FİZİK ALANINDAKİ GELİŞMELERİN SOSYOLOJİYE YANSIMALARI: POZİTİVİZM

Sosyolojinin bir bilim olarak şekillenmesinden gelişim sürecine kadarki süreçte temel bilim yapma yolu pozitivizm olmuştur. Bu çalışma ile fizik alanındaki gelişmelerin sosyolojiye yansımaları pozitivist yaklaşım üzerinden ele alınmaktadır. Klasik fizik dönemi, sosyolojik çalışmalara pozitivizmin egemen bilim yapma biçimi olarak yansımıştır. Modern fizikteki gelişmeler, pozitivizmin sorgulanması bağlamında doğrulanabilirlik, yanlışlanabilirlik tartışmalarını beraberinde getirmiştir. Einstein’ın görelilik konusundaki düşünceleri ise sosyoloji alanında farklı bilim yapma biçimleri üzerinde bir tartışma alanı sağlamıştır. Böylece paradigma kavramı etrafında şekillenen farklı bilim yapma biçimleri kabul görmüştür. Paradigma kavramı ile kabul edilen bilim yapma biçimi ise pozitivizmin alana egemen olması durumunda kırılmalar yaratmıştır. Sonuç olarak fizikteki gelişmeler sosyoloji alanında yöntemlerin reddine kadar giden bir değişim sürecini tetiklemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fizik, sosyoloji, pozitivizm, paradigma

REFLECTIONS OF THE DEVELOPMENTS IN THE FIELD OF PHYSICS ON SOCIOLOGY: POSITIVISM

As long as sociology is shaped as a science the way of doing sociology science has become positivism. In this study, sociological reflections of developments in physics investigated in the context of positivistic approach. The classical period of physics reflects positivism as a form of dominant science in sociological studies. The developments in modern physics brought about the debates of verifiability and falsifiability in the context of positivism. Einstein's thoughts on relativity have provided a debate on different forms of science in sociology. Thus, The way of doing science that are shaped around the concept of paradigm have been accepted. The way of doing science accepted by the concept of paradigm, has broken the dominates of positivism on it. As a result, developments in physics have triggered a process of change in the field of sociology that continues until the rejection of methods.

Keywords:

Physics, sociology, positivism, paradigm,

PDF

___

ATLAS Collaboration, (Aad, G. et al.) (2012). Observation of a new particle in the search for the Standard Model Higgs boson with the ATLAS detector at the LHC. Physics Letters B, 716, 1-29.
Bell, J. S. (1964). On the Einstein-Podolsky-Rosen paradox. Physics, 1(3), 195-200.
CMS Collaboration, (Chatrchyan et al.) (2012). Observation of a new boson at a mass of 125 GeV with the CMS experiment at the LHC. Physics Letters B, 716, 30-61.
Comte, A. (1952). Pozitivizm ilmihali (P. Erman, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
Descartes, R. (1967). Metot üzerine konuşma. Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Dikici, M. (2013). Kuantum fiziğine giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Durkheim, E. (2013). Toplumbilimin yöntem kuralları (Ö. Özankaya, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi.
Einstein, A. (1920). Relativity: The special and general theory. (R. W. Lawson trans.) London: Methuen & Co Ltd.
Einstein, A., Podolsky, B. & Rosen, N. (1935). Can quantum-mechanical description of physical reality be considered complete? Physical Review, 47, 777-780.
Einstein, A. (2014). Göreliliğin anlamı. İstanbul: Alfa Yayınları.
Erdoğan, E. (2009). Aristoteles’ten Newton’a paradigmatik bilim tarihi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Feyerabend, P. (1999). Yönteme karşı (E. Başer, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Giustina, M. (2013). Bell violation using entangled photons without the fair-sampling assumption. Natura, 497, 227-230.
Güzel, C. (2013). Bilim felsefesi. Ankara: Bilge Su Yayınları.
Gökçe, B. (1992). Toplumsal bilimlerde araştırma. Ankara: Savaş Yayınları.
Griffiths, J. D. (2004). Introduction to quantum mechanics. Essex: Pearson Education Limited.
Heisenberg, W. (1958). Physics and philosophy the revolution in the modern science. London: Unvin University Books.
Heisenberg, W., & Öner, Y. (2000). Fizik ve felsefe. İstanbul: Belge Yayınları.
Hess, K., & Walter, P. (2001). A possible loophole in the theorem of bell. PNAS, 98(25), 14224-27.
Iliffe, R., Günay, L., & Gözütok, T. T. (2016). Bir disiplinin gelişim hikâyesi: Bilim tarihi. (S. Beşkardeşler, B. C. Serdar, S. Kaygın & T. Uymaz, Çev.) Ankara: Lotus Kitap.
Karaoğlu, B. (2008). Kuantum mekaniğine giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kuhn, T. S. (2003). Bilimsel devrimlerin yapısı. (N. Kuyaş, Çev.) İstanbul: Alan Yayınları.
Lecourt, D. (2013). Bilim felsefesi (I. Ergüden, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Özlem, D. (1990). Max Weber’de bilim ve sosyoloji. İstanbul: Ara Yayıncılık.
Özlem, D. (2016). Bilim felsefesi. İstanbul: Notos Kitap.
Poincaré, H. (1986). Bilim ve Metot (H. Atademir & S. Ölçen, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Popper, K. R. (2008). Tarihselciliğin sefaleti (S. Orman, Çev.) İstanbul: Plato Film Yayınları.
Ritzer, G. (2013). Klasik sosyoloji kuramları (H. Hülür, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayın LTD.
Sayılı, A. (1999). Bilim tarihi: Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. Ankara: Gündoğan Yayınları.
Sönmez, V. (2008). Bilim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Tütengil, C. O. (1978). Sosyal bilimlerde araştırma ve metod. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.