Alperen ÇALIŞKAN

17729

Ortaokul Öğrencilerinin “Evren” Kavramına Yönelik Algıları

Bu araştırmada, “evren” kavramının ortaokul öğrencileri tarafından nasıl algılandığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama modelinde nitel bir çalışma olarak tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Muş il merkezinde iki farklı ortaokulda öğrenimlerine devam eden ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre seçilmiş 239 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında öğrencilere, 2 bölümden oluşan metafor formu dağıtılmıştır. Bu formun ilk bölümünde, öğrencilerin cinsiyet ve sınıf düzeylerini öğrenmek için 2 farklı soru bulunurken; ikinci bölümünde öğrencilerin kavrama ilişkin algılarının tespiti için “Evren ........ gibidir. Çünkü ........” ifadesine yer verilmiştir. Öğrencilerin 5-10 dakika arası sürede doldurdukları formlar üzerinden elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma kapsamında ortaokul öğrencilerinin toplam 100 farklı metafor geliştirdikleri görülürken, bunlar arasında “dünya”, “sonsuzluk”, “çiçek”, “boşluk”, “hayat” ve “yuva” metaforlarının en sık tekrar edilenler olduğu anlaşılmıştır. Geliştirilen metaforların gerekçeleri temel alındığında, 5 farklı kavramsal kategorinin ortaya çıktığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu kategoriler sırasıyla; “yaşam olarak evren”, “büyüklük olarak evren”, “duygu olarak evren”, “olumsuz algı olarak evren” ve “gizem olarak evren” şeklindedir. Bu bağlamda öğrencilerin “evren” kavramına yönelik olumsuz algıya sahip olmalarının gerekçeleriyle araştırılarak belirlenmesi ve çözüm önerilerin geliştirilmesi gereklidir.
Anahtar Kelimeler:

Evren, algı, metafor, ortaokul öğrencisi

Middle School Students' Perceptions of the Concept of "Universe"

In this research, it is aimed to determine how the concept of “universe” is perceived by secondary school students. The study group of the research, which was designed as a qualitative study in the descriptive survey model, consists of 239 secondary school students who were selected with easily accessible sampling method study in two different secondary schools in the city center of Muş in the 2021-2022 academic year. Within the scope of the research, a metaphor form consisting of 2 parts was distributed to the students. In the first part of this form, there are 2 different questions to find out the gender and grade levels of the students; in the second part, the expression “The Universe is like ........ Because ........” is used to determine the perceptions of the students about the concept. Content analysis method was used to analyze the data obtained from the forms filled by the students in 5-10 minutes. While it was seen that secondary school students developed a total of 100 different metaphors within the scope of the research, it was understood that the most frequently repeated metaphors were “world”, “eternity”, “flower”, “space”, “life” and “nest”. Based on the justifications of the developed metaphors, it was found that 5 different conceptual categories emerged. These categories are listed as “the universe as life”, “the universe as size”, “the universe as emotion”, “the universe as a negative perception” and “the universe as a mystery”. In this context, it is necessary to investigate the reasons why students have negative perceptions about the concept of "universe" and to develop solutions.
Keywords:

