Ayşe GÜNSEL, Selda KÖROĞLU, Latife DEMİRCİ

ÇALIŞMA HAYATINDA KADINLARIN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE CAM TAVAN ALGILARI: KADIN ÖĞRETMENLER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

B u araştırmanın amacı, kadınların çalışma hayatında yaşadıkları sorunları ve Cam Tavan Sendromu’na yönelik algılarını eğitim sektörü kapsamında ele almaktır. Bu amaçla, yönetim kademelerinde yer alan 15 bayan öğretmen üzerinde yarı yapılandırılmış mülakat tekniği uygulanmıştır. Mülakat sonuçları; (i) kadın öğretmenlerin kadın olmanın beraberinde getirmekte olduğu duygusal derinlik ile yüzleştiklerini, ancak bu duygusal derinliğin pozitif sonuçlarının da olabileceğini göstermekte, (ii) kadın öğretmenlerin en temel sorununun aile hayatı ile iş hayatı arasındaki dengeyi sağlamak olduğunu ortaya koymakta, (iii) kadın öğretmenlerin erkek egemen kültürün beraberinde getirdiği baskıya orta düzeyde de olsa maruz kaldıklarını ancak bu kültürün de bir değişim içerisinde olduğunu gözler önüne sermekte, (iv) eğitim sektöründe kadınlara yönelik bir Cam Tavan Sendromu mevcut olsa da kadınların bu sendromu aşabilecekleri gerçeğinin altını çizmektedir

Anahtar Kelimeler:

Cam Tavan Sendromu, Çalışma Hayatında Kadın, Eğitim Sektörü

I n this paper, it is aimed to examine the problems that the women workers have to face in their professional life and the attitudes of women workers towards glass roof syndrome within the context of education sector. To reach this aim, semi structured interviews are conducted on 15 female teachers who took place in managerial positions. The results of the interviews show that: (i) female teachers have to cope with the emotional intensity that arises as a result of being a woman in addition to addressing the fact that the positive results of this emotional intensity as well as the negative ones, (ii) female teachers are mostly suffering from balancing their private and professional life, (iii) female teachers are under the pressure of a male dominant culture ata moderate level, however the culture itself is transforming into a more democratic one, and (iv) the glass roof syndrome exists in education sector, underlying the fact that this roof is far away from being passless

Keywords:

Glass Roof Syndrome, Women In Workforce, Education Industry,

PDF

___

Açıkalın, A. (2000). Ilköğretim Okulu Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Özel- likleri Ile Empati Becerileri Arasındaki Ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altınışık, Ö. S. (1988). Kadın Öğretmenlerin Okul Müdürü Olmasının Engelleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). Konaklama Işletmelerinde Kadın Yö- neticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya Ilinde Bir Araştırma, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 15, 111-137.
Ayan, F. (2000). Bayan Öğretmenlerin Yöneticilikleri ve Öğretmen Görüşleri. (Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversi- tesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Aytaç, S. (2005). Kadının Kariyer Gelişiminin Önündeki Engeller. Erişim tarihi: 2014 http://www.maksimum.com/kadin/haber/49/23837.php
Balgalmış, E. (2007). Eğitim Yöneticilerinin Düşünme Stilleri Ile Basa Çıkma Dav- ranışları Arasındaki Ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi- osmanpaşa Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Bedük, A. (2005, Bahar). Türkiye’de Çalışan Kadın ve Kadın Girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 3 (12)
Besler, S. ve Oruç, I. (2010). Türkiye’de Yazılı Basında Kadın ve Kadın Yöneticiler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 17-38.
Boddy, D. (2002), Management: An Introduction, (2. Baskı), London: Prentice-Hall.
Catalyst, (2005). Women Board Directors of the Fortune 500. Erişim tarihi: 23 Mart 2006, www.catalystwomen.org
Çelik, V. (2008). Liderlik. Içinde Özden, Y. (Ed.) Eğitim ve Okul Yöneticiliği. El Kita- bı (s. 187-215). Ankara: Pegem.
Çepni, S. (2005). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (2. Baskı), Trabzon: Üçyol Kültür Merkezi.
Çınkır, Ş. ve Ergin A. (2005). Eğitim Yönetiminde Kadınlar. Eğitim Araştırmaları. Sayı:18, 84-96.
Dalkıranoğlu, T. (2006). Çalışma Yaşamında Kadın Işgücü ve Cinsiyet Ayrımcılığı: Konaklama Işletmelerinde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Li- sans Tezi), Anadolu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Demir, G. (1997). Çalışan Kadınlarda Rol Çatışmaları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Inönü Üniversitesi/Sosyoloji Anabilim Dalı, Malatya.
Denzin, N. K., ve Lincoln, Y. S. (1998). Collecting and Interpreting Qualitative Ma- terials. London: Sage.
Devlet Personel Başkanlığı (2015), Kamu Personeli Istatistikleri, Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015 http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/istatistikler/kamu-personeli-is- tatistikleri.
Drucker, P. (1992). Managing for the future: the 1990s and beyond. Oxford: Butter- worth Heinemann.
Eğitim Sen 1. Kadın Kurultayı (2005). Sorgulamak ve Değiştirmek Için. Ankara: Eği- tim Sen.
Inandı, Y. (2009). Kadın Öğretmenlerin Okul Müdürü Olmaları Önündeki Engeller (Mersin Ili Örneği- Türkiye). Eurasian Journal of Educational Research, 36, 161–178.
Jackson, J. C. (2001). Women Middle Managers’ Perception of The Glass Ceiling. Women in Management Review, 16 (1), 30-41.
Karaca, A. (2007). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üze- rine Uygulamalı Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kırel, Ç. (2008). Örgütlerde Psikolojik Taciz (Mobbing) Ve Yönetimi. No:1806. Eski- şehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 6 (1), 195-219.
Lincoln, Y. S.,ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. CA: Sage.
Mizrahi, R. ve Aracı H., (2010). Kadın Yöneticiler ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 149- 156.
Mitra, A. (2003), Breaking the Glass Ceiling: African-American Women in Manage- ment Positions, Equal Opportunies International, 22 (2), 67-82.
Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği, Yö- netim ve Ekonomi Dergisi, 14 (2), 117–135.
Özkalp, E., Kirel, Ç., Sungur, Z. ve Cengiz, A. A. (2006). Örgütsel Toplumsallaşma Sürecinde Mentorluk ve Mentor’un Yeri ve Önemi: Anadolu Üniversi- tesi Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Inceleme. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 55-70.
Öztürk, C. (2007). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinler Arası Bir Bakış. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (Ed.) C. Öztürk, (s. 21-50), Ankara: Pegema.
Strauss, A. L., ve Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research (2nd Ed.), New- bury Park, CA: Sage.
Temel A, Yakın M., ve S. Misci. (2006). Örgütsel Cinsiyetlerin Örgütsel Davranışa Yansıması. Yönetim ve Ekonomi 13 (1), 27-38.
Tetik, S. (2010). Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12 (18), 81-89.
Tunçer, P. (2012). Örgütlerde Cinsel Taciz Ve Örgüt Kültürü. International Journal of Social Science 5 (7), 707-723.
Wirth, L. (2001). Breaking Through The Glass Ceiling: Women in Management. Geneva: International Labour Office.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.