EROL AYDIN, MEHMET SARI, KADİR ÖNK, PINAR DEMİR, MUAMMER TİLKİ

Determination of the optimum fattening period of Tuj and Hemşin lambs according to diferent fattening systems

Bu çalışma ile kuzu besisinde Türkiyede ilk defa kontrollü koşullar altında farklı besi sistemlerine göre optimum besi süresinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma materyalini Tuj ve Hemşin genotiplerinden 39ar baş 2.5-3 aylık yaşta sütten kesilmiş erkek kuzu oluşturmuştur. Çalışmada Tuj ve Hemşin kuzular sistematik örnekleme metoduyla eşit sayıda 3 besi grubuna ayrılmış ve 90 günlük besiye tabi tutulmuştur. Entansif sistemdeki kuzular için 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kuru madde cinsinden yem miktarı Tuj ve Hemşin kuzularında sırasıyla 5.69 kg, 5.90 kg olarak hesaplanmıştır. Tuj ve Hemşin kuzularında entansif sistemdeki optimum besi süresi 70. ve 84. günler arasında gerçekleşmiştir. Her iki genotip için ekstansif ve yarı entansif besi sistemlerinde marjinal maliyet-marjinal gelir eşitliği besi süresince yakalanamamıştır. Dolayısıyla ekstansif ve yarı entansif sistemlerde optimum besi süresinin 90 günün üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Marjinal gelirin en yüksek olduğu besi dönemi Tuj kuzularında; ekstansif, yarı entansif ve entansif sistemleri için sırasıyla 70., 84. ve 42. gün iken, Hemşin kuzularında aynı sırasıyla 70., 28. ve 56. gün olarak saptanmıştır. Sonuç olarak; Tuj ve Hemşin kuzularında optimum besi süresinin diğer besi sistemlerine göre entansif besi sisteminde daha erken olduğu görülmüştür.

Tuj ve Hemşin kuzularında farklı besi sistemlerine göre optimum besi süresinin belirlenmesi

This study aims to determine the optimum fattening period according to various fattening systems under controlled conditions for the first time in lamb fattening in Turkey. The material of the study consists of 39 Tuj and 39 Hemşin genotype male weaned lambs that are 2.5-3 months old. The Tuj and Hemşin lambs in the study have been separated into 3 equal groups through the systematic sampling method and subject to 90-day fattening. The amount of feed in terms of consumed dry matter for 1 kg of increase in live weight of lambs in the intensive system was calculated as 5.69 kg and 5.90 respectively for Tuj and Hemşin lambs. The optimum fattening period in the intensive system for Tuj and Hemşin lambs occurred between the 70th and 84th days. The marginal cost-marginal income equality was not achieved throughout the fattening in the extensive and semi-intensive fattening periods for both genotypes. Thus, it is estimated that the optimum fattening period in the extensive and semi-intensive systems is over 90 days. The fattening period with the highest marginal income was on the 70 th, 84 th, and 42 nd days respectively for the extensive, semi-intensive, and intensive systems for Tuj lambs and this was on the 70 th, 28 th, and 56 th days respectively for Hemşin lambs. In conclusion, it was observed that the optimum fattening period in Tuj and Hemşin lambs was earlier in the intensive fattening period compared to other fattening periods.

