Aynur BAHAR, Güven BAHAR, A. Haluk SAVAŞ, Ahmet ÜNAL

İki Uçlu Duygudurum Bozukluğu Hastalarının Tedaviye Katılımları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğinebaşvuran, İki Uçlu Duygudurum Bozukluğu (İUDB) tanısıalmış ötimik hastaların sosyodemografik özellikleri, psikiyatrik özgeçmişleri, klinik özellikleri ve gidiş özelliklerinibelirlemek, hastaların tedaviye katılım düzeylerini değerlendirmek, içgörü ve sosyal destek düzeylerini değerlendirmek ve tedaviye katılım ile arasındaki ilişkiyi saptamakamacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Gaziantep ÜniversitesiŞahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ruh Sağlığıve Hastalıkları Anabilim Dalı Duygudurum BozukluklarıBirimine başvuran, çalışmaya alınma ölçütlerine uyan İUDBtanısı alan 59 hasta oluşturmaktadır.Bulgular: Bu çalışmada tedaviye katılım ile sosyal destekarasında anlamlı ilişki bulunduğu saptanmıştır. Yaş, cinsiyet, hastalığın ilk ortaya çıkış dönemi, hastalığın gidişi,ilaçların düzenli kullanımı, ilaç kullanmama durumu venedenlerinin (çevrenin olumsuz tutumu, tedavi faydasızdüşüncesi, yan etkilerin yaşanması) tedaviye katılımı etkilediği belirlenmiştir. Tartışma: Hastaların tedaviye katılımının düzenli olarak standardize kriterler ve ölçeklerle değerlendirilmesi,uyumsuzlukla baş etme çalışmalarının düzenlenmesi, yatarak tedavi sırasında gruplar oluşturularak hasta ve ailelerine yönelik ruhsal eğitimlerin planlanması, psikiyatrikhizmetlerin ailenin güçlü ve zayıf yanlarını dikkate alacakşekilde düzenlenmesi, hasta ve ailesinin başa çıkma konusunda bilgilendirilmesi ve yeterli sosyal destek ağlarınınoluşturulması, İUDB hastalarının tedavi ekibine ulaşabilmeve ilaç kontrolleri açısından düzenli poliklinik takibinin sağlanması, tedaviye devam etme oranını arttıracak önlemleralınması, daha geniş bir hasta grubunda ve daha uzunsüreli bir izlem çalışmasının yapılması önerilmektedir.

Treatment compliance of bipolar mood disorder patients and factors affecting compliance

Objective: The present study aims to identify the socio- demographic features, psychiatric history, clinic features,and progress of euthymic bipolar patients diagnosed withbipolar mood disorder (BMD), to evaluate patients levelsof adherence to treatment, to evaluate insight and socialsupport levels and to identify their relationship betweentreatment adherence. Method: The sample comprised of 59 BMD patients inGaziantep University Şahinbey Research and PracticeHospital Psychiatry Department Mood Disorder Clinic, whomet the study requirements, Results: The results revealed that there is a significantrelationship between adherence to treatment and socialsupport levels. It was also found out that age, sex, firstmood period in the onset of the disorder, progress of thedisorder, regular use of drugs, drug non-adherence and itscauses (the environment s negative attitudes, the opinionthat the treatment is useless, experience of side-effects)that have influenced treatment adherenceConclusion: The following recommendations are madehere; evaluating the patients treatment compliance atregular intervals with standardized criteria and scales;planning mental health training for inpatients andtheir families by groups; organizing psychiatric servicestaking into account the strengths and weaknesses offamilies; informing patients and families about copingand building sufficient social support networks, ensuringregular outpatient follow-up of bipolar mood disorder(BMD) patients for access to the treatment team andmedication control; taking measures to increase treatmentcontinuation; finally conducting a study with longer follow- up period than this one in a larger sample.

