Turgut DOLANBAY, Hüseyin Fatih GÜL, Murat ARAS, Eray ATALAY, Gizem GECGEL

Acil Servise Başvuran Zehirlenme Vakalarının Retrospektif Analizi: Kars ili örneği

Amaç: Acil serviste zehirlenme vakaları sık görülen hasta grupları olup, bu çalışmada acil servise başvuran zehirlenme vakalarının demografik verilerinin retrospektif olarak incelenmesi amaçlandı. Materyal ve Metot: 23.05.2019 tarihi ile 01.01.2018 tarihleri arasında Kafkas Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Acil Servisi’ne, zehirlenme şikayeti ile başvuran, 18 yaş üstü hastaların tamamının demografik verileri hastane otomasyon sistemi kullanılarak retrospektif olarak incelendi. Hasta verilerinin kıyaslanması için SPSS-20 paket programı kullanıldı. Bulgular: Çalışmada, zehirlenme şikayeti ile acil servise başvuran toplam hasta sayısı 49’idi. Hastaların 1 tanesi ilacı kaza ile almış olup, geri kalanlar özkıyım amaçlı ilaç alımlarından oluşmaktaydı. Toplam hasta sayısının %67,3’ünün (33 hasta) kadın, %32,7’sinin (16 hasta) ise erkek olduğu saptanırken, hastaların yaş ortalamaları ise 25,63±7,56’idi. Hastaların medeni halleri incelendiğinde, %55,1’inin (27 hasta) bekar, %40,8’inin (20 hasta) evli, %4,1’inin (2 hasta) eşinden ayrı olduğu tespit edildi. Ayrıca acil servise zehirlenme şikayeti ile gelen hastaların %57,1’inin (28 hasta) şehir merkezinde, %28,6’sının (14 hasta) ilçe merkezinde ve %14,3’ünün (7 hasta) köyde ikamet ettiği tespit edildi. Hastalar arasında zehirlenmeye neden olan ilaç grupları incelendiğinde NSAİİ, gribal ilaçlar ve parasetamol kombinasyonları’ndan oluşan ilaç grubunun ile psikiyatrik ilaç kullanımına bağlı zehirlenmelerin çoklu ilaç zehirlenmelerinden sonra en sık karşılaşılan zehirlenmeler olduğu tespit edildi. Öte yandan psikiyatrik ilaç grubu alımı sonrası zehirlenmelere bağlı hastane yatış sayıları ve mortalite oranları diğer ilaç grubu alımlarına göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Sonuç: Zehirlenme vakalarının büyük çoğunluğunun özkıyım amaçlı olduğunu ve bu nedenle mutlaka psikiyatri konsültasyonun istenmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Ayrıca reçetesiz ilaç teminin önüne geçilmesinin ülkemizdeki zehirlenme vakalarını önemli oranda azaltacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler:

