Emine İKİKAT TÜMER

Lise ve Dengi Okullardaki Öğrencilerin Fast Food Tüketim Kararları

Kadınların iş hayatına girmesi ve zamanının büyük bir bölümünü işte geçirmesi, aile gelirinin artması, büyük şehirlerdeki ulaşım problemi, fast food restoranların sayısındaki hızlı artış ve bu restoranların evlere servis yapması gibi faktörler nedeniyle kısa sürede hazırlanan ya da hazır tüketilen yiyecekler günümüz toplumlarında önem kazanmaktadır. Bu çalışmada lise ve dengi okullarda eğitim gören öğrencilerin fast food tüketim kararları ve bu kararlarını belirlemede etkili olan faktörlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla 2012 yılında Erzurum ilinde lise ve dengi okullarda öğrenim gören 126 öğrenci ile anket yapılmış ve elde edilen veriler Repertuar çizelgesi tekniği ile analiz edilmiştir. Öğrencilere gıdaların fiyatı, lezzeti, sağlıklı olması ve kısa sürede hazırlanması olmak üzere 4 kriter sunulmuştur. Öğrencilerin bu kriterler arasından tükettikleri gıdaların lezzetli olmasına en fazla önemi verdikleri, daha sonra sırasıyla tükettikleri gıdaların sağlıklı olması, hazırlama süresi ve fiyatına önem verdikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Öğrenci, Fast Food, tüketim, Repertuar çizelgesi tekniği, Türkiye

Fast Food Consumption Decisions of High School and Equivalent School Students

In today's societies, ready-consumed foods or foods that are prepared in short time is gaining importance due to the factors including; increase in family income, transportation problem in metropolitan cities, increase in number of fast food restaurants and their delivery services, and increase women’s part in business life and spending more time at work. Objective of this study was to determine the fast food consumption decisions of high school and equivalent school students and the factors effecting in making their decisions. Thus, 126 students attending high school or equivalent schools in Erzurum in 2012 were surveyed, and the data were obtained through the Repertory Grid Technique. Four criteria were presented to students including foods price, taste, healthiness and being prepared in short time. It was concluded that, among all criteria presented, students give importance the deliciousness of foods the most, and then healthiness, preparation time, and price of them, respectively.

Keywords:

Student, Fast Food, consumption, Repertory Grid Technique, Turkey,

PDF

___

Akbay, C., Boz, I. 2005. Ekonomic Analysis of Food at Home and Food Away From Home Consumption and Consumer Behavior in Kahramanmaras. KSU Journal of Science and Engineering, Volume:8(1)-pp:122-131.
Akbay, C., Jones, E., 2005. Food Consumption behavior of socioeconomic groups for private labels and national brands. Food Quality and Preference. 16:621-631.
Akbay, C., Tiryaki, G.Y., Gul, A. 2007. Consumer Characteristics Influencing Fast Food Consumption in Turkey. Food Control, 18, 904-913.
Anonim, 2013a. Fast Food. http://tr.wikipedia.org/wiki/Fast_food (Erişim tarihi: 30.05.2013).
Anonim, 2013b. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi, Yeterli ve Dengeli Beslenme. http://www.danoneenstitusu.org.tr/pdf/turkiyeye_ozel_beslenme_rehberi.pdf (Erişim tarihi: 30.05.2013).
Anonim, 2013c. Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Beslenme. http://www.beslenme.saglik.gov.tr/content/files/yayinlar/kitaplar/obezite_bilgi_serisi/D2.pdf (Erişim tarihi: 30.05.2013).
Anonim, 2013d. TURDEP II Sonuçlarının Özeti. http://www.istanbul.edu.tr/itf/attachments/021_turdep.2.sonuclarinin.aciklamasi.pdf. (Erişim tarihi: 30.05.2013).
Anonim, 2013e. Physical status: the use an interpretation of anthropometry: report of a WHO expert committee. World Health Organisation, Tech Rep Ser 854, Geneva,pp 1–452.
Bachman, C.M., Baranowski, T., Nicklas, T.A. 2006. Is there an association between sweetened beverages and adiposity? Nutrition Reviews.64:4:153-174.
Befort, C., Kaur, H., Nollen, N., Sullivan, D.K., Nazir, N., Choi, W.S., et al., 2006. Fruit, Vegetable, and Fat Intake Among Non-Hispanic Black And Non-Hispanic White Adolescents: Associations Withhomeavailability and Food Consumption Settings. Journal of the American Dietetic Association 106 (3), 367–373.
Bowman,S.A., Gortmaker, S.L., Ebbeling, C.B., Pereira,M.A., Ludwig, D.S., 2004. Effects of Fast-food Consumption on Energy intake and Diet Quality among Children in a National Household Survey. Pediatrics 113 (1 Pt 1), 112–118.
Bowman, S.A., Vinyard, B.T., 2004. Fast Food Consumption of U.S. Adults: Impact on Energy and Nutrient Intakes and Overweight Status. Journal of the American College of Nutrition 23 (2), 163–168.
Ebbeling, C.B., Sinclair, K.B., Pereira, M.A. Garcia-Lago, E., Feldman, H.A., Ludwig D.S. 2004. Compensation for Energy Intake from Fast Food among Overweight and Lean Adolescents. Jama, 291(23) pp:2828-2833.
Erdem, T.N., Uzakgider, N., Aksoy, M. 2011. Fast-Food Tüketim Tarzının Aile Fonksiyonlarına etkisi: Eskişehir Örneği. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu.
French, S.A., Harnack, L., Jeffery, R.W., 2000. Fast food restaurant use among women in the Pound of Prevention study: dietary, behavioral and demographic correlates. International Journal of Obesity 24 (10), 1353–1359.
Gurel, S., İnan G. 2001. Çocukluk Cağı Obezitesi Tanı Yöntemleri, Prevalansı ve Etyolojisi. ADU Tıp Fakültesi Dergisi, Volume:2(3), pp:39–46.
Hofferth, S.L., Curtin, S. 2005. Poverty, Food Programs, and Childhood Obesity. Journal of Policy analysis and Management, Volume 24, Issue 4, pp:703-726.
Ilbery, B.W., Hornby, R. 1983. Repertory Grids and Agricultural Decision-Making: A Mid-Warwickshire Case Study, Human Geography, 65(2), 77-84.
Jekanowski, M., Binkley, J. K., and Eales, J. 1997. The impact of demographics, market characteristics, and prices on the consumption of food-away-from home. Western agricultural economics association annual meeting, July 13–16, Reno/Sparks, Nevada.
Kelly, G.A. (1955), The Psychology of Personal Constructs, Norton, New York, NY.
Latta, G.F. and Swigger, K. 1992. Validation of the Repertory Grid for Use in Modeling knowledge, Journal of the American Society for Information Science, Vol. 43(2), pp: 115-129.
Lin, B.H., Guthrie, J., Frazão, E., 1999. Quality of children’s diets at and away from home: 1994–96. Food Review 22 (1), 2–10.
Ludwig, D.S., Peterson, K.E., Gortmaker, S.L. 2001. Relation between consumption of sugar-sweetened drinks and childhood obesity: A prospective, observational analysis. Lancet, 357:505-508.
Miran B (2010). Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.
Newbold, P., (1995). Statistics for Business & Economics, Fourth Edition, 1995, Prentice-Hall.
Özçelik, A. Ö., Akan, L. S., Sürücüoğlu, M. S. 2007. An evaluation of fast food preferences acording to geender. Humanity Social Sciences Journal, 2 (1), 43-50.
Öztora, S. 2005. İlköğretim Çağındaki Çocuklarda Obezite Prevalansının Belirlenmesi ve Risk Faktörlerinin Araştırılması, Uzmanlık Tezi, Sağlık Bakanlığı Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Sami Hatipoğlu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği Şefi Ve Aile Hekimliği Koordinatoru
Paeratakul, S., Ferdinand, D.P., Champagne, C.M., Ryan, D.H., Bray, G.A., 2003. Fast-food consumption among US adults and children: dietary and nutrient intake profile. Journal of the American Dietetic Association 103 (10), 1332– 1338.
Paksoy, M ve Akdemir, Ş., 1998. Kahramanmaraş İli Kentsel Alanda Hayvansal Gıda Maddeleri Tüketimi ve Gelir Harcama Esneklikleri, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(1), 80-90.
Strock, G.A, Cottrell, E.R, Abang, A.E, Buschbacher, R.M., Hannon, T.S. 2005. Childhood Obesity: A Simple Equation with Complex Variables. J Long Term Eff Med Implants. Volume:15(1), pp:15-32.
Şanlıer, N., Yabancı, N. 2003. Okul Öncesi Dönemi Çocukların Fast Food Tüketim Alışkanlıkları ve Annelerin Bu Tür Beslenmeye Karşı Yaklaşımları Standart Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl: 42, Sayı: 497: 59-64.