PDF

___

1. Can Saka M, Özer S, Uluşahin A. Bipolar bozukluk bir yıllık izlem çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001;12:283-92.
2. Savaş HA, Ünal A, Vırıt O. Treatment adherence in bipolar disorder. JMOOD. 2011;1:95-102.
3. Çakır F. İlnem C. Yener F. Kronik psikotik hastalarda taburculuk sonrası takip ve tedaviye uyum. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2010;23:50-9.
4. Meriç M. Anksiyolitik ve Antidepresan Kullanan Bireylerin Tedaviye Uyumlarının İncelenmesi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
5. Ünal S, Çakıl G, Elyas Z. Taburculuk sonrası tedaviye gelmeyen psikotik hastaların özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006;7:69-75.
6. Adams J, Scott J. Predicting medication adherence in severe mental disorders. Acta Psychiatrica Scand. 2000;101:119-24.
7. Cohen AN, Hammen C, Henry RM, Daley SE. Effects of stress and social support on recurrence in bipolar disorder Journal Affect Disord. 2004;82:143-7.
8. Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and predictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Med Care. 1986;24:67-74.
9. Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Gordon FK. The multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Assess. 1988;52:30-41.
10. David AS. Insight and psychosis. Br J Psychiatry. 1990;156:798-808.
11. Young RC, Biggs JT, Ziegler VE, Meyer DA. A rating scale for mania: reliability, validity and sensitivity. Br J Psychiatry. 1978;133:429-35.
12. Hamilton M. A rating scale for depression. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 1960;23:56-62.
13. Yılmaz S. Psikiyatri Hastalarında İlaç Yan Etkileri ve İlaç Uyumu. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2004.
14. Bahar G, Savaş HA, Ünal A, Savaş E, Kaya H, Bahar A. Morisky Tedavi Uyum Ölçeğinin iki uçlu duygudurum bozukluğu için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Derg. 2014;15:141-9.
15. Eker D, Arkar H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi. 1995;10:45-55.
16. Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001;12:17-25.
17. Aslan S, Günay Kılıç B, Karakılıç H, Coşar B, Işıklı S, Işık E. İçgörünün üç bileşenini değerlendirme ölçeği: güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Türkiyede Psikiyatri. 2001;3:17-24.
18. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2009: 117, 135.
19. Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, Türkçapar H, İşcan N, Özbay H. Hamilton depresyon derecelendirme ölçeğinin geçerliliği, güvenilirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 1996;4:251-9.
20. Karadağ F, Oral ET, Yalçın FA, Erten E. Young Mani Derecelendirme Ölçeğinin Türkiyede geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001;13:107-14.
21. Berk M, Berk L, Castle D. A collaborative approach to the treatment alliance in bipolar disorder. Bipolar Disord. 2004:6:504-18.
22. Cramer JA, Rosenheck R. Compliance with medication regimens for mental and physical disorders. Psychiatr Serv. 1998;49:196-201.
23. Copeland LA, Zeber JE, Salloum IM, Pincus HA, Fine MJ, Kilbourne AM. Treatment adherence and illness insight in veterans with bipolar disorder. J Nerv Ment Dis. 2008;196:16-21.
24. Baldessarini RJ, Perry R, Pike J. Factors associated with treatment nonadherence among US bipolar disorder patients. Hum Psychopharmacol Clin Exp. 2008;23:95-105.
25. Lingam R, Scott J. Treatment non-adherence in affective disorders. Acta Psychiatr Scand. 2002;105:164-72.
26. Mahaye S, Mayime T, Nkosi S, Mahomed FN, Ntuli L, Pramlal J, Setlhabana O, Oosthuizen F. Medication adherence of psychiatric patients in an outpatient setting African. Journal of Pharmacy and Pharmacology. 2012;6:608-12.
27. Ervatan SÖ, Özel A, Türkçapar H, Atasoy N. Depresif Hastalarda Tedaviye Uyum: Doğal İzlem Çalışması. Klinik Psikiyatri. 2003;6:5- 11.
28. Sajatovic M, Valenstein M, Blow F, Ganoczy D, Ignacio R. Treatment adherence with lithium and anticonvulsant medications among patients with bipolar disorder. Psychiatr Serv. 2007;58:855-63.
29. Samalin L, Charpeaud T, Lorabi O, Liorca PM. Patient perspectives on use of long-acting antipsychotics in bipolar disorder: focus on risperidone injection. Patient Prefer Adherence. 2010;4:325-34.
30. Hou R, Cleak V, Peveler R. Do treatment and illness beliefs influence adherence to medication in patients with bipolar affective disorder? A preliminary cross-sectional study. Eur Psychiat. 2010;25:216-9.
31. Özerdem A, Tunca Z, Kaya N. The relatively good prognosis of bipolar disorders in a Turkish bipolar clinic. J Affect Disord. 2001;64:27-34.
32. Özdemir Ö. Sivas İl Merkezinde İki Uçlu Duygudurum Bozukluğunun Yaygınlığı, Eş Tanılar ve Hastaların Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Sivas 2007.
33. Serhadlı ZN. Bipolarite İndeksi İlk Görüşmede Hesaplandığında Ayrıntılı Değerlendirme ile Elde Edilen Sonuçları Öngörebilir mi? Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul 2007.
34. Bates JA, Whitehead R, Bolge SC, Kim E. Correlates of medication adherence among bipolar disorder: Results of the bipolar evaluation of satisfaction and tolerability (BEST) study: A nationwide cros-sectional survey. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2010;12:1-10.
35. Sajatovic M, Ignacio RV, West JA, Cassidy KA, Safavi R, Kilbourne AM, Blow FC. Predictors of nonadherence among individuals with bipolar disorder receiving tratment in a community mental health clinic. Comprehensive Psychiatry. 2009;50:100-7.
36. Kessing LV, Hansen HV, Bech P. Attitudes and beliefs among patients treated with mood stabilizers. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health. 2006;2:8.
37. Turhan N. Bipolar Bozukluk: Kesitsel Bir Değerlendirme. Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Adana 2007.
38. Karamustafalıoğlu N, Tomruk Nb, Alpay N. İki uçlu mizaç bozukluğunda cinsiyet farklılıkları ve tedaviye yansımaları. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2004;5:28-36.
39. Zengin Eroğlu M. Bipolar Bozuklukta Koruyucu Sağaltım. Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Adana 2010.
40. Clatworthy J, Bowskill R, Rank T, Parham R, Horne R. Adherence to medication in bipolar disorder: a qualitative study exploring the role of patients beliefs about the condition and its treatment. Bipolar Disord. 2007;9:656-64.
41. Morisky DE, DiMatteo MR. Improving the measurement of self- reported medication nonadherence: Final response. Journal of Clinical Epidemiology. 2011;64:262-3.
42. Muslu S. Şizofrenide Sosyal Desteğin ve Aile Tutumunun Hastanın Tedaviye Uyumu Üzerindeki Etkisinin Araştırılması. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010.
43. Sajatovic M, Davies M, Hrouda DR. Enhancement of treatment adherence among patients with bipolar disorder. Psychiatric Services. 2004;55:264-9.
44. Day JC, Bentall RP, Roberts C, Randall F, Rogers A, Cattell D. Attitudes toward antipsychotic medication: The impact of clinical variables and relationships with health professionals. Arch Gen Psychiatr. 2005;62:717-24.