Gökben SAYAR HIZLI, Gül ERYILMAZ, Eylem ÖZTEN, Sibel IŞIK, Evren Ali TUFAN, Dilara ALOĞLU

Dikkat Eksikliği / Hiperaktivite Bozukluğu ve Major Depresif Bozukluk Tanılı Erişkin Hastalarda Bağlanma Biçimlerinin Karşılaştırılması: Kontrollü Bir Ön Çalışma

Amaç: Yapılmış çalışmaların sonucunda bağlanma örüntüsününerişkinlerde hem dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB)hem de majör depresif bozukluk (MDB) gelişimi ve gidişindeönemli rol oynadığı gösterilmiştir. Bu araştırmada DEHB ve MDBtanısı alan erişkin bireylerde bağlanma biçimleri ve ilişkili etmenlerin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Bu araştırma Haziran 2014 - Ekim 2014 tarihleri ara- sında İstanbulda ikinci basamak bir tedavi merkezinin psikiyatripolikliniğinde yürütülmüştür. Belirtilen zaman aralıkları içerisindeilk kez polikliniğe başvuran SCID-I (DSM-IV Eksen I Bozukluklarıİçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme) uygulanarak MDB tanısıkonan 31, DEHB tanısı konan 33 kişi ve yaş, cinsiyet, eğitimve medeni durumları bakımından eşlenmiş 31 sağlıklı kontrolaraştırmaya dâhil edilmiştir. MDB ve DEHB tanılı gruplar klinisyentarafından doldurulan Klinik Global Değerlendirme Ölçeği (CGI-S)puanlarına göre eşlenmiştir. Katılımcılara DSM-IVe Dayalı ErişkinDEB/DEHB Tanı ve Değerlendirme Envanteri (E-DEHB) doldurtulmuştur. E-DEHBde 1. veya 2. bölümdeki 9ar sorudan en az altıtanesine 2 veya 3 puan verenlere tekrar klinik görüşme yapılarakDEHB tanısı araştırılmış ve DSM-IV-TR ölçütlerine göre erişkinDEHB tanısı konulmuştur. Ayrıca klinisyen tarafından HamiltonDepresyon Ölçeği (HAM-D) uygulanmıştır. Tüm katılımcılara Yakınİlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE) doldurtulmuştur.Bulgular: Üç grup arasında YİYE ile saptanan kaygılı bağlanma alttipi puanları açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. MDB grubunun sağlıklı kontrollerden kaygılı bağlanma puanlarında anlamlıfark gösterdiği ancak DEHB grubundan farklılık göstermediğisaptanmıştır. Üç grupta kaygılı, kaçıngan ve güvenli bağlanan kişisayıları arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır. Kaygılı bağlanma oranları ile E-DEHB hiperaktivite alt ölçek(E-DEHB-HA) puanları (p= 0.007, r= 0.463) ve HAM-D puanlarının(p= 0.046, r= 0.361) anlamlı pozitif korelasyon gösterdiği görülmüştür. Buna karşılık kaçıngan bağlanma oranları ise E-DEHB dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilişkili özellikler puanları(E-DEHB-İÖ) ile (p= 0.002, r= 0.402) anlamlı ve pozitif korelasyongöstermektedir.Sonuç: Bu araştırmada geçmiş çalışmaların aksine DEHB tanılıgrup, MDB grubu ve sağlıklı kontrol grubundan bağlanmaörüntüleri bakımından farklı bulunmamıştır. Bu bulgu kullanılanölçeklere, seçilen yaş grubuna veya örneklemde kadınlarınbaskınlığına bağlı olabilir. Ancak MDB grubunun sağlıklı kontrolgrubuna göre kaygılı bağlanma örüntüsünü daha sık sergilediğisonucuna ulaşılmıştır. Güvensiz bağlanmanın MDB tanısının gelişimini kolaylaştırabileceği, gelişmiş olan bozukluğun devamınısağlayabileceği ve terapiyi olumsuz etkileyebileceği söylenebilir.

