Ahmet Çağdaş ACARA, Sedat YANTURALI, Ömer CANACIK, Mustafa BOLATKALE

Acil Servise İş Kazası Nedeniyle Başvuran Hastalarda İş Kazası Nedenleri, İş Kazalarının Oluşum Mekanizmaları ve Çözüm Önerilerinin İncelenmesi

Amaç: Ülkemizde iş kazaları nedeniyle her yıl binlerce insan ölmekte, on binlerce insan sakat kalmakta ve sağlığını yitirmektedir. Bu durumun en önemli nedenleri; işçi sağlığı ve iş güvenliğine yeterli önemin verilmemesi, denetim eksikliği, işverenin, işçi sağlığı ve iş güvenliği alanını maliyet olarak görmesidir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de birçok meslektaşımız iş kazaları sonucunda yaşamını kaybetmiş veya çeşitli sağlık sorunlarına maruz kalan kazazedelerle karşı karşıya kalmışlar ve kalmaya devam etmektedirler. İş kazalarının doğru ve bilimsel değerlendirilmesi en başta içinde yaşadığımız topluma ve birlikte çalıştığımız insanlara karşı sorumluluğumuzdur. Çalışmamızın amacı, iş kazası nedeniyle acil servisimize başvuran hastaların sosyodemografik özelliklerini, iş kazası nedenlerini, kazaların oluşum mekanizmalarını ve kazazede açısından kaza oluşumu neden ve çözüm önerilerini tespit etmektir. Materyal ve Metot: Kesitsel tipteki bu prospektif çalışma acil Servise iş kazası nedeniyle başvuran 18 yaş ve üzeri, ardışık kazazedeler üzerinde yüz yüze görüşme yöntemi görüşme yöntemi ile yapılan bir anket çalışmasıdır. Tüm hastalardan bilgilendirilmiş onam alındı. Çalışma Helsinki Deklarasyonuna uygun olarak gerçekleştirildi. Bulgular: Çalışmamız süresince acil servisimize 40,185 hasta başvurusu olmuştur. Bunların 287’si (%0,71) iş kazasıdır. Hastalardan 170›i (%59,2) çalışmaya dâhil edilmiştir. Hastaların 117 si çalışmaya katılmak istemediği için, çalışmadan dışlandı. Kazazedelerin eğitim durumuna göre eğer önlem alınsa idi kaza olmazdı sorusuna cevaplarında gruplar arası istatistiksel anlamlılık saptanmadı (p=0,321, Tablo 2). Sonuç: İş kazası geçiren ve acilimize başvuran hastaların çoğu düşük-orta eğitim düzeyine sahip, genç işçilerdir. İş kazaları sonucu yaralanmaların çoğu acilimize öğleden sonra başvurmaktadırlar. Kendi ifadelerine göre yeterli iş eğitimi almadıkları, iş yeri güvenliği yetersiz iş ortamlarında çalıştıklarını ifade etmelerine rağmen çoğu gerekli önlemler alınsa dahi iş kazasının önlemeyeceği yönünde görüşe sahiptirler.

Anahtar Kelimeler:

iş kazaları, oluşum mekanizmaları, nedenleri, acil servis

PDF

___

1. Yardım N, Çipil Z, Vardar C, Mollahaliloğlu S. Türkiye İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları:2000–2005 Yıllan Ölüm Hızları. Dicle Tıp Dergisi 2007;34:264–71.
2. Gary BE, McCutcheon EP, Persi MA. Workplace Health and Safety for Emergency Department Personnel. Critical Decisions in Emergency Medicine 1998;12:1–8.
3. Bilir N. İş sağlığı ve güvenliği. Hacettepe Üniversitesi yayınları. Ankara; 2004.
4. http ://www.ilo.org/global/What_we_do/Events/ Symposiaseminarsandworkshops/lang--en/WCMS_093745/ index.htm (Erişim: 14.09.2016).
5. Hamalainen P. The effect of globalization on occupational accidents. Safety Science 2009;47:733-42.
6. http://www.ilo.org/global/About_the_ILO/Media_and_public_information/Press_releases/lang--en/WCMS_093776/ index.htm (Erişim: 05.09.2017).
7. SGK İstatistik Yıllığı 2013. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
8. T.C. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi 2 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2009–2013. s.3
9. Yılmaz G. İş kazalarının maliyeti. Çalışma Ortamı Dergisi 1999;43:11-12. https://calismaortami.fisek.org.tr/wp-content/uploads/calisma_ortami43.pdf
10. Akbulut T. İşçi sağlığı prensip ve uygulamaları. Sistem yayıncılık. İstanbul: 1998.S:110-120
11. Social Insurance Institution Yearly Statistical Report, 2013. Türkiye Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Web Site. Available at:http://wvm.sgk.gov.tr/vvps/portal/Anasayfa/Istatistikler. (Erişim: 05.09.2016).
12. http://epp.eurostat.ec.europa.eu (Erişim: 05.09.2016).
13. Republic of Turkey, Prime Ministry, Turkish Statistical Institute (TURKSTAT). Occupational statistics, general industrial and workplaces count (2013). Available at: (http://www.tuik.gov.tr/)
14. Dünya Ekonomik Forumu 2009 verileri, http://www.weforum.org. (Erişim: 09.09.2016).
15. Saygin M, Tunçbilek AM. S. S. K Yüksek Sağlık Kurulu’na Başvuran İş Kazası Olgularının Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2000;53(3):193–9.
16. Demirbilek S, Pazarlıoğlu MV. Türkiye’de İş Kazalarının Oluşumunda Etkili Olan Faktörler: Ampirik Bir Uygulama Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2007;44:81–91.
17. Jackson LL. Non-fatal occupational injuries and illnesses treated in hospital emergency departments in the United States, Injury Prevention 2001;7:21–6.
18. Hertz RP, Emmett EA. Risk factors for occupational hand injury. J Occup Med 1986;28:36–41.
19. Ünal H, Gök A, Gök K. Occupational Accident Characteristics in Türkiye Between1997–2005. Kastamonu Eğitim Dergisi 2008;16:637–50.
20. Sorock GS, Lombardi DA, Hauser RB, Eisen EA, Herrick RF, Mittleman MA. Acute traumatic occupational hand injuries: type, location, and severity. J Occup Environ Med 2002;44(4):345–51.
21. ILO Safety in numbers, 2003. Pointers for a global safety culture at work. Geneva, International Labour Office. 27pp. https:// www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_142840/lang--en/index.htm