Niyazi CAN, İsmail BAKAN, Burcu ERŞAHAN, Tuba BÜYÜKBEŞE

Covid-19 Korkusu, Bireysel Stres ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Bir Alan Araştırması

Covid-19 salgını 2020'den itibaren tüm dünyada etkili olmuş, söz konusu hastalık hem devletler hem de bireyler açısından büyük paniğe yol açmıştır Alınan karantina ve izolasyon tedbirleri bireylerin duygusal durumunu olumsuz yönde etkilemiştir. Sevdikleri bireylerin kaybı, sosyal yaşam koşullarında değişim, hastalığa yakalanma korkuları, evde can sıkıntısı gibi durumlar bireylerin stres düzeylerini daha da artırmıştır. COVID-19 korkusuyla birlikte artan stres durumu da, uzun süreli evde kalmaya bağlı olarak yaşam doyumunda değişikliklere yol açmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda araştırmada, Covid-19 korkusu, algılanan stres, koruyucu sağlık davranışı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yapılan literatür taraması çerçevesinde araştırmanın amacına uygun olarak hipotezler tanımlanarak, evren ve örneklem belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan anket iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde ankete katılan kişilerin demografik özelliklerine ilişkin sorular, diğer bölümde ise sırasıyla Covid-19’dan kaynaklı korku durumu, stres ve stres boyutları, koruyucu sağlık davranışları ve yaşam doyumu konularını ölçmeye yönelik sorular yer almıştır. Anketler Kahramanmaraş ilinde yaşamını sürdüren vatandaşlara uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular literatür verileri de kullanılarak irdelenmiştir. Covid-19 korkusunun bireysel stres ve koruyucu sağlık davranışı ile ilişkili olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulgunun yanı sıra, bireysel stres ve koruyucu sağlık davranışının da yaşam doyumu ile anlamlı ilişki içerisinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmanın güncel bir konuyu mercek altına alması önem arz etmektedir. Araştırma sonuçlarının konuya farklı bir açıdan bakmada ve yeni çalışmaların yapılmasına katkı sağlamada alandaki araştırmacılara önemli destekleri olacağı düşünülmektedir. Elde edilen sonuçlar ilgili literatüre ilişkilendirilerek tartışılmış, uygulayıcılar ve araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19 Korkusu, Bireysel Stres Boyutları, Koruyucu Sağlık Davranışları, Yaşam Doyumu

PDF

___

Amstadter, A.B. (2008), “Emotion Regulation and Anxiety Disorders”, J Anxiety Disord., 22(2): 211–221. doi:10.1016/j.janxdis.2007.02.004. Aktaş, A. & Aktaş, R. (1992). İş Stresi, Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Yayınları, s2.
Aschwanden, D., Strickhouser, J.E., Sesker, A.A., Lee, J.H., Luchetti, M., Terracciano, A. ve Sutin, A.R. (2021), “Preventive Behaviors During the COVID-19 Pandemic: Associations With Perceived Behavioral Control, Attitudes, and Subjective Norm”, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2021.662835/full
Aslan, G. (2020). İlkokul Yöneticilerinin İş Doyum Düzeyleri ile Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Tezsiz Yüksek Lisans Projesi. Denizli.