TARİHİ KONYA HASBEY DAR’ÜL HUFFAZI’NIN (MESCİT) SONLU ELEMANLAR ANALİZİ YÖNTEMİYLE DEPREM DAVRANIŞININ İNCELENMESİ
Tarihî yapılar geçmişle bugün ve gelecek arasındaki ilişkiyi sağlayan ve bize yapıldığı dönemin yapım tekniği, malzeme özelliklerinin yanı sıra geçmişten günümüze kadarki olaylar hakkında da önemli bilgiler veren kültür varlıklarıdır. Bu sebeplerden dolayı bu yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereklidir. Hiç kuşkusuz tarihî yapılara zarar veren en önemli olaylardan birisi de depremdir. Günümüzde depremin etkileri, bilgisayar ortamında çeşitli programlar vasıtasıyla önceden tahmin edilebilmektedir. Bu çalışmada, Karahanlılar Dönemi yapılarından olan, Konya Merkez’de bulunan ve 1421 (H.824) yılında Hatıplı Hacı Hasbey oğlu Mehmed tarafından yaptırılan Hasbey Dar’ül Huffazı’nın mescit kısmının SAP 2000 programında sonlu elemanlar modeli ve analizi yapılmıştır. Model üzerine iki farklı yükleme tanımlanmıştır. Bunlardan birincisi sabit olan yükleri, ikincisi de Konya’ya özgü deprem spektrumunda tarif edilen yer hareketlerinin sebep olduğu etkileri belirtir. Yapılan analizler sonucunda tarihî yapının deprem davranışları incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Tarihî yapı, Hasbey Dar’ül Huffazı, Deprem, Sonlu elemanlar yöntemi
INVESTIGATION OF EARTHQUAKE BEHAVIOR OF HISTORICAL KONYA HASBEY DAR’ÜL HUFFAZI (MESCIT) BY FINITE ELEMENT ANALYSIS METHOD
Historical buildings are cultural assets that provide the relationship between the past and present and future and give us important information about the construction techniques of the period, material properties as well as events from past to present. For these reasons, these structures need to be protected and transferred to future generations. Undoubtedly, one of the most important events that damage historical buildings is the earthquake. Today, the effects of the earthquake can be predicted through various programs in computer environment. In this research, finite element model and analysis of the masjid part of Hasbey Dar’ül Huffazı, which is one of the structures of Karahanlılar Period, located in the center of Konya and built by Mehmed the son of Hatıplı Hacı Hasbey in 1421 (H.824), was performed in SAP 2000 program. Two different loads are defined on the model. The first one indicates constant loads and the second one indicates the effects of ground movements described in the earthquake spectrum specific to Konya. As a result of the analyzes, the earthquake behavior of the historical building was examined.
___
- AFAD Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması.
- AKAN, A. E. 2010. Tarihi Ahşap Sütunlu Camilerin Sonlu Elemanlar Analizi İle Taşıyıcı Sistem Performansının Belirlenmesi. Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi, 2, 41-54.
- AKAN, A. E. & ÖZEN, Ö. 2007. Bursa Yeşil Türbe’nin Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Deprem Analizi. Deprem Sempozyumu Kocaeli 2007.
- CAN, H., KUBIN, J. & ÜNAY, A. İ. 2012. Düzensiz Geometrik Şekle Sahip Tarihi Yığma Binaların Sismik Davranışı. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27.
- CROCI, G. 1998. The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage, Computational Mechanics Publications, Southampton.
- DÜLGERLER, O. N. 2006. Karamanoğulları Dönemi Mimarisi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- KARPUZ, H. 2009. Türk Kültür Varlıkları Envanteri Konya 42, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- KONYALı, İ. H. 2007. Abideleri ve Kitabeleriyle Konya Tarihi, Konya.
- KORKMAZ, K. A., ZABIN, P., ÇARHOĞLU, A. I. & NUHOĞLU, A. 2014. Rize Merkez Kurşunlu Camisi’nin deprem davranışının incelenmesi. Sakarya University Journal of Science, 18, 149-156.
- LOURENÇO, P. B. 2002. Computations on historic masonry structures. Progress in Structural Engineering and Materials, 4, 301-319.
- SAP2000 2000. Computers and Sutructures. Berkeley, USA.
- TOKER, S. & ÜNAY, A. İ. 2004. Kemerli Taş Köprülerin Matematiksel Modellenmesi ve Sonlu Elemanlar Yöntemiyle Analizi. GÜ Fen Bilimleri Dergisi, 17, 129-139.
- UĞURLU, K. 1997. Has Bey Darülhüffazı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul.
- ÜNAY, A. İ. 2002. Tarihi Yapıların Depreme Dayanımı, ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara.VGM Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi.
- URL-1 [Online]. Available: https://2.bp.blogspot.com/-fuK3_PtilAo/U_uho6YNUvI/AAAAAAAATjk/Q1W-QyXFwRI/s1600/konya_turkiye_haritasinda_yeri_nerede.jpg [Erişim tarihi: 24.05.2019].
- URL-2 [Online]. Available: https://www.google.com/maps/place/Hasbey+Dar'%C3%BCl+Huffaz%C4%B1/@37.8702906,32.4928197,16.26z/data=!4m12!1m6!3m5!1s0x0:0x53ba5ec4f3e5f74c!2sHasbey+Dar'%C3%BCl+Huffaz%C4%B1!8m2!3d37.8693018!4d32.4950706!3m4!1s0x0:0x53ba5ec4f3e5f74c!8m2!3d37.8693018!4d32.4950706!5m1!1e4 [Erişim Tarihi: 26.05.2019].
- ISSN: 2149-6544
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Rating Academy
Sayıdaki Diğer Makaleler
SPOR MEDYASINDA MCDONALDLAŞMA: SOKRATES DERGİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Ebru Melis TUMBUL, Cumhur ASLAN
INCLUSIVE EDUCATION IN MULTICULTURAL ENVIRONMENTS IN EUROPE AND THE BALKANS
Murat ERDEMİR, Mehmet Emin BAŞAR
CİZRE ŞEHRİNİN KURULUŞ VE GELİŞİMİ
BELEDİYELERDE SERAMİK ATÖLYECİLİĞİNE BİR ÖRNEK:KEPEZ BALIK PARK SERAMİK ATÖLYESİ