Zeynep DUMANOĞLU, Erdal ÇAÇAN, Kağan KÖKTEN

Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.) Genotiplerine Ait Tohumların Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi

Anadolu’da milattan önceki zamanlardan günümüze kadar tarımı yapılan Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.) çok yıllık bir baklagil yem bitkisidir. Zengin ve besleyici içeriği sebebiyle hayvan beslenmesinde tercih edilmesinin yanında pek çok alanda da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada popülasyon (Adaklı, Doğanca, Genç, Yedisu) ve çeşit adayı (Fatih, M. Ali Bey, Yunus) özelliğine sahip toplam yedi farklı korunga genotibi incelenmiştir. 2019-2020 yıllarında Bingöl Üniversitesi ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültelerine ait laboratuvarlarında gerçekleştirilen çalışmada, bu genotiplere ait tohumların bazı fiziksel özellikleri (şekil-boyut, yüzey alan, ortalama aritmetik çap-geometrik çap, küresellik, bin dane ağırlığı) belirlenmiştir. Elde edilen bu verileri mekanizasyon açısından ürün kayıpları olmaksızın tohumların ekim olanaklarının arttırılmasına ve genetik açıdan yapılacak ıslah çalışmalarına katkı sağlayacağı ön görülmektedir. İstatistiki olarak da incelenen sonuçlara göre korunga genotiplerinin; orta boyutlarda ve oval bir şekle sahip olduğu; ortalama 2,736 mm aritmetik çapa, 8,311mm geometrik çap ile 2,516 küresellik değerine ve 22,315 g bin dane ağırlığına sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca, incelenen bu özellikler açısından çeşit adayı genotiplerinin üstün özellikler gösterdiği, yerel genotiplerden ise sadece Yedisu genotipinin daha iyi değerlere sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Korunga, Onobrychis viciifolia Scop., Tohum boyutları, Tohum özellikleri

A Research on Determination of Physical Properties of Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) Genotypes Seeds

Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) is a perennial legume forage plant Which has been cultivated in Anatolia from pre-Christ times to today. It is preferred in animal nutrition as well as in many areas because of its rich and nutritious content. In this study, seven different sainfoin genotypes with population (Adaklı, Doğanca, Genç, Yedisu) and cultivar candidates (Fatih, M. Ali Bey, Yunus) were examined. In the study carried out in 2019-2020 laboratories of Bingöl University and Ege University Faculty of Agriculture, some physical properties (shape-size, surface area, mean arithmetic diameter-geometric diameter, sphericity, thousand grain weight) of the seeds of these genotypes were determined. It is anticipated that these data will contribute to increasing the sowing possibilities of seeds without any product losses in terms of mechanization and genetic improvement studies. According to the statistically analyzed results, sainfoin genotypes; medium-sized and oval shape; It has been determined that they have an average of 2.736 mm arithmetic diameter, 8.311mm geometric diameter and 2.516 spherical value and 22.315 g thousand grain weight. In addition, it was determined that the candidate genotypes show superior characteristics in terms of these characteristics, while only the Yedisu genotype has better values than the local genotypes

Keywords:

