205129

Türkiye’nin uluslararası göç politikasına tarihsel bir bakış

Türkiye’deki uluslararası göç politikası, ulusal ve uluslararası gelişmeler ışığında yaşanan siyasal, ekonomik ve sosyal dönüşümlerden etkilenerek yeniden yapılanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada, Türkiye’nin, uluslararası göç politikasının tarihsel süreç içinde ele alınarak irdelenmesi ve yaşanan dönüşüm ışığında bu göç politikasındaki dönemsel değişimlerin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Yazın taraması ve mevzuat okuması tekniğiyle elde edilen veriler ışığında Türkiye’nin uluslararası göç politikası, yasal, kurumsal, sosyo-kültürel, iskân ve ekonomik boyutlar dikkate alınarak bütüncül ve betimleyici bir biçimde çözümlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, uluslararası göç politikası, uluslararası göçmen, uyum. kent.

A historical overview of turkey’s international immigration policy

Being influenced by political, economic and social transformations taking place in the light of national and international developments, International immigration policy in Turkey restructures. The work in this context, the aims of this article are to be examined of transformation of international immigration policy applied in Turkey in the historical process, and to be intended to reveal of the periodic change in the immigration policy. International immigration policy of Turkey has been resolved taking into account legal, institutional, socio-cultural, housing and economic dimensions in a holistic and descriptive manner, with data obtained by the methods which are literature review and reading of legislation.

Keywords:

Turkey international immigration policy, immigrant, adaptation, urban,

PDF

___

ABADAN-UNAT, N. (2017). Bitmeyen Göç Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, ISBN: 978-9756-857-47-2.
AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI (AFAD) (2017). Türkiye’deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması. Erişim Adresi: www.afad.gov.tr, Erişim Tarihi: 23.03.2018.
AĞANOĞLU, H. Y. (2017). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makus Talihi: Göç. İstanbul: İz Yayıncılık, ISBN: 978-9753-558-72-3.
AĞIR, B. S. (2014). Güvenlik ve Göç Kavşağında Kosova Sorunu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 69 (3), 455-479.
ALAN, B. P. (2016). Türkiye’nin Göç Yönetimine Yaklaşımı: Mevzuat ve Uygulama. Tez (Yüksek Lisans). İstanbul Üniversitesi.
BAKLACIOĞLU, N. Ö. (2010). Dış Politika ve Göç, Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Arnavutlar (1920- 1990). İstanbul: Derin Yayınları, ISBN: 978-9944-250-89-4.
BAKLACIOĞLU, N. Ö. (2015). Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Sayılar, Koşullar ve Tartışmalar. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya. ss. 191-220, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507, ISBN: 978-6053-993-97-1.
BOZBEYOĞLU, E. (2015). Mülteciler ve İnsan Hakları. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi. Sayı: 2/1, 60-80.
CENGİZKAN, A. (2004). Mübadele Konut ve Yerleşimleri. Ankara: Arkadaş Yayıncılık.
ÇİÇEKLİ, B. (2016). Yabancılar ve Mülteciler Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, ISBN: 978-9750-237-22-5.
DANIŞ, A. D. (2004). Yeni Göç Hareketleri ve Türkiye. Birikim Dergisi. Sayı: 184-185, 216-224.
DEDEOĞLU, S. & GÖKMEN, Ç. E. (2011). Göç ve Sosyal Dışlanma Türkiye’de Yabancı Göçmen Kadınlar. Ankara: Efil Yayınevi, ISBN: 978-6054-579-02-0.
Milli Eğitim Bakanlığı. Demirci: GEM’ler Üç Yıl İçinde Misyonunu Tamamlayacak. (2016). Erişim Adresi: swww.meb.gov.tr/demirci-gemler-uc-yil-icindemisyonunutamamlayacak/haber/11850/tr, Erişim Tarihi: 12.01.2021.
ERGÜVEN, N. S. & ÖZTURANLI, B. (2013). Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 62/4, 1007-1061.
ERKIRAL-TAVAS, O. (2015). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Uluslararası Göç Stratejisi Yönetimi: Bir Model Önerisi. Tez (Doktora). Gazi Üniversitesi.
ERDOĞAN, M. M. (2015). Türkiye’ye Kitlesel Göçlerde Son ve Dev Dalga: Suriyeliler. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya. ss. 315- 347, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507, ISBN: 978-6053-993-97-1.
GİGM (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2017). 2016 İdare Faaliyet Raporu. Erişim Adresi: www.goc.gov.tr/files/files/faaliyet_raporu_020617.pdf, Erişim Tarihi: 23.04.2020.
GİGM (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2015) Kitlesel Akınlar. Erişim Adresi: www.goc.gov.tr/icerik3/kitlesel-akinlar_409_558_559, Erişim Tarihi: 23.04.2020.
GİGM (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü) (2020). Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin İlk 10 İle Göre Dağılımı, www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, Erişim Tarihi: 09.01.2021.
İÇDUYGU, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri. 75 Yılda Köylerden Şehirlere. der. O. Baydar. ss. 249-248, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, İÇDUYGU, A. (2004). Türkiye’de Kaçak Göç. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
İÇDUYGU, A., ERDER, S. & GENÇKAYA, Ö. F. (2014). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikası 1923-2023: Ulus Devlet Oluşumlarından Ulus Ötesi Dönüşümlere Araştırma Raporu. Koç Üniversitesi Göç Araştırmalar Merkezi. Erişim Adresi: mirekoc.ku.edu.tr, Erişim Tarihi: 21.06.2020.
İSKÂN TARİHÇESİ (1932). İstanbul: Hamit Matbaası, Erişim Adresi: www.tbmm.gov.tr, Erişim Tarihi: 25.02.2020.
KAMİL, İ. (2016). Bulgaristan’dan Türkiye’ye Gerçekleşen 1950-1951 Göçünün Nedenleri. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2 (5), 31-65.
KARAŞAHİN, M. (2012). Avrupa Birliği’nde Ortak Göç Politikası Oluşturma Çabaları ve Ulusal Farklılıklar Sorunu. Tez (Yüksek Lisans). Gazi Üniversitesi.
KARPAT, K.H. (2017) Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. çeviren B. Tırnakçı. İstanbul: .Timaş Yayınları, 3. Baskı, ISBN: 978-605-114-286-5.
KAYAN, A. (2013). GAP Bölgesinde Kentleşmeden Doğan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2 (3), 24-43.
KAYNAK, M., YİNANÇ, R. & ŞAHİN, C. (1992) Iraklı Sığınmacılar ve Türkiye. Ankara: Tanmak Yayınları.
KİRİŞÇİ, K. (1999). Türkiye’ye Yönelik Göç Hareketlerinin Değerlendirilmesi: Bilanço: 1923-1998 Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılına Toplu Bakış. İstanbul: Tarih Vakıfları Yayını. Cilt. 1, 111-121.
KİRİŞÇİ, K. ve Karaca S. (2015) Hoşgörü ve Çelişkiler: 1989, 1991 ve 2011’de Türkiye’ye Yönelen Kitlesel Mülteci Akınları. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya. ss. 295-314, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507, ISBN: 978-6053-993-97-1.
KOCA, M. (2002). AB Ülkelerine Göç, Mülteci ve Yabancı Uyrukluların İstihdamı. Türk İdare Dergisi, 97-133.
MACAR, E. (2015). Yunanistan’dan Anadolu’ya Göç: Nüfus Mübadelesi. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya. ss. 171- 190, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507, ISBN: 978-6053-993-97-1.
MÜLTECİLERİN HUKUKİ STATÜSÜNE İLİŞKİN 1967 PROTOKOLÜ. Erişim Adresi: www.goc.gov.tr/files, Erişim Tarihi: 04.05.2020.
ÖKSÜZ, H. (2000) İkili İlişkiler Çerçevesinde Balkan Ülkelerinden Türkiye’ye Göçler ve Göç Sonrası İskân Meselesi:1923-1938. Atatürk Dergisi. 3 (1), 169-188.
ÖZER, Y. (2015). Uluslararası Göç ve Yabancı Düşmanlığı, İstanbul: Derin Yayınları, ISBN: 978-605-4993-37-6.
POLAT, Y. (2021). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikası Bağlamında Suriyeli Göçmenlerin Uyumu. Kamu Yönetimi Bakımından Yerel ve Küresel Ölçekte Düşünceler ve Kurumlar. der. Ş. KARABULUT. ss. 281-297, Ankara: Gazi Kitabevi, ISBN: 978-625-7315-81-4.
SARI, M. (2011). Atatürk Dönemi’nin İskân Politikasında İç İskâna Yönelik Çalışmalar (1923-1938). Hacettepe Üniversitesi Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi (CTAD). 14, 87-113.
SOMUNCU, B. (2006). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Uluslararası Göç Politikası. Tez (Yüksek Lisans). Dokuz Eylül Üniversitesi.
ŞİRİN, N. A. (2016), Çabalar Sonuç Verecek mi? Avrupa Birliği’nin Ortak Bir Göç ve Sığınma Politikası Oluşturma Girişimleri. Küreselleşme Çağında Göç Kavramlar, Tartışmalar. der. S. G. Ihlamur-Öner ve N. A. Şirin-Öner. ss. 539-556, İstanbul: İletişim Yayınları, 3. Baskı, ISBN: 978-9750-510-82-3.
T.C. KALKINMA BAKANLIĞI ONUNCU BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (2014-2018). Erişim Adresi: www.sbb.gov.tr/kalkınma-planlari, Erişim Tarihi: 04.05.2020.
T.C. KALKINMA BAKANLIĞI DOKUZUNCU BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (2007-2013). Erişim Adresi: www.sbb.gov.tr/kalkınma-planlari Erişim Tarihi: 04.05.2020.
TANERİ, G. (2012). Uluslararası Hukukta Mülteci ve Sığınmacıların Geri Gönderilmemesi. Tez (Yüksek Lisans). Selçuk Üniversitesi.
YAZAN, Y. (2016). Avrupa Birliği’nin Yasadışı Göç Politikası Türkiye Örneği Çerçevesinde İnsan Hakları Sorunsalı. İstanbul: Milenyum Yayınları, ISBN: 978-9758-773-81-7.
YILDIRIMOĞLU, H. (2005). Uluslararası Emek Göçü: Almanya’ya Türk Emek Göçü. Kamu-İş Dergisi. 8 (1), 1-24.
sayılı İskân Kanunu. (1934, 14 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 2733).
sayılı İskân Kanunu. (2007, 26 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 26301).
sayılı Pasaport Kanunu. (1950, 24 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 7564).
sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun. (1950, 24 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 7564).
sayılı Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Öğrencilere İlişkin Kanun. (1983, 19 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 18196).
sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK). (2013, 4 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 28615).
saylı Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne İlişkin Anlaşma. (2014, 2 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 29076).
sayılı Türkiye'ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye'den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (1994, 30 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 22127).
/162 sayılı Türkiye'de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere İlişkin Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik. (2011, 27 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 28038).
/1377 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezleri Yönetmeliği. (2011, 19 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 27851).
03.2005 tarihli İltica ve Göç Alanındaki Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı. Erişim Adresi: www.goc.gov.tr/files/files/turkiye_ulusal_eylem_plani(2).pdf, Erişim Tarihi: 22.06.2020.