Türkiye’de Gerçekleşmiş Uçak Kaçırma Eylemleri ile İlgili Kavramsal Bir Araştırma

Uluslararası kanunlara göre "uçak kaçırma" eylemi insanlığa yönelik suçlardan biri olarak kabul edilmektedir. İnsanları ve sahip oldukları eşyaları tehdit etmeyi amaçlayan uçak kaçırma eylemleri uluslararası toplumu ciddi anlamda tedirgin etmektedir. Kişisel ve siyasal amaçlı gerçekleştirilen bu eylemleri önlemenin tek yolu uluslararası sözleşmelerle belirlenmiş ve kabul edilmiş kurallara tam olarak uymaktır. Ancak alınan birçok tedbire rağmen uçak kaçırma eylemleri gerçekleştirilmiştir. Uçak kaçırma eylemlerine yönelik Türkçe literatürün oluşumuna katkı sağlamak amacıyla bu çalışmanın yapılması hedeflenmiştir. Bu çalışmanın amacı; havacılık güvenliğini tehdit eden uçak kaçırma eylemlerinin tarihsel gelişimini açıklamak, Türkiye’de gerçekleşmiş uçak kaçırma eylemlerini incelemek ve söz konusu eylemlerin önlenmesine yönelik olarak alınan yasal tedbirleri belirtilmektir. Çalışmada uçak kaçırma eylemleri ile ilgili veri toplamak amacıyla internet siteleri, raporlar, dergiler ve kitaplar taranarak ilgili literatür kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, uçak kaçırma eylemlerinin sebepleri ile sayılarının dönemsel olarak farklılık gösterdiği ve bu eylemlerin alınan yasal tedbirler sayesinde tekrar etmesinin önüne geçildiği görülmüştür. Çalışmanın havacılık güvenliği ile ilgili literatüre katkı yapacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Güvenlik, hava taşımacılığı, havacılık güvenliği, Uçak Kaçırma

A Conceptual Research Releated with the Aircraft Hijackings Have Occured in Turkey

According to international law, "aircraft hijacking" is accepted one of the crimes against humanity. Aircraft hijacking which aims to threaten people and their goods, is seriously disturbing the international community. The only way to prevent these personal and political actions is to comply fully with international agreements and agreed rules. However, aircraft hijackings were carried out though the many measures taken. It’s aimed to carry out this study in order to formation of the Turkish literature on the aircraft hijackings. The aim of this study is to explain the historical development of hijacking actions that threaten aviation security, to examine the hijacking attacks occurred in Turkey and to indicate the legal measures taken to prevent such actions. In the study, the relevant literature has been comprehensively examined by scanning websites, reports, magazines and books in order to collect data for aircraft hijacking. According to the research findings, it was observed that the reasons for the hijacking actions differ periodically and the repetition of these actions was prevented over the years thanks to the legal measures taken. The study is thought to contribute to the literature on aviation security.

Keywords:

