Türkiye’de manda yetiştiriciliği'nin önemi

Bu çalışmanın amacı, geçmişten günümüze (1970-2008 yılları arası) Türkiye’de manda yetiştiriciliğinin durumunu ortayakoymak, manda sayısında, et, süt ve deri üretiminde yaşanan ciddi oranlardaki azalmaya dikkat çekmektir. Yapılan incelemelerde, 1970 yılında 107.262.744 baş olan Dünya manda varlığı 2008 yılında %68.5’lik artışla 180.702.923 başa çıkarken, Türkiye’de ise aynı dönemde 1.178.000 baş olan manda sayısı %92.9’luk azalma ile 84.705 başa düşmüştür. Dünya’da mandadan elde edilenet, süt ve deri üretimi sırasıyla %155.8, %355.6 ve %124.4 oranında artarken, Türkiye’de %90 ve üzerinde azalma şeklinde kendini göstermiştir. Türkiye’de gelinen bu noktada, manda yetiştiriciliği adeta yok olmuştur. Türkiye’de mevcut durumun tersineçevrilebilmesi için, bölgesel ve ulusal projelerle, manda yetiştiriciliğine yeni bir yaklaşım getirilmeli ve bu çerçevede özel teşvik ve destekleme programları oluşturularak uygulamaya konulmalıdır. Bu yaklaşım sayesinde, Türkiye’de manda yetiştiriciliğinin gelişimi yeniden sağlanmalı ve manda ürünlerine olan talep canlandırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

manda sütü, Türkiye, hayvan ıslahı, üreme programları, manda, manda eti, talep, post ve deri, sürü büyüklüğü, et üretimi, süt üretimi, populasyon dinamiği

The importance of water buffalo breeding in Turkey

The aim of this study was to exhibit the water buffalo breeding in Turkey between 1970-2008 years and draw attention to serious decreasing in water buffalo number, meat, milk and hide production. It was examined that, in 1970 worlds’ total number of water buffalo increased from 107.262.744 head to 180.702.923 head (68.5%), while in Turkey at the same period it was decreased from 1.178.000 head to 84.705 head (92.9%). While worlds’ production of buffalo meat, milk and hide was increased 155.8%, 355.6% and 124.4% respectively, however in Turkey, the production was decreased 90% and over. In Turkey at this point, water buffalo breeding almost vanished. In Turkey, to turn past this situation, it’s needed to constitute a new approach in water buffalo breeding with regional and national projects and to put into practice special encouragement and support programs. By means of this approach, the development of water buffalo breeding can be provided again and the demand for buffalo products revived.

Keywords:

buffalo milk, Turkey, animal breeding, breeding programmes, buffaloes, buffalo meat, demand, hides and skins, livestock numbers, meat production, milk production, population dynamics,

PDF

___

1.Nanda AS, Nakao T: Role of buffalo in the socioeconomic development of rural Asia: Current status and future prospectus. Anim Sci J, 74 (6): 443-455, 2003.
2.FAO: Food and Agricultural Organization of the United Nations. http://faostat.fao.org/site/573/default.aspx#ancor. Accessed: 15.01.2010.
3.Anonim: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Kocatepe Tarımsal Araştı rma Enstitüsü, Afyon. htt p://web.tt net.com.tr/kocatepetae/ Dunyada%20ve%20Turkiyede%20mandacilik.htm. Erişim tarihi: 21. 12. 2010.
4.Atasever S, Erdem H: Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. OMÜ Zir Fak Derg, 23(1): 59-64, 2008.
5.Soysal İ, Kök S, Gürcan EK: Mandalarda alyuvar potasyum polimorfizmi üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fak Derg, 2 (2): 189-193, 2005.
6.Borghese A, Mazzi M: Buffalo population and strategies in the world. In, Borghese A (Ed): Buff alo Production and Research. 1st ed., pp. 1-39, Rome, Italy, 2005. htt p://www.fao.org/docrep/010/ ah847e/ah847e00.htm. Accessed: 26.03.2010.
7.Küçükkebabçı M, Aslan S: Evcil dişi mandalarda üreme özellikleri. Lalahan Hayv Araşt Enst Derg, 42 (2): 55-63, 2002.
8.Aral S, Cevger Y: Türkiye’de Cumhuriyet’ten günümüze izlenen hayvancılık politikaları. Türkiye 2000 Hayvancılık Kongresi, 31 Mart -2 Nisan, Kızılcahamam, Ankara. s. 38-56, 2000.
9.Bodo I: Methods and experiences with in situ preservati on of farm animals. In, Animal genetic resources: A global programme for sustainable development. FAO Animal Production and Health Paper, 80, 85-103. Rome, Italy, 1989. htt p://www.fao.org/ docrep/009/t0284e/t0284e00.htm. Accessed: 02.11.2009.
10.Henson EL: In situ conservation of livestock and poultry. FAO Animal Production and Health Paper, 99. Rome, Italy, 1992. http:// www.fao.org/docrep/004/T0559E/T0559E00.htm#TOC. Accessed: 19.11.2009.
11.Anonim: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Ankara. htt p://www.tarim. gov.tr/Duyurular, haber_Detayli_Gosterim.html?NewsID=744. Erişim tarihi: 15.05.2010.