Kent Saçaklarında Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Sosyo-Ekonomik Analizi

Süt sığırcılığı, hayvancılık sektöründe ve buna bağlı olarak tarım sektöründe sürdürülebilirliği sağlayan bir faaliyettir. Bundan dolayı süt sığırcılığı yapan işletmelerin sosyo-ekonomik yapıları önem arz etmektedir. Öte yandan bir işletmenin kuruluş yeri gerek hammaddeye yakınlık gerekse pazarlama olanakları açısından oldukça önemlidir ve kent saçakları bu açıdan potansiyeli yüksek alanlardır. Bu çalışmada, Konya ili örneğinde kent saçağında faaliyetlerini sürdüren 91 adet süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik yapıları incelenmiştir. Süt çabuk bozulabilen bir ürün olmasından dolayı pazarlama sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi gerekmekte olup, kent saçaklarının önemi çalışmada belirlenmiştir. Kent saçaklarındaki işletmelerin en önemli özelliği sermaye yapılarının farklı olmasıdır. Bu alanlar kentleşme sürecinde olduğundan, arazi ve bina sermayeleri tarım dışı yatırım olarak algılanmaktadır. Bu durum tarım işletmelerinin rantabilitesine ve birim süt maliyetine olumsuz yönde etki yapmaktadır. Birim süt maliyeti hesaplamasında sabit masraf olarak işletmenin bina sermayesinin amortismanı, sermaye faizi ve tamir-bakım masraflrı ele alınmakta olup, birim süt maliyeti incelenen işletmeler için ortalama 0.33 $/kg bulunmuştur. Kent saçağının yapısal özelliği dikkate alınarak konut sermayesi maliyet hesaplamalarından çıkarıldığında ise süt maliyeti 0.29 $/kg olarak belirlenmiştir. Birim süt maliyetindeki bu farklılık, kent saçağındaki süt işletmelerinin mevki rantı olarak yorumlanmıştır. Ayrıca pazara yakın olmasından dolayı ulaşım masraflrının da düşük olması mevki rantı içerisinde yer almaktadır. Bu durumda kent saçaklarında süt işletmeciliğinin yapılması ekonomik olarak değerlendirilmekte ve kentlere yakın bölgelerde organize hayvancılık bölgelerinin planlanması önerilmektedir.

Socio-Economic Analysis of Dairy Cattle Enterprises in Urban Sprawl

Dairy cattle are an activity that provides sustainability in the livestock sector and consequently in the agricultural sector. Therefore, socioeconomic structures of dairy cattle farms are important. On the other hand, the location of an enterprise is very important both in termsof proximity to raw materials and marketing opportunities, and urban sprawl have high potential in this respect. In this study, the socioeconomic structures of 91 dairy cattle farms in the province of Konya are investigated. Since milk is a perishable product, the marketingprocess must be carried out in a healthy way and the importance of urban sprawl has been determined in the study. The most importantfeature of enterprises in urban sprawl is that their capital structures are diffrent. As these areas are in the process of urbanization, land andbuilding capital is perceived as non-agricultural investment. This situation has a negative effct on the rantability of agricultural enterprisesand the unit cost of milk. In the calculation of unit cost of milk the amortization, interest of capital and repair and maintenance costs of thebuilding capital are considered as fixed costs and the average unit cost of milk is $0.33/kg. The cost of milk is determined as $0.29/kg whenthe building capital is subtracted from the cost calculations by considering the structural characteristics of urban sprawl. This diffrence inunit cost of milk is interpreted as the location rent of the dairy enterprises in the urban sprawl. In addition, transportation costs are low dueto being close to the market. And it is also because of location rent. In this case, the management of dairy in the urban sprawl is evaluatedeconomically and it is recommended to plan the organized livestock regions in the regions close to the cities.

