Bazı Hakların Korunması Açısından Boüanma Sürecinde Arabuluculuk: Beklenti, Endiüe ve Öneriler

• Arabuluculuk, özellikle medenî hukuk iliükilerinden doùan uyuümazlıkların çözümünde dünyada yaygın bir yöntem olarak uygulanmaktadır. Arabuluculuk, Osmanlı-Türk hukuk sisteminde tarihsel süreçte uygulama alanı bulmuütur. Bu kurumun kültürel-dinî temelleri bulunmasına raùmen, Türkiye’de pozitif hukuk düzenlemeleri içerisinde çok uzun süre yer bulamadıùı görülür. Öte yandan uluslararası bazı kuruluüların tavsiye kararları ve Avrupa şnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye aleyhine verdiùi kararlar neticesinde arabuluculuùun düzenlenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıü ve bu konuda yakın zamanda bir kanun hazırlanmıütır. Bu kanun üiddet iddiası içeren durumlar dıüında aile hukukuna iliükin konularda da arabuluculuk yoluna baüvurulabileceùini düzenlemektedir. Ancak kanun, aile arabuluculuùuna iliükin özel hükümler getirmemiütir. Aile kurumuna anayasal düzeyde önem atfedilmiü olması, çocuk haklarının anayasa tarafından özel olarak düzenlenmiü olması ve kadının insan haklarına dair karüılaüılan sorunlar, arabuluculuk kurumunu boüanma süreçleri açısından önemli hale getirmektedir. Bu kurumun yerleümesiyle, boüanma süreçlerinde arabuluculuùa baüvurulduùunda bazı hakların korunması mümkün hale gelecektir. Ancak arabuluculuùa dair bir takım endiüelerin varlıùı da görmezden gelinemez. Bu endiüelerin giderilmesi, tarafların ve çocuùun haklarının korunabilmesi için aile arabuluculuùunun özel bir yasal çalıümayla düzenlenmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler:

Aile Arabuluculuùu, Adil Yarglanma Hakk, Makul Sürede Yarglanma Hakk, Kiüiliùin Geliütirilmesi Hakk, Devletin Pozitif Yükümlülüùü.

Mediation in the Process of Divorce for the Protection of Rights: Expectations, Concerns and Recommendations

• Legal mediation is a common method to resolve disputes, especially those arising from civil law, around the world. It had also existed in one form in the Ottoman legal system. Despite the cultural and religious connection to this institution, mediation could not find a place for itself within the Turkish context. At the same time, resolutions made by some international organizations and the European Court of Human Rights decisions against Turkey showed the need to introduce the institution of mediation. The resulting law and regulations produced stipulates that mediation can be used to resolve all issues related to the family law, except cases involving allegations of violence. However, the law failed to provide special provisions for mediation involving families. The importance of the family unit, the constitutional guarantees provided for the well-being of children and problems related to the rights of women make the institution of mediation very important in regard to divorce processes. Family mediation may provide certain protection of rights of all concerned in a divorce process. However, there are very serious concerns that can not be ignored about the mediation itself. A special law regulating the process of mediation is a must for smooth running of the process, especially concerning issues related to families

Keywords:

Family Mediation, Right to a Fair Trial, Right to Trial within a Reasonable Time, Right to Free Development of Personality, Positive Obligations of the Government.,

PDF

___

“Boüanma Süreci şçin Arabuluculuk Geliyor”, Milliyet Gazetesi, 20.10.2017.
Avrupa şnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Cengiz Kılıç/Türkiye, Baüvuru No: 16192/06, 06.12.2011.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Aile Arabuluculuùu Hakkındaki (98) 1 Sayılı Tavsiye Kararı, Http://www.Arabuluculuk.Adalet.Gov.Tr/Say- falar/Proje_Belgeleri/5.Pdf, (Eriüim: 11.12.2017).
Aydın, Mehmet Akif. (2003). “Mahkeme”, şslâm Ansiklopedisi, TDV, Cilt 27, Ankara, s. 341-344.
Bilgin, Esra Pınar Yılmaz. (2016). Türk Hukukunda Anlaümalı Boüanma, şstanbul: On şki Levha Yay.
Boyar, Oya. (2013). “Devletin Pozitif Yükümlülükleri Ve Dolaylı Yatay Etki”, şnsan Hakları Avrupa Sözleümesi ve Anayasa: Anayasa Mah- kemesine Bireysel Baüvuru Kapsamında Bir şnceleme, 3. Baskı., Ed. Sibel şnceoùlu, şstanbul: Beta Bas. Yay. Daù.
Demircioùlu, Huriye Reyhan. (2015). “Aile Hukuku Uyuümazlıkları Ba- kımından 6325 Sayılı Hukuk Uyuümazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun Uygulanabilirliùi”, TAAD, Yıl: 6, Sayı: 23, s. 45-84.
Dörtok, Zeynep Arabacı. (2006). “Bir Sorun Çözme Yöntemi Olarak Sulh: 18. Yüzyıl Bursa Kadı Sicillerinden Örnekler ve Düüündürdükleri”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araütırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2006, S. 20, s.105-115.
Dünyada Arabuluculuk Uygulamaları Konferansı. (2011). Ankara: Türkiye Barolar Birliùi Yayını.
Gören, Zafer. (1992). “Türk-Alman Hukukunda Kiüiliùin Korunması”. Ana- yasa Yargısı Dergisi. Sayı 9. s. 165-184.
Gözler, Kemal. (2011). Anayasa Hukukunun Genel Teorisi. Cilt II. 1. Baskı. Bursa: Ekin Bas. Yay. Daù.
Hukuk Uyuümazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, Resmi Gazete, 22.06.2012-28331.
şnceoùu, Sibel (2013). şnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı: Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve şlkeler, Tıpkı Dördüncü Baskı, şstanbul: Beta Basım. Yay. Daù.
Kur’an, Diyanet Vakfı Meali, Http://www.Kuranayetleri.Net/Nisa-Suresi/ Diyanet-Vakfi-Meali, (Eriüim: 10.02.2018).
Parkinson, Lisa. (2017) Aile Arabuluculuùu: Yeni Aile Adalet Sistemine Dair Uygun Uyuümazlık Çözüm Yöntemi. Adalet Bakanlıùı Çevirisi-Nik- binlik Tercüme Ofisi, Sor. Ed. Av. Arabulucu Yonca Fatma Yücel.
ûen, Yusuf. (2012). “şslam Hukukunda Arabuluculuk”. Hitit Üniversitesi şlahiyat Fakültesi Dergisi. C. 11. S: 22. s. 105-135.
Tanrıver, Süha. (2006). “Hukuk Uyuümazlıkları Baùlamında Alternatif Uyuümazlık Çözüm Yolları Ve Özellikle Arabuluculuk”. TBBD. S. 64. s. 151-177.
TÜşK, Evlenme Ve Boüanma şstatistikleri (2016). Http://Www.Tuik.Gov.Tr/ Prehaberbultenleri.Do?şd=24642, (Eriüim: 19.02.2018).
Türkarslan, Nesrin. (2007). “Boüanmanın Çocuklar Üzerine Olumsuz Etki- leri ve Bunlarla Baüetme Yolları”, Aile ve Toplum Dergisi. Yıl: 9. Cilt: 3. Sayı: 11. s. 99-108.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı, E. 2014/2-889, K. 2015/2011, T. 30.09.2015.