security, air transportation, aviation security, Aircraft Hijacking,

PDF

___

Avcı S., Civelek M.E.(2017).Legal Aspects of Aircraft Hijacking, Journal of International Trade, Logistics and Law, 3(2), 58-64.
Bayer, E.(2007).Terörist Örgütlerde Örgütsel Öğrenme (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Boyle, R.P. (1972). International Action to Combat Aircraft Hijacking, University of Miami Inter American Law Review 4(3):460-473.
Clifford, W (1977). How To Combat Hijacking. Australian Institute of Criminology 1977, 1-11.
Çavdar A.(1970). Uçak Kaçırma Olayları ve Hukuki Niteliği. Ankara Barosu Dergisi 1970-1, 12-15.
Çoban R., İpek S. (2020). Sivil Havacılık Sektöründe Uçuş Güvenlik Görevlisi Uygulamaları Üzerine Kavramsal Bir Araştırma, Journal of Aviation, 4(1), 89-102.
Domingues S., Macario R., Pauwels T., Van de Voorde E., VanelslanderT., Vieria J.(2014), An Assessment of the Regulation of Air Cargo Security in Europa: A Belgian Case Study, Journal of Air Transport Management, 34, 131-139.
Duchesneau J.(2015). Aviation Terrorism Thwarting High-Impact Low-Probability Attacks.Royal Military College of Canada.
Erem F., Keyman S.(1970).Uçak Kaçırma Suçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 27(1).
Ergil, D.(1988). Teröristlerce Rehin Alınma Durumunda Öneriler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 157-167.
Evans A.E. (1969).Aircraft Hijacking:Its Cause and Cure, The American Journal of International Law, 63(4), 695-710.
Gerede E. (2006). Havacılık Emniyeti ve Havacılık Güvenliği Kavramları Arasındaki İlişki ve Farkların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 17(54), 26-37.
Gillen D., Morrison G.W. (2015).Aviation Security: Costing, pricing, finance and performance, Journal of Air Transport Management, 48, 1-12.
Harawa D.S. (2013). The post-tsa airport: a constitution free zone, Pepperdine Law Review, 41(1), 1-60.
Jenkins, B.M. (1989).The Terrorist Threat to Commercial Aviation, Rand Corporation.
Iyer B. H., Sarangal S.(2012).Need for Increased Security in Aviation in Cargo Sector, International Conference on Law & Regulation of Air Transport and Space Applications.
Korkmaz C.A.(2017). Hava Kargo Taşımacılığı Güvenliğine Yönelik Tehditlerin Asgari Düzeye İndirgenmesi İçin Alınması Gereken Önlemler, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi Cilt 1-2, 10-18.
Korkmaz C.A. ve Bütün E.(2018). Havacılık Güvenliğinde Güvenlik Mülakatı Uygulaması, Journal of Aviation 2(1):56-63.
Korkmaz C.A (2018). Hava Kargo Taşımacılığı Güvenliğine Yönelik Tehditlerin Asgari Düzeye İndirgenmesi İçin Alınması Gereken Önlemler (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Parker T. ve Setter N. (2015). The Four Horsemen of Terrorism: It’s Not Waves, It’s Strains. Terrorism and Political Violence 28 (2):1-20.
Pramono, A (2014). AIRCRAFT HIJACKING: A LEGAL PERSPECTIVE. Jurnal Masalah-Masalah Hukum 43(4), 487-496.
Rapoport C.D (2001). The Fourth Wave: September 11 in the History of Terrorism. Current History 100(650):419-424.
SHGM (2018) Uçuş İzinlerine İlişkin el Kitabı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları, 1.Baskı, Ankara.
Sweet Kathleen M.(2009). Aviation and Airport Security (2nd ed.) CRC Press, Florida.
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (1975). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc058/kanuntbmmc058/kanuntbmmc05801889.pdf Erişim Tarihi: 20.07.2020.
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (1972). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc056/kanuntbmmc056/kanuntbmmc05601634.pdf Erişim Tarihi: 18.07.2020.
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (1975). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc058/kanuntbmmc058/kanuntbmmc05801888.pdf Erişim Tarihi: 19.07.2020.
Uluslararası Sivil Havacılığa Hizmet Veren Havaalanlarında Kanun Dışı Şiddet Olaylarının Önlenmesine İlişkin Protokol (1989), T. C. Resmi Gazete, 20168, 14 Nisan 1989.
Uluslararası Sivil Havacılığa İlişkin Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesi Hakkında Sözleşme (2010), T. C. Resmi Gazete, 30164, 24 Ağustos 2017.
Uçakların Kanundışı Yollarla Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Hakkında Sözleşmeye Ek Protokol (2010), T. C. Resmi Gazete, 30167, 27 Ağustos 2017.
Ünlü S. (2009). 11 Eylül Olaylarının Uluslararası Sivil Havacılık Güvenliğine Etkileri (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
https://aviation-safety.net/statistics/period/stats.php Erişim Tarihi: 15.10.2020.
http://boardinginfo.com/ucak-kacirmanin-altin-cagi/ Erişim Tarihi: 30.11.2020.
https://www.icao.int/security/sfp/pages/securitymanual.aspx Erişim Tarihi: 30.11.2020.