Gülsüm Gülşah BURSALI, Burçin GÖKKURT-ÖZDEMİR

Matematik Öğretmenlerinin ve Öğretmen Adaylarının Kavram Yanılgılarına Yönelik Öğretimsel Açıklamaları: Olasılık Konusu

Bu araştırmanın amacı, matematik öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının olasılık konusuna ilişkin kavram yanılgılarıyla ilgili farkındalıklarını belirlemek ve bu kavram yanılgılarının düzeltilmesi için hangi yöntemlerin kullanılması gerektiği ile ilgili öğretimsel açıklamalarını incelemektir. Araştırma altı matematik öğretmeni ve bir devlet üniversitesinin ilköğretim matematik öğretmenliği programının 4. sınıfında öğrenim gören üç öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Araştırmada durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak dokuz sorudan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının çoğunlukla, olumlu ve olumsuzluk sonralık etkisini, birleşim yanılgısını basit ve bileşik olaydaki kavram yanılgılarını fark edebildikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Kavram yanılgısı, olasılık, öğretmen, öğretmen adayı

Instructional Explanations of Mathematics Teachers and Preservice Teachers on Misconceptions: The Subject of Probability

The aim of this study is to examine the awareness of mathematics teachers and preservice teachers on misconceptions related to the subject of probability and their instructional explanations about which methods should be used to correct these misconceptions. The study was carried out with six mathematics teachers and three preservice teachers studying in the 4th grade of a state university's secondary school mathematics teaching program. The case study method was used in the study. The interview form consisting of nine questions was used as the data collection tool. As a result of the research, it was determined that teachers and preservice teachers could generally identify the misconceptions related to a positive-negative regency effect, simple and compound events.

Keywords:

Misconception, probability, teacher, preservice teacher,

PDF

___

Akkoç, H. & Yeşildere-İmre, S. (2015). Teknolojik pedagojik alan bilgisi temelli olasılık ve istatistik öğretimi Ankara: Pegem Akademi.
Altun, M. (2008). Liselerde matematik öğretimi. Bursa: Aktüel alfa akademi.
Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi (4. Basım). Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı
Batanero, C., Serrano, L., & Garfield, J. B. (1996). Heuristics and biases in secondary school students' reasoning about probability. In L. Puig & A. Gutiérrez (Eds.), Proceedings of the 20 th conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol.2, pp. 51–58). Valencia, Spain: University of Valencia.
Biehler, R. (1989). Educational perspectives onexploratory data analysis. In R. Morris (Ed.), Studies in mathematics education, The teaching of statistics (Vol, 7, pp. 185-201). Paris: UNESCO.
Bulut, S., Ekici, C., & İnan-İşeri, A. (1999). Bazı olasılık kavramlarının öğretimi için çalışma yapraklarının geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 129-136.
Bulut, S., Yetkin, İ. & Kazak, S. (2002).Matematik öğretmen adaylarının olasılık başarısı, olasılık ve matematiğe yönelik tutumlarının cinsiyete göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22, 21-28.
Boyacıoğlu, H., Erduran, A., & Alkan, H. (1996). Permütasyon, kombinasyon ve olasılık öğretiminde rastlanan güçlüklerin giderilmesi. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.
Cornu, B. (1991). Limits. In D. Tall (Ed.), Advanced mathematical thinking. Boston: Kluwer.
Danişman, Ş., & Tanışlı, D. (2017). Examination of mathematics teachers’ pedagogical content knowledge of probability. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 16-34.
Erbaş, A. K., Çetinkaya, B., & Ersoy, Y. (2009). Öğrencilerin basit doğrusal denklemlerin çözümünde karşılaştıkları güçlükler ve kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 34(152), 45-59.
Erdem, E. (2011). İlkoğretim 7. sınıf oğrencilerinin matematiksel ve olasılıksal muhakeme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
Erdem, E., Gürbüz, R., & Duran, H. (2011). Geçmişten günümüze gündelik yaşamda kullanılan matematik üzerine: Teorik değil pratik. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(3), 232-246.
Ertem-Akbaş, E. & Gök, M. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin olasılık konusunda temsil edilebilirlik ile ilgili kavram yanılgıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1) , 1434-1458 .
Fischbein, E. & Schnarch, D. (1997). The evolution with age of probabilistic, intuitively based misconceptions, Journal of Research in Mathematics Education, 28(1), 96-105.
Gökkurt-Özdemir, B. (2017). Öğretmen adaylarının olasılık kavramlarına ilişkin alan bilgileri: ayrık-ayrık olmayan olaylar, bağımlı-bağımsız olaylar. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 693-713.
Gökkurt-Özdemir, B., Bayraktar, R., &Yılmaz, M. (2017). Sınıf ve matematik öğretmenlerinin kavram yanılgılarına ilişkin açıklamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 284-305.
Gürbüz, R. & Birgin, O. (2012). The effect of computer-assisted teaching on remedying misconceptions: the case of the subject “probability. Computers & Education, 58, 931-941.
Hirsch, L. S. & O'Donnell, A. M. (2001) Representativeness in statistical reasoning: identifying and assessing misconceptions. Journal of Statistics Education, 9(2), 1-22
Hayat, F. (2009) İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin olasılıkla ilgili kavramsal ve işlemsel bilgi düzeyleri ve kavram yanılgılarının belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Işık C., Kaplan A., & Zehir, K. (2011). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının olasılık kavramlarını açıklama ve örnekleme becerilerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 33-51.
Kahneman, D. & Tversky, A. (1972). Subjective probability: A judgment of representativeness. Coginitive Psychology, 3, 430-454.
Kazak, S. (2013). Öğrencilerin olasılık konularındaki kavram yanılgıları ve öğrenme zorlukları. M.F. Özmantar, E.Bingölbali ve H. Akkoç (Ed.), Matematiksel kavram yanılgıları ve çözüm önerileri (s.121-150) (3. Baskı). Ankara. Pegem Akademi.
Konold, C., Pollatsek, A., Well, A., Lohmeier, J., & Lipson, A. (1993). Inconsistencies in students’ reasoning about probability. Journal for Research in Mathematics Education, 24, 392-314.
Moralı, S. , Köroğlu, H., & Çelik, A. (2004) Buca eğitim fakültesi matematik öğretmen adaylarının soyut matematik dersine yönelik tutumları ve rastlanan kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1),161-175.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (Second Edition). California: SAGE Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Schoen, R. C., LaVenia, M., Chicken, E., Razzouk, R., & Kisa, Z. (2019). Increasing secondary-level teachers' knowledge in statistics and probability: Results from a randomized controlled trial of a professional development program. Cogent Education, 6(1), 1-26
Sev-Lekesiz, E. Ç. (2011). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerini olasılık öğreniminde karşılaştıkları zorluklar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Sezgin-Memnun, D. (2008a). Olasılık kavramlarının öğrenilmesinde karşılaşılan zorluklar, bu kavramların öğrenilememe nedenleri ve çözüm önerileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 403-426. Sezgin-Memnun, D. (2008b). Sekizinci sınıfta permütasyon ve olasılık konularının aktif öğrenme ile öğretiminin uygulama düzeyi öğrenci başarısına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 403-426.
Sezgin-Memnun, D., Altun, M., & Yılmaz, A. (2010). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin olasılıkla ilgili temel kavramları anlama düzeyleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 11-29.
Shaughnessy, J. M. (1992). Research in probability and statistics: reflections and directions. In D. A. Groups, (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning, Macmillan (pp. 465–494), New York.
Shaughnessy, J. M. (1993). Probabilty and statistics. Mathematics Teacher, 86(3), 244-248.
Şandır, H., Ubuz, B., & Argün, Z. (2007). 9. Sınıf öğrencilerinin aritmetik işlemler, sıralama, denklem ve eşitsizlik çözümlerindeki hataları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 274-281.
Tunç, E. (2006). Özel ilköğretim okulları ile devlet okullarının 8. sınıf öğrencilerine olasılık konusundaki bilgi ve becerileri kazandırma düzeylerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zawojewski, J. S. & Shaughnessy, J. M. (2000). Data and change. In E. A. Silver & P. A. Kenney (Eds.), Results from seventh mathematics assessment of the national assessment of educational progress (s. 235-268). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.