PDF

___

1. Vallapureddy M: Socio economics aspects of the women dairy farmers in AP. Indian Econ Rev, 22 (1): 45-48, 2013.
2. Manhas JS: Adoption of improved dairy farming practices in Jammu District of Jammu and Kasmir. Asian J Dairy Food Res, 34 (4): 294-296, 2015. DOI: 10.18805/ajdfr.v34i4.6881
3. Albayrak M, Taşdan K, Güneş E, Saner G, Atış E, Çukur F, Pezikoğlu F: Küresel rekabet açısından Türkiye’de tarım ve gıda ürünleri pazarlama sistemlerine bakış: Mevcut yapı, sorunlar, fırsatlar, hedeflr. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara, 2010.
4. Günlü A: Çiğ süt pazarlamasinda süt sanayi işletmelerinde firma yoğunlaşması oranlarının araştırılması: Burdur ili örneği. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17 (1): 101-106, 2011. DOI: 10.9775/kvfd.2010.2520
5. Saner G: Türkiye’de süt sektöründe temel pazarlama stratejileri. Gıda Teknolojisi Dergisi, 17 (11): 41-47, 2013.
6. Demir P, Aral S: Kars ili süt sanayi işletmelerinde üretim ve sanayi entegrasyonunun ekonomik ve sosyo-ekonomik analizi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (4): 585-592, 2010. DOI: 10.9775/kvfd.2009.1179
7. Tapkı N, Kaya A, Tapkı İ, Dağıstan E, Çimrin T, Selvi MH: Türkiye’de büyükbaş hayvancılığın durumu ve yıllara göre değişimi. Mustafa Kemal Üniv Ziraat Fak Derg, 23 (2): 324-339, 2018.
8. Aktürk D, Bayramoglu Z, Savran F, Tatlıdil FF: The factors affcting milk production cost: Çanakkale case-Biga. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (2): 329-335, 2010, DOI: 10.9775/kvfd.2009.1191
9.TURKSTAT: Turkish Statistical Institute, 2019. https://biruni.tuik.gov.tr/ medas/?kn=101&locale=tr, Accessed: 15.02.2019.
10. Akın MS, Yapık Ö, Akın MB: Adıyaman ilinde süt üretim çiftliklerinden ve toplayıcılardan sağlayan sütlerin bazı özellikleri. Harran Tarım Gıda Bil Derg, 20 (4): 253-265, 2016.
11. Alonso W: Location and Land Use. Cambridge, Harvard University Press, 1974.
12. Boz İ: Doğu Akdeniz Bölgesi’nde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. KSÜ Doğa Bil Derg, 16 (1): 24-32, 2013.
13. Karakayacı Z: Regression analysis for the factor affcting on farmland/ urban land value in urban sprawl. Turkish J Agric Food Sci Technol, 6 (10): 1357-1361, 2018. DOI: 10.24925/turjaf.v6i10.1357-1361.1886
14. Motley, B: Worth Reviewing: The Four P’s. ANA Bank Marketing, 34 (3): 48, 2002.
15. Yamane T: Elementary Sampling Theory. Prentice-Hall in Englewood Cliff, London, 1967.
16. Açıl AF, Demirci R: Tarım Ekonomisi Dersleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Ankara, 1984.
17. Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl F, Demirci R: Tarım Ekonomisi Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara, 1995.
18. Oğuz C, Bayramoğlu Z: Tarım Ekonomisi Kitabı, Atlas Kitapevi, Konya, 2018.
19. Oğuz C, Yener A: Economic analysis of dairy cattle enterprises: The case of Konya province. Europ Countrys, 9 (2): 263-273, 2017. DOI: 10.1515/ euco-2017-0016
20. Gültekin MC, Genç Kavas H: Kahramanmaraş kent periferinde arazi sahiplerinin arazi kullanım davranışları. Mukaddime, 5 (1): 113-132, 2014.
21. Brueckner JK, Fansler DA: The economics of urban sprawl: theory and evidence on the spatial sizes of cities. Rev Econ Stat, 65 (3): 479-482, 1983. DOI: 10.2307/1924193
22. Manganelli B, Murgante B: The dynamics of urban land rent in Italian regional capital cities. Land, 6:54, 2017. DOI: 10.3390/land6030054
23. Yılmaz Ö: Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı ve Afyon örneği. Kocatepe Üniv Sosyal Bilim Derg, 3 (1): 151-164, 2001.
24. Sezgin D, Varol Ç: Ankara’daki kentsel büyüme ve saçaklanmanın verimli tarım topraklarının amaç dışı kullanımına etkisi. METU JFA, 29 (1): 273-288, 2012. DOI: 10.4305/METU.JFA.2012.1.15
25. Temel M: Yalova’da süs bitkileri işletmelerinin yapısı, üretim olanakları, sorunları ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniv. Fen Bil. Enst., 2011.