Öz Bu çalışmanın konusu Türkiye’de toplumu anlama ve açıklama ve toplumsal hayattaki işlevleri açısından belli sosyologlar, sosyal bilimciler ve  siyaset bilimcileri tarihi, eleştirel ve mukayeseli bir yaklaşımla ele almaktır. İsim olarak vermek gerekirse Hilmi Ziya Ülken, Niyazi Berkes, Mümtaz Turhan, Sabri Ülgener, Erol Güngör ve Şerif Mardin gibi sosyologlar; Tarık Zafer Tunaya, Ergun Özbudun gibi siyaset bilimciler; Behice Boran, Bülent Ecevit, Mehmet Ali Aybar, Samet Ağaoğlu ve Celal Bayar gibi siyasetçiler ve bunların Türk düşünce hayatında ve Türkiye siyasetinde etkililikleri üzerinde durulmuştur. Bu şahsiyetler birbirlerinin görüşlerine etkileri, birbirlerinden farklı yanları,  Türkiye’nin ve dünyanın meselelerinin farkındalıkları açısından ele alınmıştır.  Bu açıdan bakıldığında 1960’lı yılların siyaset bilimcileri ve sosyologları 1980’li-2000’li yılların siyaset bilimci ve sosyologlarına kıyasla toplumla daha çok ilgilidirler.Anahtar Kelimeler: Türk düşünce hayatı, sosyolog, siyaset bilimci, siyasetçi, Türk entelektüeli.