Neo-liberal Zamanlarda Feminist Teori: Özneye Yeni Yaklaşımlar

Ondokuzuncu yüzyıldan bu yana kadın haklarının iyileştirilmesini hedefleyen Feminizm, felsefi ve aktivist bir hareket olarak gelişti. İdeolojik bir hareket olduğundan tarihin farklı devrelerinde beden, cinsel eğilimler, sınıf/ırk farklılıkları konusunda iktidar ve kadın özne arasındaki çok boyutlu ilişkileri analiz etmeye çalıştı. Neo-liberal dönemin felsefi etkilerinden biri olan postmodernizm ise feminist teoriyi hem bilginin üretilmesinin normatif koşulları hem de bu bilgiyi üreten özne açısından tartışmaya açmıştır. Aydınlanma döneminin dayandığı rasyonalizm/ irrasyonalizm, akıl /beden, özne/ nesne gibi düalizmlerin eleştirisini sunan postmodern etki feminist teoride kadın özneyi yapıbozuma uğratan, sosyal inşacılık bağlamında yeni bir özne kategorisi yarattı. Çalışma postmodernist zamanlarda feminist teorideki " özne"nin kaybına ve yeni performatif özne olasılıklarına yol açan tartışma hattını ele almaya çalışacaktır. Yeni özne tartışmaları neoliberalleşen iktidarın neresinde konumlanmaktadır? sorusu özelikle neoliberalizmle feminizmin dönemsel yakınlığına ilişkin eleştiriler açısından yanıtlanmaya çalışılacaktır.

Feminist Theory in Neoliberal Times: New Approaches to the Subject

Since the 19th century feminism that aimed at improving the rights of women evolved in two dimensions: the philosophical and activist movement. Hence, feminism is an ideological movement which aims at analyzing multidimensional relationships between female subject and power in historical times and focusing on body, sexual roles, sexual orientation, or class/racial differences. One of the philosophical impact of neoliberal era is postmodernism --both normative conditions of producing the information and also the subject of producing this information has led to the debate. The postmodern effect which offers the criticism is based on the dualism of the Enlightenment such as rationalism / irrationalism, mind/body, subject/object created a new subject category of social constructionism context which has also been deconstructed female subject in feminist theory. This study will therefore discusses the loss of 'subject' and the discussion line that leads to new possibilities of performative subject in feminist theory as it relates to postmodernist times. The question of 'where the discussions of new subject are situated in the neoliberalizing power?' will attempt to be answered in terms of the criticism of the periodic proximity.

___

  • Butler J. (2008a). Cinsiyet Belası (Çev: Başak Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
  • ButlerJ. (2008b). Olumsal Temeller: Feminizm ve Postmodernizm Sorusu. İçinde, Butler J.; Benhabib S.; Fraser N. & Cornell D. (Eds.), Çatışan Feminizmler. İstanbul: Metis Yayınları: 44-68.
  • Connell R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar (Çev: Cem Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Cornwall C.; Gideon J. & Wils K. (2009). Introduction: Reclaiming Feminism: Gender and Neoliberalism, IDS Bulletin, 39: 1-9.
  • Coşar S. & Kerestecioğlu İ. (2013). Feminizmin Neoliberalizmle İmtihanı. Doğu Batı, 64: 21-37.
  • Eisenstein H. (2013). Feminizm ve Neoliberal Küreselleşme Arasında Gizli ve Tehlikeli Bir İlişki mi Mevcut? İçinde, Özuğurlu A. (Ed.), 21. yy Feminizmine Doğru. Ankara: Notabene Yayınları: 29-69.
  • Ettlinger N. & Hartmann C. (2015). Post/Neo/Liberalism in Relational Perspective. Political Geography, 48: 37-48.
  • Foucault M. (2003). Cinselliğin Tarihi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Fraser, N. (2009). Feminism, Capitalism and the Cunning of History. New Left Review, 56: 97- 117.
  • Jackson S. ve Scott S. (2012). Cinselliği Kuramlaştırmak (Çev: Selen Serezli). Ankara: Notabene Yayınları. Rottenberg C. (2013). The Rise of Neoliberal Feminism. Cultural Studies, 28(3): 418-437.
  • Savran G. (2004). Beden Emek Tarih. İstanbul: Kanat Yayınları.
  • Weeks K. (2012). Feminist Öznelerin Kuruluşu. (Çev: İlkay Özküralpli). İstanbul: Otonom Yayınları. Wittig M. (2012). Straight Düşünce (Çev: Leman Sevda Darıcıoğlu & Pınar Büyüktaş). İstanbul: Sel Yayıncılık.