Comparison of attachment styles in adult patients with attention deficit hyperactivity disorder and major depressive disorder: a controlled preliminary study

Aim: As a result of previous studies, it was demonstrated thatattachment patterns in adults play an important role in thedevelopment and course of both attention deficit hyperactivitydisorder (ADHD) and major depressive disorder (MDD). The aimof this study is to compare the attachment styles and relatedfactors in the adults diagnosed with ADHD and MDD.Method: This study was carried out in psychiatry outpatient clinicof a second stage treatment center between June 2014 andOctober 2014 in Istanbul. The study included 33 ADHD patients,31 MDD patients who first time admitted to the clinic withinthe specified time intervals and were applied SCID-I (StructuredClinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders), and 31 healthycontrols matched in terms of age, gender and marital status.MDB and ADHD groups were matched according to their ClinicalGlobal Impression Scale (CGI-S) scores which have been appliedby clinicians. DSM-IV-based Adult ADD/ADHD Diagnosis andAssessment Inventory (E-ADHD) has been filled by the participants.Those who gave 2 or 3 points to at least six of the nine questions of1st or 2nd sections of E-ADHD were once again interviewed clinicallyin terms of ADHD, and were diagnosed with adult ADHD accordingto DSM-IV-TR criteria. Additionally, Hamilton Depression Scale(HAM-D) was applied by the clinician. All of the participants filledExperiences in Close Relationships (ECR) Inventory. Results: Significant differences were found between thethree groups in terms of anxious attachment subtype scoresdetermined through ECR. A significant difference in anxiousattachment scores was found in MDD group when comparedwith healthy controls, whereas there wasn t any differencebetween ADHD group and healthy controls. There weren t anystatistically significant differences between the number ofpeople in terms of anxious, avoidant and secure attachmentin three groups. There was a significant positive correlationbetween anxious attachment rates and E-ADHD hyperactivitysubscale (E-ADHD-HA) scores (p= 0.007, r= 0.463) and HAM-Dscores (p= 0.046, r= 0.361). There was a significant positivecorrelation between avoidant attachment rates and E-ADHDattention deficit hyperactivity disorder related features scores(E-ADHD-RF) (p= 0.002, r= 0.402).Conclusion: In this study, in contrast to previous studies,there weren t any differences in terms of attachment patternsbetween the ADHD group, the MDD group and healthy controls.This finding might depend on the scale used, the age of thegroup or the predominance of women in the sample. However,it was concluded that MDD group exhibited anxious attachmentpattern more frequently than the healthy control group. It canbe said that insecure attachment may facilitate the developmentof MDD, may lead to progression of the disorder, and may affectthe therapy negatively.

