Yaşam Sonu Bakım Uygulamalarında Hasta Savunuculuğu

Son yüzyıldaki bilimsel ve tıbbi gelişmeler insanların ölümlerini geciktirme imkanlarını sağlarken, bazen bu durum hastalar için acı verici hale gelmektedir. Bu durum, sağlık çalışanlarını terminal dönem hastalarında yaşam sonu bakım uygulamalarını etkin biçimde sağlamaya doğru itmiştir. Yaşam sonu bakım günümüzde gittikçe farkındalığın arttığı sağlık bakım uygulamaları arasında yerini almaktadır. Yaşam sonu bakımda hastaların temel fiziksel, sosyal ve psikososyal ihtiyaçlarını karşılayan önemli grup bakımın kilit noktası hemşirelerdir. Bu hastaların güçsüz, yardıma muhtaç, bağımlı, hassas, iletişim kuramayan ve kontrolü kaybetme gibi özelliklere sahip olması nedeniyle savunmaya ihtiyacı olan hasta gruplarıdır. Bu nedenle yaşam sonu bakım uygulamalarında hemşirelerin hasta savunuculuğu rolü gün geçtikçe önemini artırmaktadır. Bu makalede yaşam sonu bakımda hemşirelerin rolü ile hemşirelerin yaşam sonu bakım uygulamalarında hasta savunuculuğu rolünün önemi tartışılmıştır.

Keywords:

Yaşam sonu bakım, hemşire,

PDF

___

1) İnci F, Öz F. Palliative Care and Death Anxiety. Psikiyatride Guncel Yaklasımlar. Current Approaches in Psychiatry 2012; 4: 178.
2) Fleming J, Morag F, Carol B, Stephen B. Death and the Oldest Old: Attitudes and Preferences for End-of-Life Care - Qualitative Research within a Population-Based Cohort Study. PloS one 2016; 11: 1–26.
3) Gültekin M, Özgül N, Olcayto E, Tuncer M, Türkiye'de Palyatif Bakım Hizmetleri. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 2010;1: 1-6.
4) Hebert K, Harold M, Joan R. The Nurse Advocate in End-of-Life Care. The Ochsner journal 2011; 11: 325–29.
5) Kuebler KK, Lynn J, Von Rohen J. Perspectıves in Pallıatıve Care. Seminars in Oncology Nursing 2005; 21:2-10
6) Watson M, Lucas C, Hoy A. Adult Pallıatıve Care Guıdance South West London, 2nd Edition, 2006, pp 21
7) Batchelor NH. Palliative or Hospice Care?. Understanding the Similarities and Differences Rehabilitation Nursing 2010; 35, 60-64.
8) Anning P, Bowen S, Holman H, Leedham K, McGill M. A Framework for Nurses Working in Specialist Palliativecare Competencies Project. Royal College of Nursing 2002
9) Moore CD. Communıcatıon Issues and Advance Care Plannıng. Seminars in Oncology Nursing 2005; 21: 11-19.
10) Baryluk M, Coulson K, Hycha D, Lundy M, McQuinn PA, O’Brien LA. The Canadian Hospice Palliative Care Association Nursing Standards Committee. Hospıce Pallıatıve Care Nursıng Standards of Practıce 2002.
11) Jenkins V, Fallowfield L, Saul J. Information Needs of Patients with Cancer: Results from a Large Study in UK Cancer Centres. British journal of cancer 2001; 84: 48–51.
12) Çevik B. Hemşirelerin Ölüme ve Ölmekte Olan Bireye Bakım Vermeye İlişkin Tutumları ve Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Hemşirelik Anabilim Dalı. Ankara 2010; 67-70
13) Karen S, Cecile O, Elizabeth S. Nursing Experience and Care Of Dying Patients. Oncology Nursing Forum 2005; 32: 97-103.
14) Hanks RG. Advocate Role. Nursing Forum 2010; 97–108.
15) Hearrell CL. Advocacy: Nurses Making a Difference. Journal of Emergency Nursing 2011; 37: 73–74
16) Ardahan M. Hemşirelerin Savunuculuk Rolü. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;7: 23-27.
17) Long B. What Would Florence Do?. Nurses as Patient Advocates. Nurse Leader 2011; 13:37–47.
18) Thacker K. Nurses’ Advocacy Behaviors in End-Of-Life Nursing Care. Nurs Ethics 2008; 15: 174-185
19) Cruz O, Dulce M, Talamantes M, Sanchez-Reilly S. What Evidence Is Available on End-of-Life (EOL) Care and Latino Elders? A Literature Review. The American journal of hospice & palliative care 2014; 31: 87–97.
20) Hsiung Y. Theoretical Issues Associated With Cultural Readiness for End-Of-Life Care Planning In Taiwan. Social Behavior and Personality: An International Journal 2015; 43: 1385-1393.
21) Iacono MV. Nurses: Trusted Patient Advocates. Journal of Perianesthesia Nursing 2010; 25: 330–34.
22) Curtis JR, Truog RD, Campbell ML, Haas CE, Luce JM, Rubenfeld GD. Recommendations for End-Of-Life Care in the İntensive Care Unit: A Consensus Statement by the American College of Critical Care Medicine. Critical Care Medicine 2008; 36: 953-963.
23) O’Donnell. End of Life Care in COPD. Can Respir J. 2004; 53B – 59B
24) Sevinir B. Çocuklarda Kanser ve Ağrı. Güncel Pediatri Dergisi 2004; 2:103-8.
25) Öztürk H, Karnak İ, Kurt E, Çetinkurşun S. Çocuklarda Elektif İnguinal Cerrahi Sonrası Postoperatif Analjezi: Lokal Bupivakain Uygulanması. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi 2009;1: 10-4.
26) Clayton, JM. Randomized Controlled Trial of a Prompt List to Help Advanced Cancer Patients and Their Caregivers to Ask Questions about Prognosis and End-of-Life Care. Journal of Clinical Oncology 2007; 25: 715–23.
27) Clayton JM, Butow PN, Tattersall MH. When and How to Initiate Discussion about Prognosis and End-of-Life Issues with Terminally Ill Patients. Journal of Pain and Symptom Management 2005; 30: 132–44.
28) Karaöz S. Hemşirelerin Politik Gücü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004; 8: 30–36.
29) Terakye G. Kanserli Hasta Yakınları ile İletişim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2011; 78-82
30) Taşdemir G, Gök F. Bir Sağlık Yüksekokulu’nda Okuyan Öğrencilerin Ölüm Kaygılarının Belirlenmesi. International Journal of Human Sciences 2012; 2, 303-317.
31) Ay F, Gençtürk N. Ebe öğrencilerin ölüm, terminal dönem ve palyatif bakım ile ilgili görüşleri: odak grup çalışması. F.N. Hem. Derg 2013; 21: 164-171
32) Koç Z, Sağlam Z. Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşam Sonu Bakım ve Ölüm Durumuna İlişkin Duygu Ve Görüşlerinin Belirlenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008.
33) Gürkan A, Gümüş AB, Dodak H. Öğrenci Hemşirelerin Terminal Dönem Hasta Sorunları Hakkındaki Görüşleri: Hemşirelik Girişimleri, Hasta Hakları ve Etik Sorunlar Kapsamında Bir İnceleme. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011; 4: 2-12
34) Mutto EM, Errazquin A, Rabhansl MM, Villar MJ. Nursing Education: the Experience, Attitudes, and Impact of Caring for Dying Patients by Undergraduate Argentinian Nursing Students. Journal of Palliative Medicine 2010, 13: 1445-1450