SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ OKUMA KÜLTÜRLERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmada geleceğin sosyal bilgiler öğretmenleri olan öğretmen adaylarının okuma kültürlerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenolojik) desenine uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme göre belirlenmiştir. 2016-2017 Akademik yılı bahar döneminde Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi programına devam eden her sınıf düzeyinden 5'er kız ve 5'er erkek öğrenci olmak üzere 40 öğretmen adayı araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okuma kültürüne ilişkin deneyimleri kitap tercihleri, kitap tercihlerini etkileyen faktörler, etkilendikleri kitaplar, popüler kitaplar, kitap bütçeleri, kitaba ulaşma yolları, kitaptan uyarlanan filmler, kitap tavsiyeleri, kitap tartışmaları bağlamında betimsel analize göre incelenmiştir

A Qualitative Research on the Reading Cultures of the Social Studies Teacher Candidates

This research aims at revealing the reading cultures of the teacher candidates who are the social studies teachers in future. The research is carried out accordingly to phenomenological design one of the qualitative research methods. Phenomenological studies take daily life and experiences as source. The participants of the research are defined according to the criterion sampling, one of the purposeful sampling methods. Accordingly 5 girl and 5 boy students from each classes, totally 40 teacher candidates who attend in Social Studies program in Education Faculty at Sakarya University in the spring term of 2016-2017 Academic year become sampling of the research. As means of gathering date semi structured interview form developed by the researchers is used.This study is analyzed by subjecting to the descriptive analysis in the context of the experiences of social studies teacher candidates on reading culture, their choose of books, the factors affected their book selections, the books affected, popular books, books budget, the ways to reach the book, films adapted from books, book recommendations and book discussions

___

Akturan, U. & Esen, A.(2008). Fenomenoloji (ss. 83‐98), Nitel Araştırma Yöntemleri, (Editörler: Baş, T. & Akturan, U.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Akyol, H.(1997). Okuma ve prensipleri. Çağdaş eğitim. Yıl:22, Sayı:233, s. 26-279.

Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Arı, E. & Demir, M. K. (2013) İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.

Arslan, Y., Çelik, Z. & Çelik, E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 26, 2009, ss. 113-124.

Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü. & Canlı, S. (tarihsiz) Okuma Kültürü Üzerine Bir Araştırma. 1 Ağustos 2017 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/ dergiler/milli_egitim_dergisi/169/mustafa.pdf adresinden erişildi.

Batur, Z., Gülveren, H. & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak eğitim fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.

Bozpolar, E. ( 2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks. 2(1), 411- 428.

Coşkun, E .(2002). Okumanın hayatımızdaki yeri ve okuma sürecinin oluşumu. Tübar, XI (Bahar), s.231-244.

Demir, T. (2009). İlköğretim II. kademe öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma (Gazi Üniversitesi Örneği). Turkish studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3, s.717-745

Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,2/6,s.208-223.

Esgin, A. & Karadağ, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı. Popüler Bilim. Eylül 2000, s.19-23.

Gömleksiz, M, N. & Telo, A. (2003). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı (Fırat Üniversitesi eğitim fakültesi örneği). I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. 15-17 Mayıs. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi. s.356-364.

Gülerer, S. ve Batur, Z. (2005). Yanlış okuma tutum ve davranışları. A.K.Ü Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 89–102.

Güneş, F. (2004), Okuma yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayıncılık.

İleri, A. (2017). Okuma kültürü ve okul kütüphaneleri raporu 2017 / okul kütüphanecileri derneği, Türk Kütüphaneciliği 31, 2 (2017), 259-262.

İnce-Samur, Ö. (2014). Türkiye’deki ve dünyadaki çalışmaların tanıklığında “okuma kültürü” Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 11, Sayı 22, 2014- 2, s.157-188.

Karaaslan, S. (2016). Türk eğitim politikasında okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası, 2016, 17 (1) 104-119.

Kavcar, C, Oğuzkan, F & Sever, S. (2005). Türkçe öğretimi (Türkçe ve sınıf öğretmenleri için). Genişletilmiş 7. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi

Koç, S. & Müftüoğlu, G. (2008). Dinleme ve okuma öğretimi. 27 Nisan 2017 tarihinde w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/2277/unite04.pdf adresinden erişildi.

Koçak, B., Çermik, F., Polat, S. & Şahin, N. (2016). Öğretmen adaylarının kitap okuma tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.

Kurudayıoğlu, M & Çelik, G. ( 2013). Türkçe öğretmeni adaylarının okumaya ve okuma eğitimine ilişkin özyeterlik algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/4

MEB, (2005). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.

Odabaş H; Odabaş, Z. Y. ve Coşkun, P. (2008) Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası. C.9, (2), s.431-465

Özdemir, E. (1993). Okuma sanatı. Ankara: İnkılâp Kitabevi.

Özdemir, E. (1997). Eleştirel okuma. Ankara: Ümit Yayıncılık

Sağlam, M, Suna, Ç. & Çengelci, T. (2007). “Sınıf öğretmenliği ile diğer öğretmenlik programları öğrencilerinin okuma alışkanlığı düzeylerinin karşılaştırılması”. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27–29 Nisan, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, s. 325–328.

Saracaloğlu, Asuman S. Bozkurt, N. & Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları, Yıl: 4 (12), s. 149-157

Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.

Şengül, M. & Yalçın, S. K. (2004), Okuma ve anlama becerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak hazırlanan bir model önerisi, Millî Eğitim Dergisi, Sayı: 164, Ankara.

Uzun, G. L. (2009). Yaratıcı bir süreç olarak okuma. Dil Dergisi, Sayı: 143, OcakŞubat-Mart.

Yalçın, A. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları

Yazıcı, K. (2006). Sosyal bilgiler ve okuma becerileri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 26, Sayı 1. 273-283

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.