Gürcistan, Romanya, Bulgaristan, Rusya, Türkiye ve Ukrayna olarak sıralanmıştır. Üçüncü olarak ise yöntem kapsamında ülkelerin deniz sağlık performanslarının SD tabanlı EDAS yöntemi haricinde SD tabanlı ARAS, BTA, COPRAS, TOPSIS, WASPAS, GİA (Gri İlişkisel Analiz) yöntemleri ile açıklanabileceği tespit edilmiştir. Araştırmada genel olarak ülkeler deniz sağlığı performanslarını artırmaları için turizm ve rekreasyon, gıda tedariki, balıkçılık fırsatları ve mekân hassaslığı bileşenlerinin gelişimine yönelik faaliyetler yapması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca nicel sonuçlara istinaden Ukrayna’nın Karadeniz’in deniz sağlığına yönelik stratejiler sağlaması gerektiği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Deniz Sağlığı, Deniz Sağlığı Performansı, SD, EDAS.

PDF

___

ABBING, M. R. (2019). Plastic Soup: An Atlas of Ocean Pollution. Washington: Island Press.
ALKAN, A. vd. (2008). ''Kirlilik ve Karadeniz''. SUMAE Yunus Araştırma Bülteni. VIII/1: 6-7.
ARIAS, A. H. - J. E. MARCOVECCHIO (2018). Marine Pollution and Climate Change. Florida:CRC Press.
BABATUNDE, O. vd. (2022). "Assessing The Use of Hybrid Renewable Energy System with Battery Storage for Power Generation in a University in Nigeria". Environmental Science and Pollution Research. 29: 4291-4310.
BEDRITSKII, A. I. (2009,). "Space Monitoring of Pollution of the Russian Sector of the Azov- Black Sea Basin in 2008". Russian Meteorology and Hydrology. XXXIV/3: 137-147.
BEROV, D. - S. KLAYN (2020). "Microplastics and Floating Litter Pollution in Bulgarian Black Sea Coastal". Marine Pollution Bulletin. 156: 1-6.
BHADRA, D. - N. R. DHAR (2022). "Selection of the Natural Fiber for Sustainable Applications in Aerospace Cabin Interior Using Fuzzy MCDM Model". Materialia. 21: 1-16.
CHUTURKOVA, R. - A. SİMEONOVA (2021). "Sources of Marine Litter along the Bulgarian Black Sea Coast: Identification, Scoring and Contribution". Marine Pollution Bulletin. 173: 1-11.