Üniversitede kadın olmak: Akademik örgütte toplumsal cinsiyet sorunu: Nitel bir çalışma

Bu araştırmada kadın akademisyenlerin, üniversitede kadın olma durumuna ait görüşlerinden yola çıkarak, eğitim örgütleri içinde önemli bir paya sahip ve aynı zamanda devletin önemli bir ideolojik aracı olan akademik bir örgütün, kadın sorunu konusundaki konumunu açıklamak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 öğretim yılında Türkiyede, Eskişehirdeki bir üniversitede, öğretmen yetiştiren bir kurum olan yüksek öğretim örgütünde görevli 21 kadın akademisyen oluşturmaktadır. Çalışma, kuram oluşturmayı temel alan bir anlayışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan nitel araştırma (Yıldırım & Şimşek, 2006:39) modelinde hazırlanmıştır. Bu çalışmada sürece dayalı değerlendirme uygulamalarında kullanılan veri toplama tekniklerinden görüşme tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan içerik analizi tekniğine göre çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları, araştırma kapsamındaki akademik örgütün toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadın olma sorunu bağlamında verili toplumsal normatif yapıyı dönüştürme konusunda etkili örgütsel ve yönetsel özelliğe sahip olmadığını göstermiştir.

Being a women at university: A qualitative research

Academic organizations and universities are an important part of social life and also an important ideological tool of the state. Accordingly, political, social and cultural issues can reach universities and other higher education institutions. Gender discrimination and the issues of being a woman are crucial problems in our society, in the political arena and also at university. In this sense, this research has been designed to explain the position of women and the issue of being a woman in an academic organization. The 21 participants of the research (study group) were selected from female academics who are employed in a teacher training institution in Eskişehir which is a major part of a higher education organization. The study was conducted based on the qualitative research method and an interview technique was used for collecting data. The data was interpreted using the content analysis research method. The results of the research have shown that according to women academics, within the context of gender inequality and being women, the academic organization -within the scope of the problem- has maintained the existing social normative structure regarding gender and was not effective in transforming to gendered organizational culture and administrative approaches.

