ATILGAN ATILGAN, ALİ COŞKAN, HASAN ÖZ, Erdinç İŞLER

Etlik piliç kümesinde kış döneminde Amonyak gaz düzeyinin vakum sistemi ile azaltılması

Yetiştirme süresince ortaya çıkan, hayvan sağlığı ve üretimini etkileyen en önemli kirleticiler amonyak, karbondioksit, su buharı, diğer zararlı gazlar ve altlık içerisindeki mikroorganizmalardır. Bu zararlı gazların kümes içerisindeki düzeyleri mutlaka göz önüne alınmalıdır. Bu çalışmada, farklı vakum sistemlerinin etlik piliç kümeslerinde oluşan amonyak gazının azaltılmasındaki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Vakum sisteminin fan kapasiteleri sırasıyla 95, 305 ve 990 $m^3 h^{-1}$’den oluşmuştur. Altlık materyalinin 30 cm yükseğine yerleştirilerek vakum borusu yardımıyla altlık materyalinden çıkan amonyak gazının ortam havasına karışmadan vakum edilerek kümes dışına taşınması hedeflenmiştir. Amonyak sensörleri vakum borusuna dik olarak farklı aralıklarla yerleştirilerek sistemin etkinliği belirlenmiştir. Sonuç olarak vakum sistemi ile iç ortam sıcaklığını çok fazla etkilemeden amonyak düzeyinin azaltılabileceği belirlenmiştir. Ülkemizde ilk defa denenen bu yeni yaklaşım geliştirmeye ihtiyaç duymakla birlikte, vakum sitemi adı altında üreticilere sunulabilinecektir..

Anahtar Kelimeler:

kümes hayvanları, vakum, amonyak, etlik piliç, hayvan refahı, altlık, karbondioksit, mikrobiyal bulaşıklık, kirleticiler

The vacuum system which is new approach to decrease Ammonia Level use in broiler housing in winter season

Ammonia, carbon dioxide, vapor, other deleterious gases and microorganisms in the litter are the most important pollutants formed during husbandry and affecting animal health and performance. Level of these gases in poultry housings should be monitored. The objective of this study was to decrease their effect of NH3 from broiler housing using selfh constructed vacuum system with three different flow rates which 95, 305 and 990 $m^3 h^{-1}$ respectively. A vacuum pipe was placed at 30 cm above of the ground and this will suck and exhausted the ammonia that released from litter. The ammonia sensors were placed to different distances from the vacuum system and the effectiveness of the desired system were tested. Results revealed that the vacuum system were effective on reducing ammonia level without effecting internal temperature of poultry. Although this new system introduced here needs to be improved, it can be representing to the farmers.

Keywords:

poultry, vacuum, ammonia, broilers, animal welfare, litter, carbon dioxide, microbial contamination, pollutants,

PDF

___

1.Alchalabi D: Solving carbon dioxide and ammonia problems. www.wpsa.info/docs/ammonia_and_CO2_control.pdf. Acessed: 03.02.2009.
2.Akbay R: Tavukçulukta verimliliği etkileyen çevre koşulları. Türkiye IV. Tavukçuluk Kong, 19-20 Haziran, 1986.
3.Groot Koerkamp PWG, Metz JHM, Uenk GH, Philips VR, Holden MR, Sneath RW, Short JL, White RP, Hartung J, Seedorf J, Schröder M, Linkert KH, Pedersen S, Takai H, Johnsen JO, Wathes CM: Concentrations and emissions of ammonia in livestock buildings in Northern Europe. J Agr Eng Res, 70, 79-95, 1998.
4.Fairchild B: Ammonia emissions from poultry houses: The US view. Poult Int, 45 (3): 8-12, 2006.
5.Okuroğlu M: Hayvan barınaklarında zararlı gazlar, toz ve etkileri. Et ve Balık End Derg, 8 (49): 19-24, 1987.
6.Yahav S: Ammonia affects performance and thermoregulation of male broiler chickens. Anim Res, 53, 289-293, 2004.
7.Gökçe E, Erdoğan HM: Neotanal kuzularda pnömoni: Yaygınlığı ve etki eden risk faktörleri. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 14 (2): 223228, 2008.
8.North MO, Bell DD: Commercial chicken production manuel fourth edition, Pup. Nostrand Reinhold, 1990.
9.Alchalabi D: Environmental management of the poultry house. Poult Int, 421 (3): 26-32, 2003.
10.Anonymous: Manure Production and Characterestic, Standart of ASAE, Ens. Practic. ASAE, EP379.1, pp. 576-578, 1996.
11.Wathes CM, Holden MR, Sneath RW, White RP, Philips VR: Concentration and emission rates of aerial ammonia, nitrous oxide, methane, carbon dioxide, dust and endotoxin in UK broiler and layer houses. Br Poult Sci, 38, 14-28, 1997.
12.Erensaymn C: Bilimsel-Teknik-Pratik Tavukçuluk: Yumurta Tavukçuluğu. Cilt: 2, Nobel yayn dağıtım, Ankara, 2000.
13.Saylam K, Doğan M: Etlik Piliç yetiştiriciliğinde yerleşim slkllğlnln performansa etkileri üzerine bir araştırma. 24-27/5/1995 YUTAV. Uluslararası Tavukçuluk Fuarı ve Konferansı Bildirileri, İstanbul, 1995.
14.Carlile FS: Ammonia in poultry houses: A literature review. World’s Poult Sci J, 40, 99-113, 1984.
15.Gürdil GAK, Kic P, Yıldız Y, Öner I: The effect of hot climate on concentrations of NH3 in broiler and laying-hen houses. International Conference on Weather Extremes as a Limiting Factor of Biometeorological Processes. September 10-12, 2001. Račková dolina- Slovak Republic ISBN 80-7137-910-7, 2001.
16.Sainsbury DWB: Health Problems in Intensive Animal Production. Environmental Aspects of Housing for Animal Production, England, pp. 439-454, 1981.
17.Homiden A, Robertson JF, Petchey AM: Effect of temperature, litter and light intensity on ammonia and dust production and broiler performance. Br Poult Sci, 38, 5-6, 1997.
18.Reece FN, Lott BD, Deaton JW: Ammonia in the atmosphere during brooding effects performance of broiler chicks. Poult Sci, 59, 486-488, 1980.
19.Ritz CW, Fairchild BD, Lacy MP: Litter quality and broiler performance. Cooperative extension service the university of Georgia College of Agricultural and Environmental Sciences, 2005.