PDF

___

1. TURKSTAT: Turkish Statistical Institute, Livestock Statistics. http:// tuikapp.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul, Accessed: 01.12.2013
2. FAOSAT: Food and Agriculture Organization, Animal Production Statistics. http://faostat.fao.org/site/569/default.aspx#ancor, Accessed: 01.12.2013
3. Akçapınar H: Koyun Yetiştiriciliği. 2. Baskı. İsmat Matbaacılık, Ankara, 2000.
4. Ekiz B, Yılmaz A, Özcan M, Kaptan C, Hanoğlu H, Erdoğan İ, Yalçıntan H: Carcass measurements and meat quality of Turkish Merino, Ramlic, Kivircik, Chios and Imroz lambs raised under an intensive production system. Meat Sci, 82, 64-70, 2009.
5. Çiçek H, Cevger Y, Tandoğan M, Şahin EH: Estimation of optimum fattening period by cattles of Brows Swiss hybrid (F 1 ) fattening. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (1): 63-67, 2010.
6. Field TG, Taylor RE: Beef Production and Management Decisions. Pearson Education, Inc., Fourth Edition. New Jersey. 2003.
7. NRC: Nutrient Requirements of Sheep. Sixth Revised ed., Natl Acad Sci, Washington, D. C., 1985.
8. Aydın E: Kars ve Erzurum İlleri Sığır Besi İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2011.
9. SPSS: Release 20.0. Standard version. Copyright SPSS Inc, 2012.
10. Aydın E, Sakarya E: Kars ve Erzurum illeri entansif sığır besi işletmelerinin ekonomik analizi. Kafkas Univ Vet Fak Derg , 18 (6): 997- 1005, 2012.
11. Sakarya E, Günlü A: Limuzin x Jersey (F1) melezi ve Holştayn ırkı tosunlarda optimal besi süresinin tespiti üzerine bir araştırma. Ankara Univ Vet Fak Derg, 43, 113-120, 1996.
12. Arpacık R, Nazlıgül A, Beyhan Z, Atasoy F: Esmer ırk danalarda besi başı ağırlığının besi performansı ve besi ekonomisine etkisi. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 34 (1-2): 79-89, 1994.
13. Cevger Y, Güler H, Sarıözkan S, Çiçek H: The efect of initial live weight on technical and economic performance in cattle fattening. Turk J Vet Anim Sci, 27, 1167-1171, 2003.
14. İmik H, Günlü A, Tekerli M, Koçak S: Afyon ilinde yapılan sığır besiciliğinin ekonomik analizi ve kârlı bir besicilik için alınması gerekli önlemler. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 40 (2): 1-15, 2000.
15. Crotty R: Cattle, economics and development. Commonwealt Agricultural Bureaux. Printed by Unwin Brothers The Gresham Pres, England, 1980.
16. Müftüoğlu MT: İşletme İktisadı. 3. Baskı. Turhan Matbaası, Ankara, 1999.
17. Cinemre HA, Kılıç O, Ofaz M: Karayaka ve Sönmez X Karayaka (F1 ) melezi kuzularında optimum besi süresinin saptanması üzerine bir araştırma. TZOP Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi, 115, 27-30, 1994.
18. Akdemir Ş, Torun O, Özcan L, Pekel E: Kuzu besiciliğinde optimum besi süresi. ÇÜZF Derg , 7 (2): 129-140, 1992.
19. Işık S, Kaya İ: Vejetasyon döneminin mera kalitesi ile merada otlayan Tuj ırkı koyun ve kuzuların besi performansı üzerine etkileri. Kafkas Univ Vet Fak Derg , 17 (1): 7-11, 2011.
20. Karslı MA, Deniz S, Nursoy H, Denek N, Akdeniz H: Vejetasyon döneminin mera kalitesi ve hayvan performansı üzerine etkilerinin belirlenmesi. Turk J Vet Anim Sci, 27, 117-124, 2003.
21. Lawrence TJK, Fowler VR: Growth of Farm Animals, CABI Publising, CAB International Wallingford Oxon, UK, 225-227, 2002.
22. Tekel N, Şireli HD, Vural ME: Besi süresinin İversi erkek kuzularının besi performansı ve karkas özelliklerine etkisi. Tarım Bil Derg , 13 (4): 372- 378, 2007.
23. Boggs DL, Merkel RA: Live Animal Carcass Evaluation and Selection Manual. Kendal/Hunt Publishing Company, Dubuque, Iowa, 1984.
24. Akçapınar H: Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi Tebliğleri, TÜBİTAK yayınları No: 555, Ankara, 1980.