PDF

___

Adams V. (2000). Male and Female: Differences Between Them. İçinde Ashton- Jones E., Olson G. A., Perry M. G. (Eds.), The Gender Reader, 2. bs. Boston: Ally & Bacon: 10.
AFT. Higher Education. Promoting Gender Diversity in the Faculty: What Higher Education Unions Can Do. www.aft.org (erişim tarihi:25.10.2011).
Althusser L. (2010). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (çev.:Alp Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
Auerbach C. F. (2003). Qualitative Data: An İntroduction to Egding and Analysis. New Yorkand London: New York University Press.
Barry J., Berg E. & Chandler J. (2006). Academic Shape Shifting: Gender, Management and İdentities in Sweden and England. Organization 13: 275- 291.
Bhalalusesa E. (1998): Women's Career and Professional Development: Experiences and challenges. Gender and Education, 10:1, 21-33.
Bourdieu P. (2002). Karşı ateşler. (çev. Halime Yücel). İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
Bourdieu P. (1990). Reproduction in Education, Society and Culture. London: Sage Publication.
Butler J. (2010). Cinsiyet Belası. Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. (çev: Başak Ertür) İstanbul: Metis Yayınları. (2.basım).
Britton D. M. (2000). The Epistemology of the Gendered Organization. Gender and Society, 2000 14: 418-430.
Cavelho T. & Machado L. M. (2010). Gender and Shifts in Higher Education Managerial Regimes. Australian Universities Review, 52(2): 33-42.
Cockburn C. (2005). Hat, Kıbrısta Kadınlar, Taksim ve Toplumsal Cinsiyet Düzeni (Çev. Selda Somuncuoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
Coleman M. (2003). Gender and the Orthodoxies of Leadership. School Leadership & Management, 23(3): 325339.
Connell R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. (çev.: Cem Soydemir). İstanbul: Ayrıntı yayınları.
Çelik Ö. (2008). Ataerkil Sistem Bağlamında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Benimsenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Deem R. (2003). Gender, Organizational Cultures and Practices of Manager- Academics in UK Universities. Gender, Work and Organization, 10(2): 239- 260.
Direk Z. (2007). Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi. İçinde Direk Z. (Der.), Cinsiyetli Olmak. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları: 67- 84.
Ducklin A. & Ozga J. (2007). Gender and Management in Further Education in Scotland: An Agenda for Research. Gender and Education, 19(5): 627646.
Foucault M. (2000). Özne ve İktidar. (1.bs.) İstanbul. Ayrıntı yayınları.
George L. & Jenny F. (2000). The Restructuring of Academic Work in Australia: Power, Management and Gender. British Journal of Sociology of Education, 21: 2: 257-267.
Harraway D. (2006). Siborg Manifestosu. (çev.: Osman Akınhay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
Hey V. & Bradford S. (2004). The Return of the Repressed?: The Gender Politics of Emergent Forms of Professionalism in Education. Journal of Education Policy 19,(6):1-23.
Kahraman S. D. (2010). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 3 (1): 30-35
Karasar N. (1999). Bilimsel Araştırma Teknikleri. Kavramlar, İlkeler, Teknikler (8.bs.). Ankara: 3A Araştırma.
Karslı F. Ş. (2005). Örgüt Kültürü ve Kadın Yöneticiler. Yayınlanmamış dönem projesi. Ankara Üniversitesi.
Turner K. J. (2007). Women, Men, and Myth in the Academy. Review of Communication, 7:(4): 333-337.
Lloyd G. (1996). Erkek Akıl. Batı Felsefesinde Erkek ve Kadın. (çev. Muttalip Özcan). İstanbul: Ayrıntı yayınları.
Lester J. (2008). Performing Gender in the Workplace : Gender Socialization, Power, and Identity among Women Faculty Members. Community College Review 35: 277-292.
Olstead R. (2011). Gender, Space and Fear: A Study of Womens Edgework. Emotion, Space and Society, 4: 86-94.
Özkanlı Ö. (2007). Türkiyede Kadın Akademisyenlerin Durumu. Eğitim ve Bilim Education and Science, 32(144):59-71.
Patton M. Q. (1990).Qualitative Evaluation and Research Methods (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.
Priola V. (2007). Being Female Doing Gender. Narratives of Women in Education Management. Gender and Education, 19(1): 21-40.
Raddon A. (2002). Mothers in the Academy: Positioned and Positioning within Discourses of the Successful Academic and the Good Mother. Studies in Higher Education, 27(4): 388403.
Rusch E. A(2008). Gender and Race in Leadership Preparation: A Constrained Discourse. Educational Administration Quarterly, 44 (1): 3-29.
Sancar S.(2002-2003). Üniversitede Feminizm, Bağlam, Gündem ve Olanaklar. Toplum ve Bilim: Güz, (1): 202-216.
Sancar S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar. Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis yayınları.
Sancar S., Tan M., Ecevit M. & Acuner S. (2008). Türkiyede Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği. Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri. Kadın-erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset raporunun güncellemesi. TÜSİAD & KAGİDER yayınları. İstanbul.
Sayılan F. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim: Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim. Olanaklar ve Sınırlar. (der.: Fevziye Sayılan). Ankara: Dipnot Yayınları: 13- 68.
Skelton C. (2005). The İndividualized (Woman) in the Academy: Ulrich Beck, Gender and Power. Gender and Education, 17( 3): 319332.
Thompson A. (2003). Special Series on Girls and Women in Education Caring in Context: Four Feminist Theories on Gender and Education. Curriculum Inquiry, 33(1):1-57.
Tomàs M., Lavie J. M., Duran M. M., Guillamon C. (2010). Women in Academic Administration at the University. Educational Management Administration & Leadership, 38: 487-502.
West J. (1995). The Trouble with Equal Opportunities: The Case of Women Academics. Gender and Education, 7(1): 51-68.
White K., Carvalho T. & Riordan S. (2011): Gender, Power and Managerialism in Universities. Journal of Higher Education Policy and Management, 33(2): 179-188.
Yıldırım A. & Şimşek H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (2. bs.). Ankara: Seçkin yayıncılık.