Sainofin, Onobrychis viciifolia Scop, Seed size, Seed characteristics,

PDF

___

Acar, Z. & Ayan, I. (2012). "Yem Bitkileri Kültürü". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ders Kitabı No:2, Samsun.
Açıkgöz, E. (2001). "Yem Bitkileri". Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Bursa.
Açıkgöz, E. (2013). "Yem Bitkileri Yetiştiriciliği". Sütaş Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi Yayınları No:8, Bursa.
Alayunt, FN. (2000). Biyolojik Malzeme Bilgisi, Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Ders Kitabı, Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 541.
Altındal, D. & Altındal, N. (2018). Allelopathic effects of olive oil mill wastewater (omw) on sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) Germination. International Journal Of Agriculture Forestry and Life Sciences, 2(2), 87-92.
Ateş, K. & Turan, V. (2015). "Bingöl İli Merkez İlçesi Tarım Topraklarının Bazı Özellikleri ve Verimlilik Düzeyleri". Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 108–113.
Avcı, S. (2010). Türkiye’de doğal olarak yetişen yabani korunga (Onobrychis sp.) türlerinin toplanması ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi (Basılmış), Ankara.
Burton, JC. & Curley, RL. (1968). Nodulation and nitrogen fixation in sainfoin (Onobrychis sativa LAM.) as influenced by strains of rhizobia. Sainfoin Symposium, 3-5.
Carbonero, CH. (2011). Sainfoin (Onobrychis viciifolia), a forage legume with great potential for sustainable agriculture, an ınsight on ıts morphological, agronomical, cytological and genetic characterisation., Faculty of Life Sciences, Doctor of Philosophy Thesis, United Kindom.
Cebeci, H. (2011). Farklı Kökenli Korunga (Onobrychis viciifolia Scop. ve Onobrychis altissima Grossh) Populasyonlarının Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış), Ankara.
Çeçen, S., Öten, M. & Erdurmuş, C. (2015). Antalya Doğal Florasında Bulunan Korunga (Onobrychis satica L.) Populasyonlarının Toplanması ve Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Derim 32(1):63-70.
Çöçü, S. (2008). Böceklere Dayanıklı Transgenetik Korunga (Onobrychis sativa Lam.) Bitkilerinin Elde Edilmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi (Basılmış), Ankara.
Dadaşoğlu, E. & Tosun, M. (2017). Bazı Bitki Hormonlarının Korunga (Onobrychis sativa L.) In Vitro Özellikler Üzerine Etkisi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitu Dergisi 7(3):267-278.
Delgado, I., Salvia, J., Buil, I. & Andrés, C. (2008). The agronomic variability of a collection of sainfoin accessions. Spanish Journal of Agricultural Research, 6(3), 401-407.
Dumanoğlu, Z. & Çakmak, B. (2019). Tohum Uygulamalarının Soğan (Allium cepa L.) Tohumunun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi. Bursa Uludağ Ünversitesi Ziraat Fakultesi Dergisi. 33(1):53-66.
Dumanoğlu, Z. & Geren, H. (2020). An Investigation on Determination of Seed Characteristics of Some Gluten-Free Crops (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc] Trotter, Salvia hispanica L.). Turkısh Journal of Agriculture-Food Science and Technology. 8(8):1650-1655.
Ekiz, H., Altınok, S., Sancak, C., Sevimay, C. S. & Kendir, H. (2011). "Tarla Bitkileri (V. Yem Bitkileri Çayır ve Mera)". Ankara Üniversitsi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1588, Ankara.
Elçi, S. (2005). Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı , 486s, Ankara.
Ertuğrul, V. (1998). Seçilmiş Korunga Bitkilerinde Çiçek tozu, Meyve ve Tohum Özellikleri, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış), Ankara.
Gençkan, MS. (1983). YemBitkileri Tarımı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakultesi Yayınları, No:467, İzmir.
Häring, DA., Suter, D., Amrhein, N. & Lüscher, A. (2007). Biomass allocation is an important determinant of the tannin concentration in growing plants. Annals of Botany, 99, 111-120.
Jones, WT. & Mangan, JL. (1977). Complexes of the condensed tannins of sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) with fraction 1 leaf protein and with submaxillarymucoprotein, and their reversal by polyethylene glycol and pH. Journal of the Science of Food and Agriculture 28, 126–136.