zehirlenme; özkıyım; NSAİİ; parasetamol; psikiyatrik ilaç grubu

PDF

___

1. Chirasirisap K, Ussanawarong S, Tassaneeyakul W, Reungsritrakool W, Prasitwatanaseree W, Sripanyawit U et al. A study of major cause and types of poisoning in Khonkaen, Thailand. Vet Hum Toxicol 1992;34:489–92.
2. Pınar A, Fowler J. Acute poisoning in İzmir, Turkey. A pilot epidemiologic study. J Toxicol Clin Toxicol 1993;31:593–601.
3. Göksu S, Yıldırım C, Kocaoğlu H, Tutak A, Öner U. Characteristics of acute adult poisoning in Gaziantep, Turkey. J Toxicol Clin Toxicol 2002;40:833–7.
4. Ayaz T, Bilir Ö, Ersunan G, Şahin OZ, Yavaşi Ö, Rakıcı H. İntihar Amaçlı İlaç Zehirlenmelerinin Değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi 2015;7:53–6.
5. Murphy GE. Why women are less likely than men, to commit suicide. Compr Pschiatry 1998;39:165–75.
6. Gunnell D, Eddleston M. Suicide by intentional ingestion of pesticides: a continuing tragedy in developing countries. Int J Epidemiol 2003;32:902–9.
7. Henderson A, Wright M, Pond SM. Experience with acute overdose patients admitted to an intensive unit over six years. Med J Aust 1993;158:28–30.
8. Bucaretchi F, Baracat E. Acute toxic exposure in children: an overview. J Pediatr 2005;81:212–22.
9. Guthrie E, Kapur N, Mackway-Jones K, Chew-Graham C, Moorey J, Mendel E et al. Randomized controlled trial of brief psychological intervention after deliberate self- poisoning. BMJ 2001;323:135–8.
10. Akgün FS, Şentürk Ö, Özunal ZG, Sağlam E. Yoğun Bakıma Yatırılan Zehirlenme Olgularının Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniv Tıp Derg 2018;9:109–13.
11. Wunderlich U, Bronisch, Wittchen HU. Gender differences in adolescents and young adults with suicidal behaviour. Acta Psychiatr Scand 2001;104:332–39.
12. Aydın A. Yoğun Bakım Ünitesinde Takip Edilen Zehirlenme Olgularının Değerlendirilmesi: Retrospektif Çalışma. Firat Med J 2019;24:129–33.
13. Sut N, Memis D. Intensive care costs of acute poisoning cases. Clin Toxicol 2008;46:457–60.
14. Yip SF, Callanan C, Yuen PH. Urban/rural and gender differentials in suicide rates: east and west. J Affect Dis 2000;57:99–106.
15. Sorge M, Weidhase L, Bernhard M, Gries A, Petros S. Selfpoisoning in the acute care medicine 2005–2012. Anaesthesist 2015;64:456–62.
16. Özayar E, Değerli S, Güleç H, Şahin Ş, Dereli N. Yoğun bakıma kabul edilen zehirlenme olgularının retrospektif analizi. Yoğun Bakım Dergisi 2011;3:59–62.
17. Liisanantti JH, Ohtohen P, Kiviniemi O, Laurila JJ, AlaKokko TI. Risk factors for prolonged intensive care unit stay and hospital mortality in acute drug poisoned patients: An Evaluation of the psysiologic and laboratory parameters on admission. J Crit Care 2011;26:160–5.
18. Güloğlu C, Kara IH. Acute Poisoning Cases Admitted To A Unıversity Hospital Emergency Department İn Diyarbakır, Turkey. HET 2005;24:49–54.
19. Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, Kesikminare M, Tombulca N, Aydoğan G et al. Çocuk acil kliniği 2005 yılı akut zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Marmara Medical Journal 2007;20:12–20.
20. Retamal P, Humphreys D. Occurence of suicide and seasonal variation. Rey Saude Publica 1998;32:408–12.
21. Ekinci M, Okanlı A, Gözüağca D. Mevsimsel Depresyonlar ve Baş Etme Yolları. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences 2005;8:109–112.
22. Şenol V, Ünalan D, Avşaroğulları L, intihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Anabilim Dalı’na başvuran olguların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:19–29.
23. Dağlı R, Kocaoğlu N, Bayır H, Hakkı M, Erbesler ZA, Kahraman M et al. Yoğun bakım servisimizdeki intoksikasyon vakalarının incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp dergisi 2016;3:17–20.
24. Köse I, Zincircioğlu Ç, Şenoğlu N, Yılmaz Ç, Atçeken G, Erbay RH. one-year retrospective analysis of poisoning cases admidted to our intensive care unit and evaluation of mortality related factors. Tepecik Eğit Ve Araşt. Hast Dergisi 2015;25:28–32.
25. Goldney RD. Suicide prevention is possible: a review of recent studies. Arch Suicide Res 1998;4:329–39.
26. Vajda J, Steinbeck K. Factors associated with repeat suicide attempts among adolescents. Australian and New Zeland Journal of Psychiatry 2000;34:437–45.