GEBELERİN KENDİLERİ VE BEBEKLERİ İÇİN D VİTAMİNİ KULLANIM FARKINDALIĞI

ÖzetAmaç: Bu çalışma gebelerin kendileri ve doğum sonrasında bebekleri için D vitamini kullanım farkındalığını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Gereç-yöntem: İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğüne bağlı bir aile sağlığı merkezine kayıtlı Mayıs-Haziran 2017 tarihleri arasında, 0-12 aylık çocuğa sahip olan 200 anne çalışmaya alındı. Yüz yüze anket metodu yöntemi kullanılarak anneye ait sosyodemografik özellikler, D vitamini hakkındaki bilgi ve kullanım farkındalığına ait sorular sorularak veriler toplandı. Veriler; sayı, yüzde ve korelasyon analizleriyle değerlendirildi.Bulgular: Annelerin %73’ü 30-45 yaş arasında, %64’nün eğitim durumu yüksekokul ve üzeri idi. Annelerin tamamının doğum sonrasında bebeklerine D vitamini verdiği, %52’sinin ise günün herhangi bir zamanında ve damlalıkla D vitaminini verdiği saptandı. Annelerin % 46,5’i 12. ayın sonuna kadar çocuklarına D vitamini verilmesi gerektiğini düşünmekteydi. Annelerin %45,5’i yumurtanın D vitamininden zengin bir besin olduğunu, %47’si ise fazla verildiği durumda “kaslarda ileride derecede yorgunluk ve halsizlik olacağını” ifade etti. Sonuç: Annelerin D vitaminini kullanma farkındalıkları olumludur. Ancak gebelik döneminde D vitamini kullanma bilgileri ve farkındalıkları eksiktir. D vitamini kullanma süreleri, etki-yan etki ve D vitamini içeren besin kaynaklarına dair bilgileri yeterli değildir.Anahtar kelimeler: D vitamini, çocuk, aile sağlığı merkezi, ebe, hemşireABSTRACTPregnants awareness of the use of vitamin D for themselves and their infantsAim: This study was conducted to determine the awareness after birth of the use vitamin D of pregnants for themselves and their babiesMethods: This study was conducted among 200 mothers with 0-12 month old children who be registered a Family Health Center affiliated to Istanbul Public Health Directorate between May-Jun 2017. Applying the face to face questionnaire method, mothers were asked about socio-demographic characteristics and their knowledge, usage awareness about vitamin D supplementation. Datas were evaluated with correlation analyzes number, percentage.Results: 73% of the mother were between 30-45 years old, 64% they graduated in college and above. All of the mothers gave vitamin D to their infants after birth, 52% of them gave vitamin D with dropper and at any time of day. 46,5% of the mothers thought that their children should be given vitamin D until the end of 12th month. 45,5% of the mothers stated that the eggs are a food rich in vitamin D. 47% of the mothers said that there would be highly fatigue and weakness in the muscles when vitamin D is given excessively. Conclusions: Mothers are aware of vitamin D use awareness. But they are lacking knowledge and awareness of vitamin D use during pregnancy. They didn't enough knowledge that duration of vitamin D use, effects-side effects, what the vitamin D sources are. Key words: Vitamine D, child, family health center, midwifery, nursing

Anahtar Kelimeler:

