A historical evaluation of animal protection efforts of non-governmental organizations in Turkey

İnsanların hayvanlara sahip olma ve onlardan çeşitli alanlarda yararlanmalarına ilişkin olarak kutsal kitaplar ve ilk yasal metinlerde çeşitli düzenlemeler bulunmaktadır. Bununla birlikte, hayvanlara karşı kötü davranma ve kasıtlı zarar vermenin, hem hukuksal hem de ahlaki açıdan doğru olmadığı da ifade edilmiştir. Hayvancılıkla geçimini sürdüren Eski Türk toplumlarının yaşamında hayvanlar büyük önem taşımıştır. Hayvanların yaşam ve nafaka hakları hukuksal yaptırımlarla korunmuş ve onlara eziyet edilmemesi istenmiştir. XX. yüzyılın başlarında modernleşme çalışmaları ve sokak hayvanı sayısındaki aşırı artışla birlikte gerçekleşen ilk toplu itlaf uygulaması, hayvan hakları ve hayvanları koruma alanında çalışmalar yapmak üzere ilk sivil toplum örgütünün kurulmasına neden olmuştur. Türkiye’de, ilk hayvanları koruma derneğinin kurulduğu 1912 yılından itibaren geçen 99 yılda benzer amaçlı derneklerin sayıları 155’e ulaşmıştır. Bu çalışma, Türkiye’deki sivil toplum örgütlerinin çalışmaları çerçevesinde, hayvan hakları ve hayvanları koruma konusunun tarihsel gelişimi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

hayvan yetiştiriciliği, hayvan refahı, ayıklama, evcil hayvanlar, tarih, çiftlik hayvanları, sivil toplum kuruluşları, ağrı (tıp), Türkiye

Türkiye’de sivil toplum örgütlerinin hayvanları koruma çalışmalarının Tarihsel bir değerlendirmesi

The Holy Scriptures and early legal documents comprise various regulations related to the ownership of animals by man and the use of animals by mankind for various purposes. In these scripts, it is indicated that the maltreatment and intentional harm of animals is unrighteous from the standpoint of both law and ethics. Animals were valued greatly in early Turkish communities, who lived on animal husbandry. In these communities, the right to live and subsistence of animals were secured by means of legal sanctions, and it was demanded that animals not be inflicted any pain. At the dawn of the 20th century, both ongoing modernization efforts and the first mass culling of the excessively increased stray animal population triggered the establishment of the first non-governmental organization that aimed to defend animal rights and protect animals. Since the establishment of the first animal protection organization in Turkey in 1912, the number of non-governmental organizations operating in this field has increased to 155 over the course of a 99-year-period. The present study was aimed at the investigation of the historical development of the animal rights and animal protection issue in Turkey within the scope of the efforts of non-governmental organizations.

Keywords:

animal husbandry, animal welfare, culling, domestic animals, history, livestock, non-governmental organizations, pain, Turkey,

