İsmail SEZER, Hamdi Sefa ŞENOCAK, Hasan AKAY

Bazı Çeltik Çeşitlerinde Fideleme ve Serpme Ekim Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Bu araştırma ülkemizde yetiştirilen 8 farklı çeltik çeşitlerinin, makineli fideleme ve elle serpme ekim yöntemlerinin karşılaştırılması amacıyla 2015 – 2016 yıllarında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Bafra işletmesi arazisinde yürütülmüştür. Araştırmada 6 farklı parametrenin fideleme ve serpme ekim yöntemlerindeki değişikliği incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda ekim yöntemleri bakımından kırıksız randıman haricinde istatistiksel olarak farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Çeşitler açısından ise incelenen bütün karakterlerde istatistiksel olarak farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ekim yöntemleri arasında bitki boyu, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, tane verimi, bin tane ağırlğı, kırıksız pirinç randımanı parametreleri serpme ve fideleme ekim yönteminde sırasıyla, 70.19 – 77.80 cm, 12.75 – 15.14 cm; 58.90 – 95.48 adet; 791.22 – 721.58 kg da-1, 33.23 – 31.64 g ve % 53.68 – 53.26 olduğu tespit edilmiştir. Çeşitler arasında en yüksek tane verimi Halilbey çeşidine ait iken, en düşük değerler Ağusto, Galileo ve Kızıltan çeşitlerinde belirlenmiştir. Küresel ısınma sonucunda su kaynaklarımızın azalması, en fazla çeltik üretim alanlarını etkilemekte, bu nedenle çeltikte farklı ekim yöntemleri önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çeltik, Ekim Yöntemleri, Fideleme, Serpme

PDF

___

Abou-Khadrah SH, Abo-Youssef MI, Hafez EM, Rehan AA, 2014. Effect of Planting Methods and Sowing Dates on Yield and Yield Attributes of Rice Varieties Under D.U.S. Experiment, Scientia Agriculturae. 8(3): 133-139
Akhgari H, Noorhosseini-Niyaki SA, Sadeghi SM, 2013. Effects of Plantıng Methods on Yıeld and Yıeld Components of Ratoon and Maın Plant of Rıce (Oryza satıva L.) In Rasht, Irani, Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, pp.150-157.
Anonim 2010. 2010 yılı Arastırma Projeleri Raporu, Trakya T.A.E. Müdürlügü, Edirne.
Anonim 2012. 2012 yılı Arastırma Projeleri Raporu, Trakya T.A.E. Müdürlügü, Edirne.
Anonim 2015. http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Duyuru%20Belgeleri/2015% 20tescil/S %C4%B1cak%20%C4%B0klim/%C3%A7eltik/2015 (Erişim tarihi: 25.12.2015).
Beşer N, Gençtan T, 1999. Trakya Bölgesi’nde Değişik Ekim Yöntemlerinin Çeltikte (Oryza sativa L) Verim ve Bazı Tarımsal Karekterlere Etkisi, Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Adana. S, 462-467.
Bozorgi HR, Faraji A, Danesh RK, Keshavarz A, Azarpour E, Tarighi F, 2011. Effect of Plant Density on Yield and Yield Components of Rice, World Applied Sciences Journal, 12(11):2053-2057.
Donduran D, 2014. Ülkemizde İşlenen Bazı Çeltik Çeşitlerinin Kalite ve Biyoaktif Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, 98, Çanakkale.
Düzgün M, Nigiz N, Konuk M, Kütük K, 1990. Çeltik Çeşit Belirleme. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yay. No:10, Sayfa: 32. Adana.
Ehsanullah II, Ahmad A, Randhawa SA, 2000. Effect of Direct Seeding and Transplanting Methods on the Yield and Quality of Fine Rice Basmati-370, Internatıonal Journal of Agrıculture & Bıology.
Hussain M, Park HW, Farooq M, Jabran K, Lee DJ, 2013. Morphological and Physiological Basis of Salt Resistance in Different Rice Genotypes. International Journal of Agriculture and Biology, 15: 113-118.
Pın S, Chuon S, Sok V, Len T, 2012. Effects of Transplanting Methods on Yield of Different Rice Varieties under Sandy Soil Conditions, International Journal of Environmental and Rural Development, 3(1):122-132.
Sezer İ, 1993. Çeltiğin Verim, Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Ekim Yöntemi ve Bitki Sıklığının Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Doktora tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Sezer İ, Köycü C, 1994. Çeltiğin Verim ve Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Ekim Yöntemi ve Bitki Sıklığının Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Türkiye I. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, İzmir, Cilt 1 Agronomi Bildirileri Kitabı, s:72.
Sezer İ, Köycü C, 1999. Kızılırmak Vadisinde Yetiştirilebilecek Çeltik Çeşit ve Hatlarının (Oryza sativa L.) Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kong., 15-18 Kasım, Adana, Cilt 1:293-298.
Sharief AE, EL-Moursy SA, Salama AM, EL-Emery MI, Youssef FE, 2005. Morphological and Molecular Biochemical Identification of Some Rice (Oryza sativa l.) Cultivars, Pakistan Journal of Biological Science, 2(9):1275-1279.
Şavşatlı Y, Gülümser A, 2006. Fideleme ve Serpme Ekim Yöntemlerinin Bazı Çeltik Çeşitlerinde Verim ve Kalite Karakterlerine Etkileri, OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(2):154-159.
Şavşatlı Y, Gülümser A, Sezer İ, 2008. Çeltikte Bazı Salkım ve Tane Özellikleri Arasındaki İlişkiler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(1):25-31.
Taşer E, 2011. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşullarında Yerel Karacadağ Çeltiklerinin Tarımsal v6e Kalite Karakterlerinin Bazı Islah Çeşitleriyle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 94, Diyarbakır.
Toromanova I, Georgieva T, 2015. Research on Some Grain Quality Characteristics of Turkish and Italian Rice Varieties Grown in Bulgaria. In Sixth International Scientific Agricultural Symposium" Agrosym 2015", Jahorina, Bosnia and Herzegovina, October 15-18, Book of Proceedings, 142-147.
Ulger AC, Genç İ, 1989. Çukurova Koşullarında Yerli ve Yabancı Kökenli Bazı Çeltik (Oryza sativa L.) Çeşitlerinin Tane Verimi ve Bazı Bitkisel Özelliklerinin Saptanması, Ç.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 4(2): 43- 56.