PDF

___

1. Egeland B, Carlson EA. Attachment and psychopathology. Attachment Issues in Psychopathology & Intervention içinde. Atkinson L, Goldberg S (Editörler). Lawrence Erlbaum Associates Publishers, Mahwah, NJ 2004; 27-48.
2. Mikulincer M, Erev I. Attachment styles and the structure of romantic love. Br J Soc Psychol. 1991;30:273-91.
3. Shaver PR, Mikulincer M. Attachment theory and research: resurrection of the psychodynamic approach to personality. J Res Pers. 2004;39:22-45.
4. Fraley RC, Shaver PR. Adult romantic attachment: Theoretical developments, emerging controversies and unanswered questions. Rev Gen Psychol. 2000; 4:132-54.
5. Hazan C, Shaver P. Romantic love conceptualized as an attachment process. J Pers Soc Psychol. 1987;52:511-24.
6. Cooper ML, Shaver PR, Collins NL. Attachment styles, emotion regulation and adjustment in adolescence. J Pers Soc Psychol. 1998;74:1380-97.
7. Clarke L, Ungerer J, Chahoud K, Johnson S, Stiefel I. Attention deficit hyperactivity disorder is associated with attachment insecurity. Clin Child Psychol Psychiatry. 2002;7:179-98.
8. Pinto C, Turton P, Hughes P, White S, Gillberg C. ADHD and infant disorganized attachment: a prospective study of children next- born after stillbirth. J Attention Disord. 2006;10:83-91.
9. Green J, Stanley C, Peters S. Disorganized attachment representation and atypical parenting in young school age children with externalizing disorder. Attach Human Dev. 2007;9:207-22.
10. Finzi-Dottan R, Manor I, Tyano S. ADHD, temperament and parental style as predictors of the childs attachment patterns. Child Psychiatry Hum Dev. 2006;37:103-14.
11. Franc N, Maury M, Purper-Ouakil D. ADHD and attachment processes: are they related? Encephale. 2009;35:256-61.
12. Storebo OJ, Darling Rasmussen P, Simonsen E. Association between Insecure Attachment and ADHD: Environmental Mediating Factors. J Atten Disord. 2013 (in press).
13. Pazvantoğlu O, Karabekiroğlu K, Sarısoy G, Baykal S, Zabun Korkmaz I, Akbaş S, et al. Erişkin DEHB ve bağlanma biçimi ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry. 2011;12:274-9.
14. Carnelley KB, Pietromonaco PR, Jaffe K. Depression, working models of others and relationship functioning. J Pers Soc Psychol. 1994;66:127-40.
15. Murphy B, Bates GW. Adult attachment style and vulnerability to depression. Pers Individ Dif. 1997;22:835-44.
16. Wei M, Mallinckrodt B, Larson LM, Zakalik RA. Adult attachment, depressive symptoms, and validation from self versus others. J Couns Psychol. 2005;52:368-77.
17. Strodl E, Noller P. The relationship of adult attachment dimensions to depression and agoraphobia. Pers Relatsh. 2003;10:171-85.
18. Ruiter CD, Van Ijzendoorn MH. Agoraphobia and anxious- ambivalent attachment: An integrative review. J Anxiety Disord. 1992;6:365-81.
19. Elia J, Ambrosini P, Berrettini W. ADHD characteristics: I. Concurrent co-morbidity patterns in children & adolescents. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health. 2008;2.15.
20. Daviss W, Diler R, Birmaher B. Associations of lifetime depression with trauma exposure, other environmental adversities, and impairment in adolescents with ADHD. Journal of Abnormal Child Psychology. 2009;37:857-71.
21. Angold A, Costello E, Erkanli A, Worthman C. Pubertal changes in hormone levels and depression in girls. Psychological Medicine. 1999;29:104353.
22. Chronis-Tuscano A, Molina BG, Pelham WE, Applegate B, Dahlke A, Overmyer M, et al. Very early predictors of adolescent depression and suicide attempts in children with attention- deficit/hyperactivity disorder. Archives of General Psychiatry. 2010;67:1044-51.
23. Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M, Esen A, Köroğlu E. DSM-IV Eksen I Bozuklukları (SCID-I) için Yapılandırılmış Klinik Görüşme, Klinik Versiyon. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 1999.
24. Turgay A. DSM-IVe Dayalı Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanı ve Değerlendirme Envanteri. Toronto, İntegratif Terapi Enstitüsü, 1995.
25. Günay, Ş, Savran, C, Aksoy UM, Maner F, Turgay A, Yargıç İ. Erişkin Dikkat Esikliği Hiperaktivite Ölçeğinin (Adult ADD/ ADHD DSM IV-Based Diagnostic Screening and Rating Scale) Dilsel Eşdeğerlik, Geçerlik Güvenirlik ve Norm Çalışması, 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 2004.
26. First MB, Spitzer RL, Gibbon M, et al. Structured Clinical Interview for DSM- IV Axis I Disorders (SCID-I). Clinical Version. American Psychiatric Press Inc., WashingtonD.C. 1997.
27. Brennan KA, Shaver PR. Self-report measurement of adult attachment: an integrative overview. Attachment Theory and Close Relationships, Simpson JA, Rholes WS (editors). First ed., New York: Guilford Press 1998: 46-76.
28. Sümer N, Güngör D. Yetişkin bağlanma sitilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi. 1999;14:71-106.
29. Sümer N. Yetişkin Bağlanma Ölçeklerinin Kategoriler ve Boyutlar Düzeyinde Karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi. 2006;21:1-24.
30. Williams BW. A Structured Interview Guide For Hamilton Depression Rating Scale. Arch Gen Psychiatry. 1978;45:742-7.
31. Akdemir A, Örsel S, Dağ İ ve ark. Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HDDÖ)nin geçerliliği, güvenilirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 1996;4: 251-9.
32. Guy W. ECDEU Assessment Manual for Psychopharmacology. Revised US Dept Health, Education and Welfare publication (ADM), Rockville, Md; National Institude of Mental Health 1976;76-338.
33. Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39:175-91.
34. Gervai J, Novak A, Lakatos K, Toth I, Danis I, Ronai Z, et al. Infant genotype may moderate sensitivity to maternal affective communications: Attachment disorganization, quality of care, and the DRD4 polymorphism. Soc Neurosci. 2007;2:307-19.
35. Lakatos K, Nemoda Z, Toth I, Ronai Z, Ney K, Sasvari- Szekely M, et al. Further evidence for the role of the dopamine D4 receptor (DRD4) gene in attachment disorganization: interaction of the exon III 48- bp repeat and the -521 C/ T promoter polymorphisms. Mol Psychiatry. 2002;7: 27-31.
36. Berger A. Self-regulation: Brain, cognition, and development. American Psychological Association, Washington D.C. 2011: 61- 90.