D vitamini, çocuk, aile sağlığı merkezi, ebe, hemşire

PDF

___

Akpınar P, İçağasıoğlu A. The relation between vitamin d and quality of life. Türk Osteoporoz Dergisi. 2012;18:13-8.
Arıca V, Arıca S, Gücük S, Edirne T.Van ilindeki 0-36 ay arası saglıklı çocuklarda serum 25-OHD düzeyi. Türk Pediatri Arşivi. 2010; 45: 286-90.
Binet A, Kooh SW. Persistence of vitamin D-deficiency rickets in Toronto in the 1990s. Can J Public Health.1996; 87: 227-30.
Bishop N.Rickets today children still need milk and sunshine. N Engl J Med.1999; 341: 602-4. Çataklı T, Taşar S, Oğulluk M, Dallar Y. Bir hastaneye başvuran annelerin D vitamini hakkındaki bilgileri ve kullanma tutumları. Ege Journal of Medicine. 2014; 53(3): 135-140.
Davies G, Welham J, Chant D, Torrey EF, McGrath J. A systematic review and meta-analysis of Northern Hemisphere season of birth stud- ies in schizophrenia. Schizophr Bull. 2003; 29:587–93.
El-Mazary AM, Maaboud MA, Momen MM, Khaled AN. Vitamin D supplementation and the risk of infections in fullterm infants: correlations with the maternal serum vitamin D. Egypt J Pediatr Allergy Immunol.2012; 10(2) :87-94.
Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, et al. Endocrine Society. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an endocrine society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab.2011; 96(7): 1911-30.
Holick MF.Vitamin D and bone health. J Nutr.1996; 126: 1159- 64.
Holick MF.Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease. The American Journal of Clinical Nutrition.2004; 80 (suppl)1678S-88S
Holick MF, Chen TC. Vitamin D deficiency: a worldwide problem with health consequences. Am J Clin Nutr. 2008; 87(suppl): 1080S–6S. Hollis BW, Wagner CL. Vitamin D requirements and supplementation during pregnancy. Current Opinion in Endocrinology, Diabetes & Obesity.2011;18:371–375.
Hatun Ş, Bereket B, Çalıkoğlu AS, Özkan B. Günümüzde D vitamini yetersizliği ve nutrisyonel rikets. Çocuk Sağlığı ve  Hastalıları Dergisi.2003; 46(1): 224-41.
Isai G, Giorgino R, Adami S. High prevalence of hypovitaminosis D in female type 2 diabetic population. Diabetes Care.2001; 24:1496 – 8.
Ishida H, Seino Y, Matsukura S. Diabetic osteopenia and circulating levels of vitamin D metabolites in type 2 (noninsulin-dependent) diabetes. Metabolism.1985; 34:797– 801.
Kendell RE, Adams W. Exposure to sunlight, vitamin D and schizo- phrenia. Schizophr Res.2002; 54:193– 8
Leanne M, Ward MD, Isabella G, Moyez L, Stanley Z. Vitamin D–deficiency rickets among children in Canada. CMAJ.2007; July 17 (2): 177.
Munns CF, Shaw N, Kiely M, Specker LB et al. Global Consensus recommendations on prevention and management of nutritional rickets. Horm Res Paediatr.2015; January 8: DOI: 10.1159/000443136.
McGrath J, Selten JP, Chant D. Long-term trends in sunshine duration and its association with schizophrenia birth rates and age at first reg- istration: data from Australia and the Netherlands. Schizophr Res.2002; 54:199 –212.
Monovit D-3 oral damla (2017). http://www.farmacep.com/ilac/monovit-d3-50000-iu15-ml-oral-damla/kt adresinden erişilmiştir.
Özkan B, Doneray H, Karacan M.et al. Prevalence of vitamin D deficiency rickets in the eastern part of Turkey. Eur J Pediatr.2009;168(3): 95-100.
Orbak Z, Hatun Ş, Özkan B, Döneray H, Çizmecioğlu F, Toprak D. Erken bebeklik döneminde D vitamini yetersizliğinin özellikleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi.2005; 48: 8-13. Turan M, Coşkun A, Gökçay G. Doğum sonrası erken dönemde, doğru teknik ile beslenmenin tek başına anne sütü ile beslenme süresine etkisi. İstanbul Üniversitesi Tıp Fak Mecmuası.2000; 63(1): 286-92.
Thandrayen K, Pettifor JM. Maternal vitamin D status: implications for the development of infantile nutritional rickets. Endocrinol Metab Clin North Am.2010; 39: 303-320.
Uçar F, Taşlıpınar YM, Soydaş ÖA, Özcan N. Ankara Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma hastanesine başvuran hastalarda 25-oh vitamin d düzeyleri. Eur J Basic Med Sci.2012; 2(1): 12-15.
Wagner CL, Greer FR. American academy of pediatrics section on breastfeeding; prevention of rickets and vitamin d deficiency in infants, children and adolescents. Pediatrics.2008; 122(5): 1142-52.
WHO. Making pregnancy safer. WHO Technical Consultation on the prevention and management of pre-eclampsia/eclampsia and calcium and vitamin D supplementation for women during pregnancy. 2011.
Bebeklerde d vitamini yetersizliğinin önlenmesi ve kemik sağlığının korunması genelgesi (2005/71) d vitamini yetersizliğinin önlenmesi ve kemik sağlığının korunması projesi rehberi TC Sağlık Bakanlığı ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması genel müdürlüğü http://cocukergen.thsk.saglik.gov.tr/daire-faaliyetleri/beslenme.html sayfasından erişilmiştir.
Gebelere D Vitamini Destek Programı (2011). http://www.saglik.gov.tr/TR,11158/gebelere-d-vitamini-destek-programi.html sayfasından erişilmiştir.
Statement of the joint working group; canadian paediatric society, dieticians of canada, health Canada. nutrition for healthy term infants. ottawa: minister of public works and government services Canada; 1998. Available: www.hc-sc. gc. ca/fn-an/alt_formats/hpfb-dgpsa/pdf/nutrition/infant-nourrisson_e.pdf (erişim 2007 May 25).