Fahreddîn Er-Râzî Örnekliğinde Mü’minûn Sûresi’ndeki Hidayete Ulaştırıcı Fiiller

İman esaslarından gâye ve hikmet; hakikatın bilinmesi, düşünülmesi, inanılması, içselleştirilmesi ve davranış olarak yansımasıdır. Düşünce ve kalp alanından eylem ve hareket alanına çıkamamış iman, meyvesiz bir ağaca benzer. Kalpte mevcut iman ışığının hiç sönmeden parlaması ve giderek gücünü artırması ancak imanın göstergesi fiillerle mümkündür. Allah, Mü’minûn sûresinde bazı fiilleri özgür iradeleriyle gerçekleştirenlerin huzur ve mutlulukla dünya hayatını yaşadıktan sonra ahirette de Firdevs adlı cennetlere gireceklerini vadetmektedir. Bu sûrede bir yandan imanın tezâhürü olan filleri yapan mü’minlere dünya ve ahirette saadet içinde olacağı va’d edilirken diğer yandan amel ile imanı bir sayan Harîcî yaklaşım ile fiillerin imanla hiçbir ilişkisi olmadığını savunan Cehmî görüşler eleştirilmektedir. Bu makalede büyük düşünür ve âlim Fahreddîn er-Râzî’nin (ö.606/1210) Mü’minûn sûresi’ndeki imanın tezâhürü hidayete ulaştırıcı fiiller hakkında görüşleri ve konuyla ilgili bazı itikadî problemlere çözüm önerileri incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fahreddîn er-Râzî, İman tezâhürü, Fiiller, Hidayet

In the sample Fahreddîn Al-Razi, Guided Leads to Behaviors Are in Mu’minun Surah Behaviors that Lead to Guidance

Purpose of the principles of faith and wisdom; truth be known, be considered, to believe, as a reflection of internalization and behavior. The believe he didn't get out in the field of action and movement, from the area of your thoughts and heart, a fruit tree that is.The light of faith present in the heart of never flare is extinguished before, increasingly the growing power of Faith, you may be able to with the behavior of the indicator. God in Mu’minun Surah, some behaviors of their own free will are those who, after living the life of peace and joy with the world, the life of heaven that they want to promise named Firdevs in the hereafter. This in Surah, engaging in conduct which is a manifestation of the faith believers, to that promise the world and in the Hereafter will be in bliss while would on the one hand by the behavior of the Harijia approach to faith to see, the faith of some who argued that behavior had nothing to do with Cahmiyya specs are have been criticized. This article opinions and suggestions for solutions to problems and theology are examined, about guided leads to Behaviors are the appearance of faith in mu’minun surah of Islamic scholar and thinker Fahreddîn al-Râzî (606/1210).

Keywords:

Fahreddîn al-Razi, Appearance of faith, Behaviors, Guidance,

PDF

___

Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 1990.
Buhârî, Muhammed İbn İsmail, el-Camiu’s-sahih, Çağrı yayınları, İstanbul, 1981.
Cebeci, Lutfullah, “Mefatihu’l-Gayb”, cilt: 28, DİA, İstanbul, 2003.
Darimî, Abdullah İbn Abdurrahman, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
Ebû Hanîfe, Numan b. Sabit, el-Fıkhu’l-Ekber, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri, (Çev. Mustafa Öz), Marmara Üniv. İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1995.
Eş’arî, Ebû’l-Hasan, Makâlâtü'l-İslâmiyyîn ve İhtilâfü'l-Musallîn, thk. M. Abdülhamîd, Kahire, 1389/1969.
Isfehanî, Ragıb, Mu’cemu Müfredatı Elfazi’l-Kur’ân, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1992. İbn Haldûn, Ebû Zeyd Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddime, haz.Süleyman Uludağ, y.y., İstanbul, 1983.
İbn Hallikan, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrahim b. Ebî Bekr, Vefeyâtü’l-A‘yân, y.y., Beyrut, 1977.
İbn Hanbel, Ahmed, el-Müsned, y.y., Beyrut, trs.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâ ve’n-Nihal, y.y., Beyrut, trs.
İbnü’l-Esir, Ebû’l-Hasen Muhammed, el-Kamil fi’t-Tarih, yy. Kahire, 1966.
İbnü’l-Kıftî, Ebû’l-Hasen Cemâlüddîn Ali b. Yusuf b. İbrahîm b. Abdilvâhid eş-Şeybânî, İhbârü’l-Ulemâ bi Ahkami’l-Hukema, y.y., Kahire, trs.
Kâdı Abdulcebbâr, el-Muğni fi Ebvabi’t-Tevhidi ve’l-Adl, y.y., Kahire, 1965.
Kâtip Çelebi, Hacı Halife, Keşfu'z-Zunûn, y.y., İstanbul, 1941.
Müslim, Ebû’l-Hüseyin el-Kuşeyri, es-Sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
Nesefî, Ebû’l-Muîn, Bahru’l-Kelâm fi Akâid-i Ehli’l-İslâm, (Trc. C. Akpınar), y.y, Konya, 1977.
Râzî, Fahreddîn, el-Muhassalu’l-Efkâri’l-Mütekaddimîn ve’l-Müteahhirîn, (Çev. H. Atay), Ankara Üniv. İlahiyat Fakültesi Yay., Ankara, 1978.
_______, Mefatihu’l-Gayb, Darü’l-Fikr, Beyrut, 1981.
_______, İsmetü’l-Enbiya,thk: M.Hicazi, Mektebetü’l-Hancı, Kahire, 1986.
_______, el-Metâlibü’l-Âliye mine’l ilmi’l-İlahi, thk. A.Hicâzî es-Sekka, y.y., Beyrut, 1987.
_______, Mealimu Usuli’d-Din, Çev. Nadim Macit, İslâm İnancının Ana Konuları, İhtar Yay., Erzurum, 1996.
_______, Esasu’t-Takdis fi İlmi’l-Kelâm, (Çev.İbrahim Coşkun), İz Yayıncılık, İstanbul, 2004.
Subkî, Tacuddin, Tabakatu'ş-Şafiiyye, y.y., Mısır, 1964.
Taftazanî, Saduddin, Şerhul-Makasıd, thk: A.Umeyre, S.Musa Şeref, Alemü'l-Kütüb, Beyrut, 1998.
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
Topaloğlu, Bekir, Kelam İlmi, Damla Yayınları, İstanbul, 1995.
Toprak, Süleyman, Ahirete İman, DİB Yay, Ankara, 2015.
Uludağ, Süleyman, Fahrettin Râzî, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991.
Yaşaroğlu, M.Kâmil, “Mü’minûn Sûresi”, DİA, cilt: 31, İstanbul, 2006.
Yavuz, Yusuf Şevki, “Fahreddîn er-Râzî”, DİA, Cilt: 12, İstanbul, 1995.