PDF

___

1. Ferry L: The new ecological order. Volk, C. Translator. University of Chicago Press, Chicago, 1995.
2. Linzey A, Clarke PB: Animal Rights. A Historical Anthology. Columbia University Press, New York, 2004.
3. Armutak A: Yahudi ve Hristiyan dini kutsal kitaplarında hayvan hakları. İstanbul Üniv Vet Fak Derg, 34 (1): 39-55, 2008.
4. Armutak A: İslam dini kutsal kitabında hayvan hakları. İstanbul Üniv Vet Fak Derg, 34 (1): 57-66, 2008.
5. Ascione FR, Lockwood R: Cruelty to animals: Changing psychological, social and legislative perspectives. In, HSUS (Ed): State of the Animals 2000. pp. 39-53, Humane Society Press, Washington DC, 2001.
6. Anonymous: Act against Plowing by the Tayle, and Pulling the Wooll off Living Sheep. http://www.animalrightshistory.org/animal-rights-law/renaissance-legislation/1635-ireland-act-horses-sheep.htm, Accessed: 12.04.2011
7. Garner R: Political Animals: A Survey of the Animal Protection Movement in Britain. Parliam Aff , 46 (3): 333-352, 1993.
8. Legood G: Ethics and the history of animal welfare. In, Legood G (Ed): Veterinary Ethics: An Introduction. pp. 17-33, Continuum, London, 2000.
9. Sungurbey İ: Hayvan Hakları. İstanbul Üniversitesi Basımevi, İstanbul, 1992.
10. Melikoğlu B: Osmanlı Toplumunda Hayvana Yaklaşım. I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildirileri, 603-618, 30 Mart-1 Nisan, Elazığ, 2006.
11. Menteş Gürler A, Osmanağaoğlu Ş: Türkiye’de hayvanlari koruma kanununun tarihsel gelişimi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 15 (3): 325-330, 2009.
12. Thevenot J: The Travellers of Monsieur de Thevenot into the Levant. London, 1687.
13. Tournefort P: A voyage into the Levant. Vol. 2, London, 1741.
14. Melikoğlu B: Türkiye’de kurulan ilk hayvanlari koruma derneğinin tarihsel gelişimi. Vet Hekim Der Derg, 80 (1): 37-44, 2009.
15. Remlinger PA: Débuts et Tribulations de l’Institut Antirabique de Constantinople, Comment j’ai été forcé’ de me spécialiser dans l’étude de la rage. Tanger, 1934.
16. Unat EK: Türkiye’de başıboş köpeklerle savaş sorunu. Dirim, 54 (5-6): 165-172, 1979.
17. Anonymous: Hayvanat ile Hüsn-ü Muamele Hakkında Oniki Ders. Matbaa-i Agop Matyosyan, İstanbul, 1910.
18. Anonymous: Misis Manning’in vefati dolayısıyla. Vet Hekim Der Derg, 20, 35-39, 1948.
19. Anonymous: Türkiye Hayvanları Koruma Cemiyetinin Tarihçesi, Gayesi ve Faaliyeti. Türkiye Hayvanları Koruma Cemiyeti Yayınlarından, Sayı: 3, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1961.
20. Anonymous: Türkiye Hayvanları Koruma Derneği 1973 Senesi Raporu. İstanbul, 1974.
21. Anonymous: İstanbul Himâye-i Hayvânât Cemiyeti Nizamnâmesi. Selanik Matbaası, İstanbul, 1912.
22. Osmanağaoğlu Ş: Fizan sürgünü veteriner hekim Emin Çölaşan’ın tarim, hayvancilik ile veteriner hekimliğe ilişkin görüş ve önerileri. Türk Vet Hekim Birlik Derg, 10 (3-4): 122-131, 2010.
23. Afetinan A: İzmir İktisat Kongresi, 17 Şubat - 4 Mart 1923. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1989.
24. Anonymous: İstanbul Himaye-i Hayvanat Cemiyeti Nizamnamesi. Ekspres Matbaası, İstanbul, 1929.
25. Anonymous: Türkiye’de Hayvanları Koruma Cemiyetinin Onbeş Yıllık Faaliyeti. Vet Hekim Der Derg, 8 (5-6): 327-328, 1938.
26. Anonymous: Türkiye Hayvanları Koruma Cemiyeti 1960 Senesi Raporu. Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1961.
27. Anonymous: Türkiye Hayvanları Koruma Cemiyeti 1952 Senesi Raporu. Halk Basımevi, İstanbul, 1953.
28. Topçuoğlu ÜS: İstanbul ve Sokak Köpekleri. Sepya, İstanbul, 2010.
29. Anonymous: Hayvanları nasıl koruyalım. L. Mourkides Matbaası, İstanbul, 1933.
30. Anonymus: Türkiye Hayvanları Koruma Cemiyeti 1935 Senesi Raporu. L. Murkides Basımevi, İstanbul, 1936.
31. Menteş Gürler A, Yiğit A: Stray Animals in Turkey: Non-Governmental Organisations and Their Campaigns. International Joint Bioethics Congress on Inter-Cultural Bioethics: Asia and the West, Şanlıurfa, 14-18 November, 2005.
32. Gültiken N, Osmanağaoğlu Ş: The First Animal Federation of Turkey; HAYTAP. XXXIX International Congress of the World Association for the History of Veterinary Medicine & III: National Symposium of the Turkish Association for the History of Veterinary Medicine & Professional Ethics, 20-23 September, Antalya, Türkiye, p. 78, 2010.
33. Özkul T: Türk toplumunun hayvan hakları kavramına yaklaşımının belirlenmesine yönelik bir araştırma. SOBAG-108 K 192 Nolu Yayınlanmamış Proje, 2010.