Maraş Savunması Taşınmaz Kültürel Mirası

Taşınmaz kültürel mirasın tarihsel değer boyutu da vardır. Önemli tarihsel olayların yaşandığı mekânlar ayakta kaldığı sürece, yaşanan olayları hatırlatır. Bu bağlamda ulusal kimliğin de vazgeçilmez birer parçasıdır. Çalışmada Millî Kurtuluş Mücadelesi’nin ilk zaferi olan Maraş Savunması’na sessizce tanıklık eden, ayakta kalmayı başarmış taşınmaz kültürel miras ele alınmıştır. Savunmaya giden süreç içerisinde yaşanan önemli olaylar tarihsel olarak aktarılmıştır. Olayların yaşandığı mimarî ürünlerin günümüze kadar olan süreçte durumu incelenmiş ve yapıların günümüzdeki durumları hakkında tespitler yapılmıştır. Taşınmaz kültürel mirasın önemli bir bölümünün günümüze özgün olarak ulaşamadığı tespit edilmiştir. Son yıllarda artan miras bilinci ile birlikte yapılardaki yenileme çalışmalarının sayısal ve niteliksel olarak arttığı gözlenmiştir. Yakın dönemde yapıların çevresi ile birlikte ele alındığı fakat bazı yapıların modern kentleşmeden olumsuz etkilendiği ve çözümün daha karmaşık olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Maraş Savunması, Kültürel Miras, Milli Mücadele

Immovable Cultural Heritage of Maraş Defense

There is also the historical value of the immovable cultural heritage. As long as places where important historical events take place survive, they remind us of the events that took place. In this context, they are an indispensable part of national identity. In the study, the immovable cultural heritage that managed to Turkish War of Independence, was examined. Significant events in the process leading up to the Defense have been historically explained. The situation of the architectural products in which the events took place has been examined in the process up to the present day and determinations have been made about the current status of the buildings. It is determined that a significant part of the immovable cultural heritage does not preserve its originality today. It has been observed that the renovation works in the buildings have increased numerically and qualitatively with the increasing cultural heritage awareness in recent years. It has been observed that the buildings have been handled together with their surroundings recently, but some buildings have been negatively affected by modern urbanization and the solution is more complex.

Keywords:

Maraş Defense, Cultural Heritage, National Struggle,

PDF

___

Alpaslan, Erhan (2013), “Milli Mücadele Dönemi’nde Anadolu’da Kurulmuş Olan Kadın Derneklerinin Maraş Milli Mücadelesi’ne Destekleri”, Millî Mücadele’de Güney Bölgesi Sempozyumu, 25 - 27 Aralık 2013, Gaziantep, Bildiriler Kitabı (ed. Erdem Ünlen, Orhan Neçare, Yunus Emre Tansü, Mehmet Biçici), 2015, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, ss. 3-24.
Arslan, Hasan (2017), Ahmed Paşa (d. ? - ö. ?): Maraş Beylerbeyi, Kahramanmaraş Ansiklopedisi (ed. İbrahim Solak), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, Kahramanmaraş.
Auwera, Sigrid van der (2012), “Contemporary Conflict, Nationalism, and the Destruction of Cultural Property During Armed Conflict: A Theoretical Framework”, Journal of Conflict Archaeology, Cilt: 7, Sayı: 1, ss. 49-65.
Bağdatlılar, Adil (1974), Uzunoluk: İstiklâl Harbi’nde Kahramanmaraş, Kervan Yayınları, İstanbul.
Brewer, John D. (2006), “Memory, Truth and Victimhood in Post-Trauma Societies”, The Sage Handbook of Nations and Nationalism, (ed. Gerard Delanty ve Krishan Kumar), Sage Publications, Londra.
Cumhuriyetin 50. Yılında Kahramanmaraş (1973), İl Yıllığı, Kemal Matbaası, Adana.
Çobanoğlu, Ahmet Vefa (2012), Maraş Ulucamii, Cilt: 42, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul.
Eyicil, Ahmet (2003), “I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Mücadelesi Sırasında Maraş'ta Ermeni Mezalimi”, Belleten, Cilt: 67, Sayı: 250, ss. 911-947.
Eyicil, Ahmet (2013), “İşgal Döneminde Fransız ve Ermenilere Karşı Maraş Mücadelesi”, Millî Mücadele’de Güney Bölgesi Sempozyumu, 25 - 27 Aralık 2013, Gaziantep, Bildiriler Kitabı (ed. Erdem Ünlen, Orhan Neçare, Yunus Emre Tansü, Mehmet Biçici), 2015, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, ss. 57-81.
Eyicil, Ahmet (2017), Ali Sezai Efendi (Seyit Ali Sezai Kurtaran) (d. 1869 - ö. 1937): Maraş Mücadelesinin Liderlerinden, Kahramanmaraş Ansiklopedisi (ed. İbrahim Solak), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, Kahramanmaraş.
Gönen, Cengiz (2005), Ulusal Kurtuluş Savaşının ilk Kahramanı Maraş, Lazer Yayınları, Ankara.
İHA (2017), “Şeyh Ali Sezai Kurtaran'ın Çilehanesinin Sırrı Çözüldü”, https://www.marasgundem.com.tr/spor/seyh-ali-sezai-kurtaranin-cilehanesinin-sirri-cozuldu-1431014h (08.12.2019).
Karadağ, Hüsamettin (1943), İstiklal Savaşında Maraş, Ata Çelebi Basımevi, Mersin.
Koç, Kemalettin, (2010). Kahramanmaraş’ta Sosyal Hayatın Fiziki Yapıya Etkisi, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş.
Özalp, Yalçın (1984), Mustafa Kemâl ve Milli Mücadele’nin İlk Zaferi, Kahramanmaraş Belediyesi Kültür Yayınları, Ankara.
Özkarcı, Mehmet (2007), Türk Kültür Varlıkları Envanteri: 46 (Kahramanmaraş), Cilt: 1 ve 2, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Özkan, Salih (2013), “Albayrak Gazetesine Göre Maraş Savunması”, Millî Mücadele’de Güney Bölgesi Sempozyumu, 25 - 27 Aralık 2013, Gaziantep, Bildiriler Kitabı (ed. Erdem Ünlen, Orhan Neçare, Yunus Emre Tansü, Mehmet Biçici), 2015, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, ss. 129-158. Smith, Laurajane (2006), Uses of Heritage, Routledge, Londra.
Tekin, Rahmi (1996), “Zülkadir Beyliği ve Osmanlı Devleti Zamanında Maraş Vakıfları”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Tekin, Rahmi (2000), “Zülkadir Beyliği ve Osmanlı Devleti Zamanında Maraş'ta Yapılan Vakıf Eserler”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 3, ss. 309-340.
Turgut, Hulûsi (Der.) (2005), Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 4. Baskı, Ankara.
Ülken, Hilmi Ziya (1990), “Anadolu’da Şehirlerin Gelişimi” (Çev. Abdülkadir Yuvalı), Millî Kültür Dergisi, S. 77, ss. 10-19.
Ünalp, F. Rezzan (2018), “Birinci Dünya Harbi Sonunda Maraş’ın İtilaf Devletlerince İşgali ve Maraş Savunması”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, C. 11, S. 22, ss. 205-235.
Vezir Hoca (1962-1963), Vezir Hoca Hatıraları, Edik Dergisi.
Yakar, Serdar (2014), Maraş Milli Mücadelesinde Arslan Bey, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, Kahramanmaraş.