Memleketten Mektebe Yerli Şiir ve Muhit Teşekkülü Açısından Maraş Örneği

Mektepten memlekete düsturuyla Anadolu'ya açılan kültürel hamlenin uzantısı olarak yerli sesin edebiyatta kendisini gösterebilmesi bazı koşulların gerçekleşmesine bağlı kalır. İstanbul'un mevcut edebiyat birikimine Anadolu'nun kendi atmosferiyle katılmasını geciktiren sebeplerden birisi ordunun asker gücünü yetiştirme vazifesiyle yakından ilişkili olmasıdır. Memlekete doğru yola çıkan şiirin dikkatine takılan Maraşlı Satılmış'ın hikâyesi ile bu şehrin gölgesi edebiyatta giderek büyür ve beklenen yerli ses için bir örneğe dönüşür. Sesini kendi kaynaklarına yöneltmiş yeni bir şiir dilinin arayışına düşen Maraş'ın genç kalemlerine hemşehri Necip Fazıl Kısakürek ve aynı bölgeden Sezai Karakoç birer mektep olurlar. Maraş'tan İstanbul'a taşınan fakat Ankara'da filizlenen dergi faaliyetleriyle edebiyat dünyasına yeni bir şiir diliyle katılmak isteyen bu şairlerin yolları geleneksel şekillerden yola çıkar ve giderek serbest üsluba geçişi kendi renklerinden beslenerek gerçekleştirirler. Bu çalışmada Maraş'ın özgün bir edebiyat numunesi olarak Türk şiirine katılma süreci değerlendirilecektir.

Local Poetry and Literary Neighborhood from School to Anatolia In Terms of Maraş Example

The manifestation of the language of the people into literature as an extension of the cultural move that opens to Anatolia from İstanbul, with the motto from the school to the country, depends on the realization of some conditions. One of the reasons the participation of Anatolia into the existing literary accumulation of Istanbul was delayed is that the Ottoman army had concentrated so deeply on raising new soldiers from the Anatolian region instead of contributing to the arts and sciences. The shadow of the city of Kahramanmaras grows in literature and turns into an example for the desired manifestation of the local voice with the story of Marasli Satilmis, which is turned into a poem. In search of a new language of poetry derived from their own resources, Necip Fazıl Kısakürek and Sezai Karakoç who are both from the same city and region, become schools of thought for the new poets of Kahramanmaras. This literary movement, which moved from Maraş to Istanbul but sprouted in Ankara, created a new language of poetry with the literary magazines created by the afore mentioned poets. They set out from the traditional ways and gradually made the the transition to a freer style by feeding from their own colors. In this study, the unique literary samples from the city of Kahramanmaras will be evaluated on their process of joining Turkish literature.

PDF

___

Adıvar, H. E. (1986). Hikâye tahlilleri (Mehmet KAPLAN), s.73-76, Dergâh Yayınları.
Akün, Ö. F. (1994). Divan edebiyatı, İslam Ansiklopedisi, 9. C. S. 389-427.
Andı, M. F. (2013). Beton duvarlar arasında açan çiçek”: Modern kente ve kentleşmeye karşı Erdem Bayazıt’ın Şiiri FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1, 79-92.
Aslan, H. (1996). Edebiyat dergisinin fihristli özeti, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Kırıkkale Üniversitesi.
Bayezıt, E. (2009). Şiirler, İz Yayınları.
Beyatlı, Y. K. (1992). Aziz İstanbul, Milli Eğitim Yayınevleri.
Çalışkan, A. (2002). Cumhuriyet Devri İslamî Türk Edebiyatı (1960-2002) [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Çalışkan, A. (2016), Necip Fazıl’ın çile adlı şiiri ve çözümlemesi, Sosyal Araştırmalar, 9(42), 68-107. Dağlarca, F. H. (2012). Bütün Şiirler1, Yapı Kredi Yay.
Ekinci İ. (2015). Necip Fazıl Kitabı, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
Ersoy, M. A. (2010) Safahat, Akçağ Yayınları.
Gürsoy, B. (1996). XV.Yüzyıldan İtibaren İstanbul’daki Edebî Muhitlere Genel Bir Bakış, Bilig 2.
Kanık, O. V. (1982). Bütün Şiirleri, Can Yayınları
Kant, I. (1999). Pratik Aklın Eleştirisi, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Karaçam, F. (1999). Cahit Zarifoğlu md. TDV İslam Ansiklopedisi, 44, 135-137.
Karakoç, S. (2012). Edebiyat yazıları I, Diriliş Yayınları
Karakoç, S. (2016). Edebiyat Yazıları II, Diriliş Yayınları.
Karakoç, S. (2012). Hızırla kırk saat, Diriliş Yayınları.
Kısakürek, N. F. (2007). Çile, Büyük Doğu Yayınları.
Koçak, O. (2012), Kopuk zincir, Metis Yayınları.
Kutluer, İ. (2004). Metafizik md. TDV İslam Ansiklopedisi 29. 399-402.
Müftüoğlu, A.H. (2012). Çağlayanlar, Bilge Yayınları.
Okay, O. (1987). Necip Fazıl Kısakürek, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Okay, O. (2002). Necip Fazıl Kısakürek md. 25.c. TDV İslam Ansiklopedisi, s.485-488.
Özdemir, Ş. (2014). Alâeddin Özdenören hayatı-sanatı-eserleri, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Özdenören, A. (1999). Şiirler, İz Yayıncılık.
Şahin, E. A. (2018). Nuri Pakdil’in şiir coğrafyasında Kudüs, Akademik Platform, 2/1, 69-78.
Şengül, A. (2014). Necip Fazıl'ın Hayatında Üç Şehir: Kahramanmaraş, Kayseri, Erzurum, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 52, 153-161 .
Tanpınar, A. H. (1997). Beş Şehir, Milli Eğitim Yayınevleri.
Tonga, N. (2016). Cumhuriyet Döneminde Bir Edebî Muhit Olarak Ankara (1923-1980), [Doktora Tezi] Gazi Üniversitesi.
Yardımcı, M. (2015). Cahit KÜLEBİ, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Yıldız, Y. (2011). Bergsonculuğun Türkiye’ye Girişi ve Türk Felsefesine Etkisi, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 9(17), 333-356.
Yiğitbaş, M. (2006). Hilmi Yavuz’un hayatı, sanatı ve şiirleri, [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Atatürk Üniversitesi
Zarifoğlu, C. (1999). Zengin hayaller peşinde. Beyan Yayınları.
Zarifoğlu, C. (2013). İşaret çocukları, Beyan Yayınları.