Fatih GÜNDÜZ, M. Zülfü ÇOBAN, Fahrettin YÜKSEL, Ferhat DEMİROL, Kenan ALPASLAN, Ahmet ALP

Uzunçayır Baraj Gölü’ndeki Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın Üreme Biyolojisi

Çalışmada, sürdürülebilir avcılık stratejilerinin belirlenebilmesi amacıyla, Uzunçayır Baraj Gölü’ndeki Capoeta trutta’nın üreme özellikleri araştırılmıştır. Balık örnekleri 2013 yılının Ocak-Aralık ayları arasında farklı ağ göz açıklıklarına (36-100 mm) sahip sade uzatma ağlarıyla aylık olarak yakalanmıştır. Araştırma süresince Uzunçayır Baraj Gölü’nden yakalanan 385 adet C. trutta bireyinin 218 adedini (%57.00) erkek, 167 adedini (%43.00) ise dişi bireylerin oluşturduğu ve populasyonun I-XII yaş grupları arasında dağılım gösterdiği saptanmıştır. GSİ değerlerinin mayıs ayında maksimuma ulaştığı, sperm ve yumurtalarını mayıs-temmuz ayları arasında bıraktıkları tespit edilmiştir. Yumurta çapları 0.30-1.07 mm arasında değişmiştir. Fekondite-total boy ve fekondite-ağırlık arasındaki ilişkileri açıklayan denklemler sırasıyla; F= 29.708*TL-593.36 (N= 35, r= 0.27), F= 9.6448*W+5488.3 (N= 35, r= 0.38) olarak hesaplanmıştır. C. trutta bireylerinin yaş gruplarına göre yumurta veriminin 1362-15428 arasında değiştiği belirlenmiştir. Eşeysel olgunluk boyu dişi bireylerde 20.77 cm, erkek bireylerde 19.35 cm olarak tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Capoeta trutta, Eşeysel Olgunluk Boyu, Uzunçayır Baraj Gölü, Yumurta Çapı, Yumurta Çapı

Reproduction Biology of Capoeta trutta (Heckel, 1843) in the Uzunçayır Dam Lake

In the study, on the purpose of contribute to sustainable fisheries strategies, the reproductive characteristics of Capoeta trutta in Uzunçayır Dam Lake were investigated. The fish samples were caught from Uzunçayır Dam Lake by using gill nets with different mesh sizes (36-100 mm) between January-December 2013. During research period, a total of 385 C. trutta samples that were caught from Uzunçayır Dam Lake yielded 167 female (43.00%) and 218 male (57.00%) with an age composition of population varied from I to XII age groups. GSI values reached a maximum in May and rapidly declined after that month, and it can be concluded that C. trutta in Uzunçayır Dam Lake deposites its sperms and eggs between May-July. Egg size varied between 0.30-1.07 mm in dimeter. The relationships between fecundity-total length and fecundity-total weight were determined respectively as; F= 29.708*TL-593.36 (N= 35, r= 0.27), F= 9.6448*W+5488.3 (N= 35, r= 0.38). The fecundity of C. trutta individuals changed from 1362 to 15428 according to age groups. Sexual maturity length was determined as 20.77 cm and 19.35 cm for female and males, respectively

Keywords:

Capoeta trutta, Egg Diameter, Sexual Maturity Length, Uzunçayır Dam Lake,

PDF

___

Alp, A., Kara, C., Büyükçapar, H.M., Bülbül, O., 2005. Age, growth and condition of Capoeta capoeta angorae Hanko 1924 from the Upper Water Systems of the River Ceyhan, Turkey. Turk J Vet Anim Sci, 29: 665-676.
Avşar, D., 1998. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Baki Kitap ve Yayınevi, No: 20, Adana, 303s.
Bagenal, T.B., Braum, E., 1978. Eggs and early life history. In: methods for assessment of fish production in freshwaters. (3rd. ed.), IBP Handbook No: 3, Blackwell Scientific Publications, Oxford, London, Edinburg.
Bingel, F., 2002. Balık Popülasyonlarının İncelenmesi. Baki Kitabevi, Seyhan-Adana, s.404.
Bozkurt, R., 1998. Atatürk Baraj Gölü’ndeki Acanthobrama marmid Heckel 1843, Capoeta trutta (Heckel, 1843) ve Carasobarbus luteus (Heckel, 1843)’un biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar, Doktora Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 116s.
Ceyhun, S.B., Erdoğan O., 2008. Kilise Deresi’nde (Hınıs) Yaşayan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’nın populasyon yapısı ve dere suyunun bazı özellikleri. Saltuk Buğrahan Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 39(1): 35-41.
Çalta, M., Canpolat, Ö., 2007. Ağır metal kirlilik kaynaklarının Keban Baraj Gölü’nün su kalitesi, Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın üremesi ve gelişimi üzerindeki etkileri. Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (FÜBAP), Proje No: 996, (Doktora Tezi Projesi).
Çalta, M., Canpolat, Ö., Nacar, A., 2001. Elazığ Keban Baraj Gölü’nde yakalanan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’da bazı ağır metal düzeylerinin belirlenmesi. IV. Su Ürünleri Sempozyumu, 800-811.
Çelik, E.Ş., Bircan, R., 2004. Çanakkale Boğazı’ndaki siyah iskorpit balığı (Scorpaena porcus Linnaeus, 1758)’nın üreme özellikleri üzerine bir araştırma, F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(2): 327-335.
Çoban, M.,Z., Düşükcan, M., 2009. Üç farklı bölgedeki Capoeta trutta (Heckel, 1843) populasyonunun et veriminin karşılaştırılması. e-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 4(3): 107-114.
Çoban, M.Z., Gündüz, F., Yüksel, F., Demirol, F., Yıldırım, T., Kurtoğlu, M., 2013. Uzunçayır Baraj Gölü (Tunceli) Balık Faunası. Yunus Araştırma Bülteni, 2: 35-44.
Çökmez, T., 2005. Keban ve Karakaya Baraj Göllerindeki Capoeta trutta (Heckel, 1843) balık türünün büyüme özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Duman, E., 2004. Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Capoeta trutta Heckel, 1843’ün üreme biyolojisi. F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(1): 145-150.
Düşükcan, M., Çalta, M., 2012. Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın Keban, Karakaya ve Atatürk Baraj Gölleri’ndeki populasyonlarının üreme dönemlerinin karşılaştırılması. Fırat Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 24(2): 57-61.
Fowler, J., Cohen, l., 1992. Practical Statistics for Field Biology, John Wiley and Sons Inc., New York.
Gül, A., Yılmaz, M., Solak, K., 1996. Fırat Nehri Tohma Suyu' nda yaşayan Capoeta trutta (Heckel,1843)' nın büyüme özellikleri. Tr.J. Zool., 20: 177-185.
Gündüz, F., Çoban, M.Z., Yüksel, F., Demirol, F., Kurtoğlu, M., Yıldız, N., 2014. Uzunçayır Baraj Gölü’ndeki (Tunceli) Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın Bazı Populasyon Parametreleri. Yunus Araştırma Bülteni, (2): 3-14.
Kalkan, E., 2008. Growth and reproduction properties of Capoeta trutta (Heckel,1843) in Karakaya Dam Lake. Turk J Zool, 32: 1-10.
King, M., 1995. Fisheries Biology, Assesment and Management. Fishing News Books, Oxford, England.
Kurt Kaya, G., Erol Mercan, R., Yüksel, F., Kurtoğlu, M., Yıldız, N., Gündüz, F., Demirol, F., 2013. Tunceli Uzunçayır Baraj Gölü'nde Yaşayan Karabalık (Capoeta trutta Heckel, 1843) ve Siraz (Capoeta umbla Heckel, 1843) Balıklarının Et Verimlerinin İncelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 4: 9-14.