Universe, perception, metaphor, middle school student,

PDF

___

  • Aksan, Z., & Çelikler, D. (2019). Mental models regarding the concepts of “space,” “universe” and “galaxy” among secondary school students. İlköğretim Online, 18(3), 1131-1140.
  • Arslan, A. (2019). Dünya ve evren konu alanına yönelik sorgulama temelli öğrenme ortamlarının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 557794).
  • Baloğlu, N. (2003). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dünya ve evren konusu ile ilgili kavram yanılgılarının tespiti ve bu kavram yanılgıları üzerinde öğretmen tutum ve davranışlarının etkisi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 133724).
  • Balta Özkan, A. (2019). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin duygusal okuryazarlık ve akademik stres düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 546433).
  • Bolat, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinin öğrenme düzeylerinin belirlenmesi: Dünya ve evren öğrenme alanı (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 513053).
  • Bostan Sarıoğlan, A., Küçüközer, H., & Küçüközer, H. A. (2016). Preservice elementary teachers' conceptual understanding about universe concept. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 645-654.
  • Büyükcan Sayılır, Ş. (2021). Türklerde evren/kâinat anlayışı ve bunun Türk kültürüne ve merkeziyetçi devlet algısına yansımaları. International EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 5(Özel Sayı 1), 1-11.
  • Ceylan, K. E. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanının bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 310954).
  • Conlon, M., Coble, K., Bailey, J. M., & Cominsky, L. R. (2017). Investigating undergraduate students’ ideas about the fate of the universe. Physical Review Physics Education Research, 13(2), 1-15.
  • Çeken, R. (2020). Fen bilimleri dersi öğretim programı ile fen bilgisi öğretmenliği programı dersleri içerisinde yer alan dünya ve evren ile ilgili içeriklerin karşılaştırılması. Academic Platform Journal of Education and Change 3(2), 169-178.
  • Çetinkaya, N. F. (2020). How 5th grade students see the universe (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 640646).
  • Dereli, F. (2016). 6. sınıf dünya ve evren konu alanına uyarlanmış bilimin doğası kazanımlarının akıllı tahta etkinlikleri ile öğretimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 423072).
  • Doko, E. (2018, Kasım). Modern bilim ve felsefe açısından evreni yoktan yaratma. 2. Uluslararası Bilimler Işığında Yaratılış Kongresi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Ekinci, E. (2021). Fen ve fizik öğretmen adaylarının Ay’ın hareketleri ile ilgili kavram yanılgıları. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 685943).
  • Ekiz, D., & Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin astronomi ile ilgili kavramları anlama düzeyi ve kavram yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, (165).
  • Emrahoğlu, N., & Öztürk, A. (2009). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165-180.
  • Er Nas, S., Çalık, M., İpek Akbulut, H., Şenel Çoruhlu, T., Ergül, C., Tatlı, Z., & Gülay, A. (2022). Fen deney kılavuzunun öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin kavramsal anlamalarına etkisi: "Dünya ve Evren" örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 100-123.
  • Halaç, H. (2021). Ortaokul 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin dünya ve evren öğrenme alanına yönelik kavram imajlarının tespiti: Tabu oyunu (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 701406).
  • Hansson, L., & Redfors, A (2006). Swedish upper secondary students’ views of the origin and development of the universe. Research in Science Education, 36, 355–379.
  • Işık, H. (2021). Gök adalar ve evren. M. A. Kurnaz (Ed.), Astronomi (2. Baskı) (ss. 210-232). Ankara: Pegem Akademi.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. Baskı). Ankara: Nobel Yayın.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
  • Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 4 ve ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
  • Muştu, Ö. (2016). Lise öğrencilerinin evren hakkındaki zihinsel modellerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 435379).
  • Lemmer, M., Lemmer, T. N., & Smit, J. J. A. (2003). South African students’ views of the universe. International Journal of Science Education, 25(5), 563-582.
  • Özcan, İ. (2020). Dünya ve evren konu alanına ait mobil uygulamaların incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 630258).
  • Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
  • Saraç, H. (2017). Temel eğitim düzeyindeki öğrencilerin dünya ve evren konularına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 25-40.
  • Sari, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanında bağlama dayalı yaklaşımın benimsendiği bir materyalin geliştirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 278207).
  • Spiliotopoulou, V., & Ioannidis, G. (1996). Primary teachers’ cosmologies: The Case of the ‘Universe’. G. Welford, J. Osborne, & P. Scott (Eds.), Research in science education in Europe: Current issues and themes (pp. 337-350). London: The Falmer Press.
  • Spiliotopoulou Papantoniou, V. (2007). Models of the universe: Children’s experiences and evidence from the history of science. Science & Education, 16, 801-833.
  • Türk Dil Kurumu (2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
  • Türk Şimşek, M. (2022). Güneş merkezli evren kuramının tarihsel gelişiminin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 731991).
  • Uluay, G. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının evren hakkındaki görüşleri. Anadolu Öğretmen Dergisi, 4(2), 209-225.
  • Yaran, C. S. (1999). İnsan-evren ilişkisi ve insancı kozmolojik ilke. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (11), 21-34.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, Ş. (2016). İlkokul öğrencilerinin dünya ve evren ile ilgili kavram yanılgıları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 429873).
  • Yıldız, Ş. (2022). Bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi amacıyla hazırlanan kılavuzun etkililiğinin değerlendirilmesi: “Dünya ve Evren” örneği (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 723083).
Journal of Multidisciplinary Studies in Education-Cover
  • ISSN: 2645-9205
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Edugarden Org. Kongre Ve Yay. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ortaokul Öğrencilerinin “Evren” Kavramına Yönelik Algıları

Alperen ÇALIŞKAN

Podcastler ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin anahtar kelimelerinin incelenmesi

Aysun EROĞLU

Biyolojik Çeşitlilik Dersine Yönelik Öğrenci Merkezli Uygulama Örnekleri ve Sürece İlişkin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Belgin UZUN