Azerbaycan ve Türkiye'de Köroğlu Destanının Karşılıklı Analizi

Köroğlu Destanı Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetlerinin ortak kültürleri arasında yer alan çok önemli bir kahramanlık destanıdır. Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan'ın yanı sıra Gürcistan ve Bulgaristan'ın da Köroğlu destanları var. Araştırmada araştırmacı hem Köroğlu Destanı'nın Azerbaycan ve Türkiye'deki kollarını analiz etmeye çalışarak benzer ve farklı yönlerini, hem de destanda kullanılan birçok ozan âşık havasını araştırarak onların musiki dili özelliklerini ortaya koymaya çalışmaktadır. Yazar, Köroğlu Destanı, gerek Azerbaycan kaynaklarında gerekse Türkiye'deki kaynaklarda, bazı mekân, isim ve ağız farklılıkları haricinde birbirlerine ne kadar yakın olduklarını görmüştür. Köroğlu ister destan kahramanı olsun, ister bu mahlasta çalıp söyleyen bir âşık olsun geçmişten günümüze kalan Anadolu'nun ve bütün Türk dünyasının ortak kahramanlarındandır

A Comparative Analysıs About Köroğlu Epics in Azerbaıjan and Turkey

Köroğlu Epic of is a significant epic of heroism among common cultures of the Turkish Republicans in the Middle Asia. Georgia and Bulgaria, as well as Turkey, Azerbaijan, Turkmenistan Uzbekistan Kazakhistan and Tajikistan, have Köroğlu epics. In this study the researcher tries to present both Köroğlu Epic's similar and unsimilar sides by analyzing its branchs in Turkey and in Azerbaijan and the language features of melodies of many minstrelsby studying the ones used in the Epic. The writer understood that either in the Turkish sources or in Azerbaijan sources Köroğlu epics are very close to each other except some places, names and local languages. Köroğlu whether an epic hero or a minstrel singing with this pseudunym is one of ancient common heros of Anatolia and all Turkish world

___

  • ABBASLI İsrafil- ABDULLA (2005). Behlul, Köroğlu, Lider Neşriyat, Bakü
  • ALPTEKİN, Ali Berat,(2011) Batı Versiyonlarında Köroğlu, Millî Folklor, S:91 , s.39.
  • ARTUN, Erman,(2008) Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, Kitapevi Yay., İstanbul .
  • BEKKİ, Salahaddin, (2012), Köroğlu Keleşlerinden Köse Kenan'ın Evlenme Yolculuğu Millî Folklor, S:95s.626,627.
  • BORATAV, Pertev Naili, (1999)Köroğlu Destanı Kırmızı Yayınları, 1. Baskı, İstanbul 2009.
  • EKİCİ, Metin, (1999)Anadolu Sahası Köroğlu Anlatmalarında Kadın Tipler, Milli Folklor, S:44 , s.14.
  • ELÇİN, Şükrü,(1997) Halk Edebiyatı Araştırmaları II, Akçağ Yayınları, Ankara
  • ELDAROVA, Emine, Azerbaycan Âşık Sanatı, Elim, Bakü 1992.
  • ELXANQIZI, Aynur, Konservatoriya , Elmi Neşriyat, Bakü 2009.
  • GÖKÇELİ, Yaşar Kemal, (1987) Üç Anadolu Efsanesi, YKB Yay., ,21. Bsk, İstanbul
  • GÖKÇİMEN Ahmet, (2014)Köroğlu Destanı'nın Türkmen Varyantında Kafkas
  • Coğrafyası, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum, S:52, s.217. GÜZEL, Abdurrahman-TORUN Ali, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Akçağ Yay., Ankara 2008.
  • İMAMVERDİYEV, (2013), İlgar, Türk Dünyasında Köroğlu Havaları, Türk
  • Yurdu Dergisi, C:33, Sayı:309 s.46,47. İSMAYILOV, Hüseyn,(2002) Aşıq Yaradıcılığı, Elm Neşriyat, Bakü
  • KABAKLI, Ahmet,(2006) Âşık Edebiyatı TEV Yay., İstanbul
  • KAFKASYALI, Ali, (2007)Azerbaycan, İran ve Türkiye Halk Hikâyelerinde
  • Erzurum, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum, S:33, (2007), s.120.
  • KAYA, Doğan, Köroğlu Kollarının Yeni Varyantları, Türklük Bilimi Araştırmaları, Sivas, S:5 (1997), s.314.
  • KOZ, M.Sabri, Köroğlu Kitabı, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yayınları, İstanbul 2014.
  • KÖÇERLİ, İrade, Âşık Sanatı, Bakü 2010.
  • KUTSİ, Tahir, Türk Halk Şiiri Antolojisi, Toker Yay., İstanbul 1978.
  • ÖZKAN, İsa,(1997) Köroğlu Destanı'nda Kahramanlık ve Atının Doğuşu ile İlgili Motiflerin Tahlili, Türk Dili, S:549 s.230.
  • QASIMLI, Muharrem, Ozan Aşıq Sanatı, Uğur Neşriyat, Bakü 2003.
  • TURAN, Metin, Bireysel Halk Edebiyatı (Âşık Edebiyatı) Açıköğretim Fakültesi Yay., No: 583. UZUN, Enver,(2007) İran Türk Folkloru, Trabzon .
  • VELİYEV Kamil, (1980) Elimizden Obamızdan, Gençlik, Bakü
  • http://acikogretimedebiyat.com/halk-hikayesi/article/1167-kahramanl-k- hikayeleri/18 (Erişim:08.06.2016)
  • https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=358008&/T%C3%BCrkmenistanda
  • Destan-D%C3%BCnyas%C4%B1-/-Yrd.-Do%C3%A7.-Dr.-Mustafa-Arslan- (Erişim: 08.06.2016)