Mol, S., Özden, Ö., Oymak, S.A., 2010. Trace metal contents in fish species from Ataturk Dam Lake (Euphrates,Turkey). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 10: 209- 213.
Oymak, S.A., Doğan, N., Uysal, E., 2008. Age, growth and reproduction of the Shabut Barbus grypus (Cyprinidae) in Atatürk Dam Lake (Euphrates River), Turkey. Cybium, 32(2): 145- 152.
Örün, İ., Erdemli, A.Ü., 2002. A Study on blood parameters of Capoeta trutta (Heckel, 1843). Journal of Biological Sciences, 2 (8): 508-511.
Özekinci, U., Beğburs, C.R., Tenekecioğlu, E, 2003. Keban Baraj Gölü’nde C. c. umbla (Heckel, 1843) ve Capoeta trutta (Heckel, 1843) (Siraz Balığı) avcılığında kullanılan galsama ağlarının seçiciliklerinin araştırılması, E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4), 473–479.
Öztürk, S., Saler, S., Girgin, A., Şen, D., 1997. Karakaya Baraj Gölü’nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın yaş tayininde en iyi okunan kemiksi yapıların belirlenmesi, IX Su Ürünleri Sempozyumu 17-19 Eylül, Eğirdir/Isparta,193.
Öztürk, S., Saler, S., Girgin, A., Şen, D., 1997. Karakaya Baraj Gölü’nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın yaş tayininde en iyi okunan kemiksi yapıların belirlenmesi, IX Su Ürünleri Sempozyumu, 17-19 Eylül 1997, Eğirdir/Isparta, 193.
Polat, N. 1986. Keban Baraj Gölü'ndeki Bazı balıklarda Yaş Belirleme Yöntemleri ile Uzunluk- Ağırlık İlişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, Fırat Üniversitesi.
Polat, N., 1987. Age Determination of Capoeta trutta (Heckel, 1843) in Keba Dam Lake. Doğa Tu. J. of Zoology, 11(3): 155-160.
Şen, D., Polat, N., Ayvaz, Y., 1987. Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Capoeta trutta’nın sindirim sistemi muhteviyatı. Veteriner Hekimler Odası Dergisi, 2(3): 53-58.
Şevik, R., 1993. Aşağı Fırat sularında yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın büyüme durumu ve üreme özellikleri üzerine araştırmalar. Doğu Anadolu Bölgesi I. Su Ürünleri Sempozyumu, 23-25 Haziran, Erzurum,172-200.
Şevik, R., Hartavi, Ş., Kılıç, Ö.S., Yüksel, M., 1998. Atatürk Baraj Gölü Bozova avlak sahası balık türlerinin bazı ekolojik özellikleri üzerine araştırmalar. Doğu Anadolu Bölgesi III. Su Ürünleri Sempozyumu, 10-12 Haziran, Erzurum, 589-596.
URL. http://www.dsi.gov.tr. (Erişim tarihi: 15.01.2017).
Wang, J., Liu, F., Zhang, X., Cao, W.X., Liu, H.Z., Gao, X., 2014. Reproductive biology of Chinese minnow Hemiculterella sauvagei Warpachowski, 1888 in the Chishui River, China. J. Appl. Ichthyol., 30: 314-321.
Yalçın Özdilek, Ş., Turan, C., Solak, K., Akyurt, İ., 2004. Asi Nehri’nde Yaşayan Barbus luteus (Heckel,1843)’un Büyüme Özellikleri. Türk Sucul Yaşam Dergisi, 3: 164-170.
Yapalak, S., Yüksel, M., 1998. Atatürk Baraj Gölü (Fırat)’nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel;1843)’nın büyüme özellikleri üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Bölgesi, III Su Ürünleri Sempozyumu,10-12 Haziran, Erzurum, 535-348.
Yazıcıoğlu O., Yılmaz, M., 2011. Hirfanlı Baraj Gölü’nde yaşayan siraz balığı [Capoeta sieboldii (Steindachner,1864)]’nın beslenme rejimi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 1(3): 62-73.
Yılmaz, F., Solak, K., 1999. Dicle Nehrinde yaşayan Capoeta trutta (Heckel;1843)’nın beslenme organizmaları ve bu organizmaların aylara ve yaşlara göre değişimleri. Tr. J. of Zoology, 23(3): 973-978.
Yüce, S., Gündüz, F., Demirol, F., Örnekçi, G.N., Çelik, B., Birici, N., Şeker, T., Özbey, N., Küçükyılmaz, M., Alpaslan, K., Uslu, A., A., Tepe, R., Güneş, S., Özbay, Ö., Saler, S., Aydın, R., Sönmez, F., Çoban, M.Z., Şen, D., 2014. Keban, Karakaya ve Atatürk Baraj Göllerinde Ekonomik Balıkların Bazı Populasyon Parametrelerinin Araştırılması. Elazığ Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje No: Tagem/Haysüd/2009/09/01/02.