International Rules for Seed Testing (ISTA). 2007. International Rules for Seed Testing Book.
İnce, S. (2007). Farelerde korunga bitkisinin (Onobrychis viciifolia) bağırsaklara etkisi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı, Doktora Tezi (Basılmış), Ankara.
Kara, M. (2012). Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri, Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242.
Koç, A. & Akdeniz, H. (2017). Gözlü ve Altınova Tarım İşletmelerinde Islah Edilen Korunga Çeşitlerinin Verim ve Bazı Tarımsal Özellikleri Üzerine Ön Araştırmalar, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi (Özel Sayı) 20: 6-12.
MGM. (2020). "Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, http://www.mgm.gov.tr".
Okçu, M. (2009). Doğu Anadolu Bölgesinde Yabani Olarak Yetişen Korunga (Onobrychis spp.)'ların Teşhisi ve Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi (Basılmış), Erzurum.
Özat, H. (2010). Bazı Yabani Korunga Türlerinin ex vitro Hızlı Çoğaltımı, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış), Ankara.
Özbek, H. (2011). Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.): Önemli bir arı bitkisi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 11 (2): 51-62.
Mohsenin, NN. (1970). Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers.
Rumball, W. & Claydon, B. (2005). Germplasm release ‘G35’ Sainfoin (Onobrychis vicifolia). Journal of Agri. Res., 48: 127-128.
Piluzza, G., Sulas, L. & Bullitta, S. (2014). Tannins in forage plants and their role in animal husbandry and environmental sustainability: A Review. Grass and Forage Science, 69 (1), 32-48.
Sancak, C., Özcan, S., Çöçü, S. & Avcı, S. (2010). Heliobrychis Seksiyonuna Ait Bazı Korunga (Onobrychis sp.) Türleri Üzerinde Morfolojik Araştırmalar, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitusu Dergisi, 19(1-2): 11-16.
Serin, Y. & Tan, M. (2008). Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakultesi Yayınları No:190, 178 s, Erzurum.
Sütçü, T. (2020). Bazı Korunga Hatlarının Mikrosatellit (SSR) Belirteçleri ile Genetik Karakterizasonu, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarımsal Biyoteknoloji Anabilim Dalı,Yüksek Lisans tezi (Basılmış), Tekirdağ.
Soya, H., Avcıoğlu, R. & Geren, H. (2004). "Yem Bitkileri". Hasad Yayıncılık, İstanbul.
Tan, M. & Sancak, C. (2009). "Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.)". Içinde R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu, & Y. Karadağ (Ed.), Yem Bitkileri (Baklagil Yem Bitkleri Cilt II) (s. 3337). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
Tan, M. & Serin, Y. (2013). Baklagil Yem Bitkileri (Genişletilmiş 4. basım), Atatürk Üniveritesi Ziraat Fakultesi Ders Yayınları.190; 77-80, Erzurum.
Tasova, M. & Özkurt M. (2018). Korunga (Onobrychis sativa L.) Tohumluğunun Bazı Biyoteknik ve Renk Özelliklerinin Belirlenmesi. International Journal of Life Sciences and Biotechnology, 1(2): p. 48-58.
Tepe, İ. (2019). Farklı Korunga Genotiplerinin Ot Verim ve Kalitesinin Belirlenmesi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış), Kayseri.
Thill, J., Regos, I., Farag, MA., Ahmad, AF., Kusek, J., Castro, A., Sclangen, K., Carbonero, HC., Gadjev, IZ., Smith, MJL.,
Halbwirth, H., Treutter, D. & Stich, K. (2012). Polyphenol Metabolism Provides A Screening Tool For Beneficial Effects of Onobrychis viciifolia (Sainfolia). Phytochemistry 82:67-80.
Töke, N. (2002). Korunga Populasyonlarında Seçilen Genotiplerin Bazı Tarımsal ve Bitkisel Özelliklerinin Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış), Konya.
TUIK. (2019). "Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr.".
Ünal, S. & Fırıncıoğlu, HK. (2007). Korunga Hat ve Populasonlarında Fenolojik, Morfolojik ve Tarımsal Özelliklerin İncelenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Ensitusu Dergisi 16(1-2):31-80.
Vasileva, V., Naydenovo Y., & Stoycheva I. (2019). Nutritive value of Forage Biomass From Sainfoin Mixtures. Saudi Journal of Biological Sciences 26:942-949.
Veitch, NC., Regos I., Kite GC. & Tretter D. (2011). Acyloted Flavonol Glycosides from Forage Legume, Onobrychis viciifolia(Sianfolia). Phyochemstry 72:423-429.
Yağcıoğlu, A. (2015). Ürün İşleme, Ege Üniv. Yayınları Ziraat Fakültesi Yayın No: 517, Genişletilmiş 2. Baskı.